Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/25192 Esas 2022/9435 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Taraflar arasındaki tazminat ve menfi tespit davasının kısmen kabulüne ve birleşen davanın reddine dair verilen kararın temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi hükümde hata gördü. Karara göre, davacı murisinin iki ayrı kredi nedeniyle düzenlenen hayat sigorta poliçelerine ilişkin sigorta primlerinin davalı banka nezdindeki murisin maaş hesabından kesildiği de dikkate alınarak, konusunda uzman başka bir bilirkişiden, murisin banka hesabından iki ayrı krediye bağlı poliçeler için kesilen sigorta prim tutarları ile poliçelerin ilgili oldukları dönem prim tutarlarını karşılaştırmalı olarak irdeleyen, iki ayrı krediye ilişkin poliçeler nedeniyle alınması gereken primler ile murisin hesabından tahsil edilen primlerin miktarlarını da gözeterek 35.000,00 TL'lik krediye ilişkin 2010-2011-2012 yılları poliçe primlerinin tahsil edilip edilmediğini belirleyen bir rapor alınması gerekiyor. Ayrıca, HG/86 sayılı Tarımsal Kredi Müşterileri Grup Hayat Sigorta Sözleşmesi'nin 1. maddesi gözetilerek, 01/01/2012 tarihindeki bakiye kredi tutarının 1,15 katına denk gelen miktarın 2012 yılına ait vefat tazminatı olarak belirlenmesi gerekiyor. Sonuç olarak, (1) davalı Ziraat Bankası A.Ş. vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazları ile davacı vekilinin yerinde görülmeyen diğer tüm temyiz itirazlarının reddedilmesi, (2) davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bozulması kararlaştırıldı.
Kanun Maddeleri: HG/86 sayılı Tarımsal Kredi Müşterileri Grup Hayat Sigorta Sözleşmesi'nin 1. maddesi.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat ve menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda asıl davanın kısmen kabulüne ve birleşen davanın reddine dair verilen kararın davacı vekili ve davalı Ziraat Bankası A.Ş. vekili tarafından süresi içinde temyizi istenilmekle, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
K A R A R
Mahkemece hükmüne uyulan Yargıtay (kapatılan) 17. Hukuk Dairesi'nin 04/11/2019 tarih, 2016/11462 Esas ve 2019/1060 Karar sayılı ilamında özetle; davacı murisinin kullandığı iki ayrı kredi (10.000,00 TL'lik ve 35.000,00 TL'lik) nedeniyle düzenlenen hayat sigorta poliçelerine ilişkin sigorta primlerinin davalı banka nezdindeki murisin maaş hesabından kesildiği de dikkate alınmak suretiyle, konusunda uzman başka bir bilirkişiden, murisin banka hesabından iki ayrı krediye bağlı poliçeler için kesilen sigorta prim tutarları ile poliçelerin ilgili oldukları dönem prim tutarlarını karşılaştırmalı olarak irdeleyen, iki ayrı krediye ilişkin poliçeler nedeniyle alınması gereken primler ile murisin hesabından tahsil edilen primlerin miktarlarını da gözeterek 35.000,00 TL'lik krediye ilişkin 2010- 2011- 2012 yılları poliçe primlerinin tahsil edilip edilmediğini belirleyen bir rapor alınması; daha sonra, 35.000,00 TL'lik krediye bağlı poliçenin 2012 yılına ilişkin priminin bankaca tahsil edildiğinin anlaşılması halinde bu yıla ilişkin vefat tazminat bedeli de belirlenip davalıların hukuki durumunun takdir edilmesi; ancak, 2012 yılına ilişkin primin tahsil edilmediğinin anlaşılması halinde ise, Yönetmelik hükümleri gereği, davacı murisi sigortalının da poliçenin yenilenmeyişinde ortak kusuru bulunduğu dikkate alınarak davalıların hukuki durumlarının takdir ve tayini gereğine değinilmiştir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılamada toplanan delillere göre; davalı Ziraat Sigorta A.Ş. yönünden verilen davanın açılmamış sayılmasına ilişkin mahkeme ilk hükmü kesinleştiğinden yeniden hüküm tesisine yer olmadığına; asıl davanın kısmen kabulü ile 11.037,47 TL. tazminatın dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı Ziraat Bankası'ndan tahsiline ve davacı ile diğer mirasçılara veraset ilamındaki payları oranında ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine; birleşen davada ise, sigorta poliçesinin yenilenmeyişinde sigorta şirketinin kusuru bulunmadığından, davalı Ziraat Hayat ve
Emeklilik A.Ş. hakkındaki davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalı Ziraat Bankası A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına; özellikle, 35.000,00 TL'lik krediye bağlı hayat sigorta poliçesinin 2012 yılına ilişkin yenilemesinin yapılmayışındaki kusur oranlarına ve davalı hayat sigortacısının sorumsuzluğu ile sigortayı yenileme sorumluluğu altındaki sigorta ettiren/ bankanın sorumluluğuna ilişkin kabulde usul ve yasaya aykırı bir yön görülmemesine; 10.000,00 TL'lik krediye bağlı hayat sigortasının 2012 yılına ilişkin vefat tazminat bedelinin davalı ... tarafından kredi alacaklısı bankaya ödendiği de dikkate alındığında, anılan poliçeden dolayı davacının talep edebileceği tazminat bulunmamasına göre, davalı Ziraat Bankası A.Ş. vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazları ile davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Asıl ve birleşen dava, krediye bağlı hayat sigorta poliçeleri nedeniyle tazminat ve menfi tespit istemine ilişkindir.
