Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2022/3290 Esas 2022/8617 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Av. .... tarafından, davalılar ... ve diğerleri aleyhine 09/03/2009 gününde verilen dilekçe ile kurum zararı nedeniyle tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; haklarında daha evvel verilen kararlar kesinleşen davalılar ..., ... ve ... yönünden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, diğer davalılar yönünden davanın kısmen kabulüne dair verilen 16/12/2021 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ile davalılar ..., ..., ... vekilleri tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hâkimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
K A R A R

Davacı kurum vekili, ... İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Kayseri Bölge Müdürlüğü bayilerinden dava dışı ...Ltd. Şti'nin almış olduğu çay bedellerine karşılık vermiş olduğu 7 adet teminat mektubu tutarı olan 1.135.000,00 TL'nin nakde çevrilmesinin istenildiği, ancak ... Bank tarafından bu mektupların hiçbirisinin geçerli olmadığını, sahte olduğunun ve kendileri tarafından düzenlenmediğinin bildirildiğini, yapılan teftiş sonucunda mektupların alınması, saklanması ve teyitlerinin istenilmesi konularında bölge çalışanlarının kusur ve ihmallerinin bulunduğu, ayrıca dava dışı ....Ltd. Şti'ne 2008 yılının 3. ayından sonra hiç faiz tahakkuk ettirilmediği, firmanın faiz borcunun ise 38.298,90 TL olduğu, faiz borcunun teminatların nakde dönüştürülmesi sırasında kapatılarak bayi borcunun 1.106.237,82 TL'ye indirildiğini belirterek 1.106.237,82 TL tutarındaki kamu zararının davalılardan müştereken ve müteselsilen faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi isteminde bulunmuştur.
Davalılar, davanın reddi gerektiğini savunmuşlardır.
Mahkemece davalılar ..., ..., ... ve ... yönünden davanın kısmen kabulüne, diğer davalılar ... ve ... yönünden reddine dair verilen 26/05/2015 tarihli ilk hüküm; davacı ile davalılar ....ve .... vekillerince temyiz edilmiş; Dairemizin 26/10/2017 günlü ve 2015/13631 esas, 2017/6462 karar sayılı ilamı ile davacının davalılar .... ve ....’e yönelik temyiz itirazlarının ve davalılar .... ve ....’in diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek “davacı tarafından dava konusu sahte teminat mektupları ile ilgili olarak teminat mektubunu veren şirket hakkında dava açılıp açılmadığı, icra takibi yapılıp yapılmadığı, tahsilat olup olmadığı hususlarının araştırılması, ayrıca davalıların yaptıkları işin niteliği, sahteciliğe konu teminat mektuplarının özelliği dikkate alınarak davalılar lehine sorumlu oldukları tutardan TBK’nın 51 ve 52. (818 sayılı BK’nın 43 ve 44.) maddeleri gereğince hakkaniyet indirimi gerekip gerekmediği değerlendirilerek oluşacak sonuca göre hüküm kurulması” gereğine değinilerek davalılar ....ve .... yararına bozulmuş, davacı vekilinin karar düzeltme istemi Dairemizin 05/07/2018 günlü ve 2018/825 esas, 2018/5317 karar sayılı ilamı ile reddedilmiştir.
Mahkemeye bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda; “davacının sahte teminat mektubunu veren şirket hakkında dava açılmadığı, icra takibi başlatılmadığı, böylece herhangi bir tahsilat yapılmadığının anlaşıldığı, davalıların sorumlu oldukları tutardan ise %20 oranında hakkaniyet indirimi yapıldığı” gerekçesiyle, davalılar ... ve ... yönünden davanın reddine, diğer davalılar ..., ..., ... ve ... yönünden davanın kısmen kabulüne dair verilen 10/03/2020 günlü ikinci karar, davacı vekili ile davalılar ..., ... ve ... vekillerince temyiz edilmiştir. Dairemizin 21/09/2020 günlü ve 2020/2510 esas, 2020/2860 karar sayılı ilamı ile; davacının davalılar ...... ve ...’e yönelik tüm, davalılar.....in diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek,“ilk kararda davalılar ... ve ... yararına hükmedilen vekalet ücretlerinin kesinleştiği ve davacı lehine oluşan usuli kazanılmış hak gözetilmeksizin bu davalılar yararına ilk kararda hükmedilen vekalet ücretlerinin artırılması doğru olmadığından kararın bu nedenle bozulmasına, somut olayın gelişimi, muhasebe kısım müdürlüğünün gereğince denetlenmemesi gözetildiğinde yapılan hakkaniyet indiriminin az olduğu, daha yüksek oranda hakkaniyet indirimi uygulanması gerektiği” gerekçesiyle kararın davalılar ...... ve ... yararına bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ve haklarında ilk kararda daha evvel verilen ret kararı ve yargılama giderleri kesinleşen davalılar ... ve ... hakkında yeniden karar verilmesine yer olmadığına, hakkında daha evvel ikinci kararda verilen hüküm ve yargılama giderleri kesinleşen davalı ... hakkında yeniden karar verilmesine yer olmadığına, davalılar ..., ... ve ... yönünden ilk kararda hüküm altına alınan tazminattan %40 oranında hakkaniyet indirimi yapılarak (müştereken ve müteselsilen sorumlu olan diğer davalı ... yönünden kesinleşen miktarla tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla) karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ile davalılar ..., ... ve ... vekillerince temyiz edilmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi olanağı bulunmamasına göre davacının tüm, davalılar ..., ..., ...’ün aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2) Davalılar ..., ... ve ...’ün diğer temyiz itirazına gelince;
Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ve ilk kararda hüküm altına alınan tazminattan davalılar ....ve .... yararına %40 oranında hakkaniyet indirimi yapılarak karar verilmiştir. Ne var ki, somut olayın oluş şekli ve özelliği, zararın oluşumu yönünden davalıların konumu, muhasebe kısım müdürlüğünün gereğince denetlenmemesi, davalılar hakkında ceza yargılaması sonucunda verilen hüküm ve dosya kapsamındaki diğer olgular da gözetildiğinde, yapılan hakkaniyet indirim oranı azdır. Şu halde mahkemece, önemli oranda hakkaniyet indirimi yapılması gerekirken, bu yönler gözetilmeksizin temyiz eden davalılar yararına yapılan indirimin düşük tutulması doğru görülmediğinden, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte gösterilen nedenlerle davacının tüm, davalılardan ..., ... ve ... vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ..., ... ve ... vekillerinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ..., ... ve ...'na geri verilmesine ve aşağıda dökümü yazılı 80,70 TL peşin harcın onama harcına mahsubuna 13/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.