Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/19492 Esas 2022/9893 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Denizcilik İhtisas Mahkemesi'nde görülen bir alacak davasında, davacı kurumun kaza sonrası gemi enkazının kaldırılması ve petrolün yayılmasının önlenmesi için yaptığı masrafların davalılardan tahsil edilmesi istemiyle açılan davada, davacının tüm, davalıların bazı temyiz itirazları reddedildi. Davacı kurumun talep ettiği miktarın yabancı para birimi olan USD cinsinden olmasına rağmen, mahkeme hükümde bu miktarın Türk Lirası cinsinden tahsil edilmesine karar verdiği için temyiz eden davalıların yararına karar bozuldu. Kararın dayandığı kanunlar arasında İcra ve İflas Kanunu, Borçlar Kanunu ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu yer almaktadır.

MAHKEMESİ :Denizcilik İhtisas Mahkemesi Sıfatıyla)



Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün incelenmesi davacı vekili ile davalılar vekili tarafından talep edilmiş; davacı vekilince duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 22.02.2022 Salı günü davacı vekili Av. ... ile davalılar vekili Av. ... Kaleli geldiler. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan tarafların vekilleri dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacının tüm, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddededilmelidir.
2-) Davalıların diğer temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Davacı vekili 29/12/1999 tarihinde davalı geminin Küçükçekmece ilçesi Florya semti önlerinde kötü hava şartlarından dolayı kırıldığını, kısmen karaya oturduğunu ve bir kısmının da içindeki petrol ile birlikte sulara battığını, olaydan sonra davacı işletmenin gemiye müdahale ettiğini, gemiden petrol yayılmasını önlemek amacı ile hava şartlarının el verdiği ölçüde tüm tedbirlerin alındığını, petrol tahliyesini sağlamak için teknik incelemelerin ve hesapların İstanbul Teknik Üniversitesi nezdinde yapıldığını, gerekli tahliye planlarının oluşturulduğunu, gemi enkazının kaldırılması işinin, geminin klüp sigortası Skuld tarafından 04/01/2000 tarihi itibariyle ...Gemi Kurtarma Ltd. Şti.'ne verildiğini, ancak enkazın bir kısmının davacı kuruluş nezaretinde kaldırıldığını belirterek, operasyona katılan ve nezaret görevini üstlenen davacı kuruluş tarafından yapılan masrafların davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalılar ise, davacı ile aralarında akdi veya akit dışı hiçbir ilişki bulunmadığını belirterek davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, dava konusu gemi kazası nedeniyle davacı kurum tarafından petrolün yayılmasının önlenmesi ve gemi enkazının kaldırılması ile çevre emniyetinin alınması için masraf ve harcama yapıldığı, davacı ... Ana Statüsü'nün Kuruluşun Amaç ve Faaliyet Konuları başlıklı 4. maddesi çerçevesinde, ... gemisinin deniz tehlikesine maruz kalarak kırılması nedeniyle olaya müdahale ederek almış olduğu tedbir ve çalışmalar nedeniyle bu hizmetine karşılık olarak ücret talebinde haklı olduğu, dosyada mevcut jurnal kayıtları dikkate alındığında römorkörlerin operasyon yaptıkları sürece devamlı olarak seyir halinde olmadıkları, demirde kaldıkları, limana yanaştıkları, dolayısıyla yapılan operasyon sırasında Aram Süresi olarak tabir edilen "gemilerin demirde beklediği ve hareketsiz kaldığı süre" lerin bulunduğu, geminin seyir halinde veya bekleme durumunda (aram süresi) yakacağı yakıt ve kira ücretleri bakımından farklılık olduğu, davacının 29/12/1999 ve 07/01/2000 tarihleri arasında çalışma ve faaliyetlerinin devam ettiği, 07/01/2000 tarihinden önce yaptığı davaya konu geminin tahliyesi ve kurtarılması için şart olan statik hesaplama ile kazazede gemide kalarak donan ve tekrar akışkan hale getirilmesi için ısıtılması gereken yük için yaptırdığı ısıtıcı kangal imalatı ile ilgili masrafları kazanın meydana gelmesinde asli sorumlu olan davalılardan ...Gemi Donatanı ve ... Gemi Kaptanı'ndan talep edebileceği gerekçesiyle anılan davalılar yönünden davanın kısmen kabulü ile 98.898,005 USD alacağın kaza tarihi olan 29/12/1999 tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 4/a maddesi gereğince işleyecek faizi ile tahsiline karar verilmiş; diğer davalı ...Marine şirketi yönünden, davacının çalışmasının sona erdiği ve davalı şirketin ise fiilen çalışmaya başladığı 07/01/2000 tarihinden önce yapmış olduğu masrafları isteyemeyeceği gerekçesiyle bu davalı yönünden davanın reddine karar verilmiş; hakkında bozma öncesi verilen hüküm kesinleştiğinden davalılardan ... Gemisi Acentesi ... Deniz Acenteliği Ltd. Şti. yönünden yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalılar ...Gemi Donatanı Transpetro ... ve... Gemi Kaptanı ...tarafından temyiz edilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın 26. (HUMK’un 74.) maddesi uyarınca hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez.
Dava dilekçesinde davacı vekili tarafından, 139.514,00 USD karşılığı 75.649.559.764 TL'nın (eski TL) 29/12/1999 tarihinden itibaren kanuni faizi ile birlikte davalılardan tahsili talep edildiği halde mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 98.898,005 USD alacağın davalılar ...Gemi Donatanı ve... Gemi Kaptanı'ndan tahsiline karar verildiği, bu haliyle yabancı para biriminin Türk Lirası karşılığı talep edilmesine rağmen 98.898,005 USD alacağın tahsiline karar verilerek talepten başkasına hükmedildiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle usul ve yasaya aykırı kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz eden davalılar yararına BOZULMASINA, davacının tüm, temyiz eden davalıların ise diğer temyiz itirazlarının ilk bentte açıklanan nedenlerle reddine, 3.815,00 TL vekalet ücretinin davacıdan

alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalılara verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 21,40 TL kalan onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına ve peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine, 05/07/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.