Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2022/2762 Esas 2022/9997 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:

K A R A R

Hükmüne uyulan Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesi’nin 26/09/2018 gün 2015/15413 Esas - 2018/8252 Karar sayılı ilamında; “Mahkemece hükme esas alınan 05.02.2015 tarihli bilirkişi aktüerya ek raporunda, destek payları ve destek miktarları denetime elverişli olacak şekilde düzenlenmediği gibi, davacı eş için %30, her bir çocuk için de %10 destek payı hesaplanması doğru olmamıştır. Bu durumda mahkemece; Dairemiz'in yerleşik uygulamaları ile belirlenen ve yukarıda ifade olunan destek payları esas alınmak suretiyle, davacı eş ve çocuklarının talep edebileceği destekten yoksun kalma tazminat miktarlarının belirlenmesi için başka bir aktüerya uzmanı bilirkişiden ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile davacılardan Halime için 148.143,04 TL, ... için 13.337,53 TL, ... için 52.634,34 TL, ... için 60.376,32 TL olmak üzere toplam 274.491,23 TL tazminatın kaza tarihi olan 05/08/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...'tan diğer davalı ... Oyak Sigorta A.Ş. yönünden ise dava tarihinden itibaren yasal faiz ve sigorta limiti ile sınırlı olmak üzere tahsilde tekerrüre sebep vermeyecek şekilde müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin taleplerin reddine, manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile davacılardan Halime için 50.000,00 TL, ... için 25.000,00 TL, ... için 15.000,00 TL, ... için 10.000,00 TL'nin kaza tarihi olan 05/08/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...'tan müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiş; karar davalı ... vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Dairemizce kabul görmüş pay esasına göre; çocuksuz durumda destek, desteğin gelirini eşi ile ortak paylaşacağı varsayımına dayalı olarak, gelirden desteğin %50 ve eşin %50 pay alacağı kabul edilmektedir. Çocukların eş ile birlikte destek payı alacağı durumunda ise desteğin gelirden eşi ile birlikte ikişer pay alırken çocuklara birer pay verileceği yine eş, çocuklar ile ana babanın pay alacağı durumlarda desteğe 2 pay eşe 2 pay çocukların her birine 1 pay ana ve babaya birer pay ayrılarak böylece gelirin tamamının dağıtılacağı esasına dayalıdır. Çocukların sayısı arttıkça hem desteğe ayrılan pay hem de eş ve çocuklar ile ana ve babaya ayrılacak paylar düşecektir. Çocukların destekten çıkması ile birlikte destekten çıkan çocuğun payları destek, eş ve diğer çocuklara dağıtılacak anne ve babaya verilmeyecektir. Böylece geriye kalan eş ve çocukların payları ile desteğin payı artacaktır. Bu pay esası Türk aile sistemine çok uygun düşmektedir. Çünkü Türk aile sisteminde desteğin geliri aile bireyleri tarafından birlikte paylaşılmakta, aile bireyleri arttıkça gelirden alınacak pay düşmekte, aile bireyi azaldıkça da gelirden alınacak pay yükselmektedir. Ana ve babadan birinin destekten çıkması ile payı diğerine aktarılacak, ana ve baba ile çocukların tamamının destekten çıkması durumunda ise yine çocuksuz eş gibi desteğe 2 pay eşe 2 pay esasına göre %50 desteğe %50 eşe pay verilerek varsayımsal olarak gelirin paylaştırılarak tazminatın bu ilkelere göre hesaplanmalıdır.
Mahkemece hükme esas alınan 18/07/2019 tarihli aktüer bilirkişi ek raporunda, müteveffanın destek tazminatı hesabı yapılırken; desteğin anne ve babasına pay ayrılmadığı, desteğin tüm gelirini eşi ve çocukları ile paylaşacağı varsayımı ile hesaplama yapıldığı görülmektedir. Dosya kapsamında desteğin kaza tarihinde anne ve babasının hayatta olup olmadığı araştırılmaksızın, desteğin gelirinden anne ve babasına destek payı ayrılmadan yapılan hesaplama eksik ve hatalı olmuştur.
Şu durumda mahkemece; desteğin nüfus kayıtları celp edilerek, kaza tarihinde desteğin anne ve babasının hayatta olup olmadığı hususunun araştırılması suretiyle Dairemiz'in yerleşik uygulamaları ile belirlenen ve yukarıda ifade olunan destek payları esas alınmak suretiyle, davacı eş ve çocukların talep edebileceği destekten yoksun kalma tazminatı miktarlarının belirlenmesi için aktüer bilirkişiden ek rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, destek paylarının hatalı belirlendiği rapordaki hesaplamanın kabulü doğru görülmemiştir. Kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de; somut olayda, davalı ...Ş., kazaya neden olan aracın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası (...) sigortacısı olup, olay tarihi itibariyle bu davalının, temin ettiği ... poliçe limiti ile sınırlı olarak zarardan sorumlu olacağı açıktır. Dolayısıyla limit üzerinde kalan miktarın ferilerinden de (yargılama gideri, vekalet ücreti ve harçlar) sorumluluğu bulunmamaktadır. Buna göre; Mahkemece davalı ...Ş.'nin harç, yargılama gideri ve vekalet ücretinden teminat limiti ile sorumlu olduğu hususunun hükümde belirtilmesi gerekirken infazda tereddüt yaratacak şekilde bu husus belirtilmeden sorumluluğuna hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
Yine kabule göre; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 26. maddesi “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmü uyarınca taleple bağlılık kuralına aykırı olarak talepten fazlasına karar verilmesi usule aykırıdır. Mahkemece davacılardan ... için 40.000,00 TL ve ... için 45.000,00 TL maddi tazminat talep edilmiş olmasına rağmen, talep edilen miktarlar aşılarak talep edilen miktarların üzerinde hüküm kurulması talep aşımı mahiyetinde olup hatalıdır.
Öte yandan, manevi tazminata ilişkin mahkemece verilen 19/03/2015 tarihli ilk karar davalılar tarafından temyiz edilmemiş, davacıların bu yöne ilişkin temyizleri ise reddedilmiştir. Buna göre anılan kararın manevi tazminata ilişkin kısmı kesinleştiği halde yeniden bu konuda hüküm kurulması da doğru olmamıştır.
2-Bozma neden ve şekline göre davalı ... vekili ve davalı ...Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekili ve davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekili ve davalı ...Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ... ve Axa Sigorta A.Ş.'ye geri verilmesine 12/09/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.