Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/9088 Esas 2022/9432 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının kabulüne dair verilen kararın davalı ...Ş. vekili ve davalı ... vekili tarafından süresi içinde temyizi istenilmekle, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
K A R A R
Davacı vekili; davalıların işleten/ sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın davacıya ait ticari taksiye çarpmasıyla oluşan kazada aracın ağır hasar gördüğünü, sigortacının hasar incelemeleri sürdüğünden 2 ay boyunca aracın çalıştırılamadığını ve kazanç kaybının doğduğunu, ayrıca araçta değer kaybı oluştuğunu belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve davalı sigortacı sadece hasar bedelinden sorumlu olmak kaydıyla 10.000,00 TL. tazminatın kaza tarihinden işleyecek ticari faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 18/11/2019 tarihli ıslah dilekçesiyle, toplam taleplerini 17.351,97 TL'ye yükseltmiştir.
Davalılar vekilleri; kusura itiraz ederek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kabulü ile 14.254,17 TL. hasar bedelinin sigorta şirketi yönünden dava ve davalı ... yönünden kaza tarihinden işleyecek avans faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline; değer kaybı bedeli olan 1.505,00 TL'nin dava tarihinden işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline; kazanç kaybı bedeli 1.592,00 TL'nin dava tarihinden işleyecek faiziyle birlikte davalı ...'dan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı ...Ş. vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; özellikle, davaya konu kazada taksirle yaralama suçunun da oluştuğu dikkate alındığında, 2918 sayılı KTK'nın 109/2. maddesi gereği uzamış ceza zamanaşımı süresi içinde davanın açılmış ve ıslahın yapılmış olmasına; kazadaki kusur oranlarını oluşa ve dosya kapsamına uygun olarak belirleyen, birbiriyle uyumlu heyet raporları ile talep edilebilecek zarar kalemlerini usulünce hesap eden uzman bilirkişi heyeti raporunun hükme esas alınmasında bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazları ile davalı ...Ş. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan diğer tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası nedeniyle araç hasar bedeli, araç değer kaybı ve kazanç kaybından oluşan maddi tazminat istemine ilişkindir.
HMK'nın 177/2. maddesindeki ıslah dilekçesinin tebliği konusundaki düzenleme, adil yargılanma hakkının kapsamında yer alan savunma haklarının etkin biçimde kullanılmasını teminen konulmuş olup hassasiyetle üzerinde durulmalıdır. Anılan bu yasal düzenlemede, davada taraf olanların haklarının korunması amaçlanmış olup tarafların yargılama süreçlerine etkin katılımının sağlanması ise, mahkemece yapılan tüm tebligatların usulüne uygun olması ile sağlanabilecektir.
Somut olayda; davalı ...Ş'ye davacı tarafın ıslah dilekçesinin tebliğ edilmediği; davalının, ıslaha karşı cevap verme, savunmalarını yapma imkanından yoksun bırakıldığı görülmektedir.
Yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler gereği, davacı tarafın ıslah dilekçesinin davalı ... şirketine tebliğ edilmesi gerekirken, usulünce yapılmış tebligat olmadan ve davalının savunma hakları ile hukuki dinlenilme haklarını kısıtlar biçimde yargılamaya devam edilip yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
3-Davacı taraf dava dilekçesinde, davalı ...'dan sadece araç hasar bedeli talebinde bulunmuş (davaya konu araç değer kaybı ve kazanç kaybının davalı ...'den tahsilini istemiş); 18/11/2019 tarihli ıslah dilekçesinde ise, araç hasar bedeli ile araç değer kaybının her iki davalıdan müteselsilen tahsilini talep etmiş; mahkemece, ıslah dilekçesindeki talep doğrultusunda, davalı ...Ş. araç değer kaybından da diğer davalı ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuştur.
6100 sayılı HMK'nın 26/1. maddesinde "Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir" düzenlemesine yer verilmiştir. HMK'nın 176. maddesi ve devam maddelerinde ıslah müessesesi düzenlenmiş olup, bu yolla, mahkemeye yöneltilmesi gereken tek taraflı ve açık bir irade beyanı ile tarafların dilekçelerinde belirttikleri vakıaları, dava konusunu veya istem sonucunu değiştirebilmesi imkanı sağlanmıştır. Usule ilişkin işlemlerin tamamen ya da kısmen ıslahı mümkündür. Ancak, her iki durumda da usulüne uygun açılmış bir davanın bulunması şarttır. Bu hale göre yargılaması devam eden bir dava içinde, ıslah ile ikinci bir talepte bulunma olanağı bulunmamaktadır. Islahla, dava konusu olmayan bir istemin dava kapsamına alınması mümkün değildir.
Açıklanan nedenlerle; dava dilekçesinde davalı ...'dan talep edilmeyen araç değer kaybı zararının, ıslah dilekçesiyle bu davalıdan talep edilmesinin mümkün olmadığı; bu yöndeki kararın, dava dilekçesindeki talebin aşılması mahiyetinde ve ıslah müessesine ilişkin yasal düzenlemelere aykırı olacağı gözetilerek, davacının davalı ...'ya yönelik araç değer kaybı zararına ilişkin talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle, davalı ...'nın araç değer kaybı bedelinden sorumlu tutulması da doğru olmamıştır.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazları ile davalı ...Ş. vekilinin diğer tüm temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 593,36 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ...'dan alınmasına ve peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ...Ş'ye geri verilmesine 27/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.