Yargıtay (kapatılan) 17. Hukuk Dairesi'nin bozma ilamına uyularak yapılan yargılamada, davacı murisi/ sigortalı tarafından kullanılan 5 yıl vadeli 35.000,00 TL'lik krediye ilişkin olarak, her yıl yenilemeli olacak biçimde hayat sigorta poliçesinin düzenlenmesi gerekirken, 2010 ve 2011 yıllarına ilişkin poliçeler düzenlendiği halde, 2012 yılı için primi tahsil edilerek düzenlenmiş poliçe olmadığı usulünce tespit edilmiştir. Mahkemece, 2012 yılına ait yenileme poliçesinin düzenlenmeyişinde davacı murisi/ sigortalı ve sigorta ettiren/ banka % 50'şer oranında kusurlu kabul edilip karar verilmiş olması da yerinde olmuştur. Ne var ki; 2012 yılına ilişkin vefat tazminatı tutarının, hayat sigortacısı ile acentesi olan banka/ sigorta ettiren arasında düzenlenen HG/86 sayılı Tarımsal Kredi Müşterileri Grup Hayat Sigorta Sözleşmesi'nin 1. maddesindeki düzenlemeye göre belirlenmesi yerine, sigortalı murisin ölüm tarihi olan 16/05/2012'deki bakiye kredi borcu olarak belirlendiği bilirkişi raporuna göre karar verilmesi doğru olmamıştır.
HG/86 sayılı Tarımsal Kredi Müşterileri Grup Hayat Sigorta Sözleşmesi'nin 1. maddesinde "sigortanın konusu ve kapsamı" düzenlenmiş olup, anılan maddede ".... tarımsal kredi kullanan her gerçek kişi, kullandırılan kredi tutarının 1,15 katı üzerinden sigorta kapsamına alınacaktır..." düzenlemesi yapılmıştır. Sigortalı muris için 2010 ve 2011 yıllarına ilişkin sigorta poliçelerinin 01/01/2010 ve 01/01/2011 başlangıç tarihli olduğu, yenilenmeyen 2012 yılı poliçesi için de sigorta başlangıcının 01/01/2012 olacağı ve 2012 yılının başındaki bakiye kredi tutarının 1,15 katı oranında vefat tazminatının belirlenmesi gerekeceği gözetilmelidir. Anılan yönü gözetmeyen rapor yetersiz olup, bu rapora göre karar verilmesi eksik inceleme niteliğindedir.
Açıklanan tüm bu nedenlerle; öncelikle, 35.000,00 TL'lik kredinin 01/01/2012 tarihi itibariyle kalan bakiyesinin net biçimde saptanması; daha sonra, sigortalı muris için yapılan hayat sigorta poliçesinin ana ilkelerini belirleyen Grup Hayat Sigorta Sözleşmesi'nin 1. maddesi gözetilerek, 01/01/2012 tarihindeki bakiye kredi tutarının 1,15 katına denk gelen miktarın 2012 yılına ait vefat tazminatı olarak belirlenmesi; 2012 yılı poliçesinin yenilenmeyişindeki % 50 davalı kusuruna denk gelen kısmın tespit edilmesiyle davacının talep edebileceği tazminatın belirlenmesiyle karar verilmesi gerektiğinden, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı Ziraat Bankası A.Ş. vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazları ile davacı vekilinin yerinde görülmeyen diğer tüm temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 566,51 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı T.C. Ziraat Bankası Elmalı Şube Müd.'den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 27/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.