Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2022/2965 Esas 2022/9998 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 14. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davacı vekili, davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekili ve davalı ... vekili tarafından istinafa başvurulması üzerine; davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine, davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekili ve davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurularak davanın kısmen kabulüne dair verilen ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi kararının davacı vekili ve davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmesi sonucunda kararın Dairemizce bozularak Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen direnme kararının Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili ve katılma yoluyla davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekili tarafından süresi içinde istenilmekle, 6100 sayılı HMK’nun 373/5. maddesi gereği temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.

K A R A R

Davacı vekili; davalılardan ...’un sevk ve idaresindeki diğer davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğüne ait olan belediye otobüsünün davacı bisiklet sürücüsüne çarpması sonucu meydana gelen çift taraflı trafik kazasında davacının yaralandığını ve maddi zarara uğradığını belirterek 20.000,00 TL maddi ve 30.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili talep etmiş, yargılama sırasında ıslah dilekçesiyle maddi tazminata ilişkin talebini 110.220,00 TL’ ye yükseltmiştir.
../...


-2-

Davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekili ve davalı ... vekili davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince, dosyadaki bilgi ve belgelere, alınan bilirkişi raporlarına göre; davanın maddi tazminat yönünden kabulü ile, 110.220,00 TL maddi tazminatın 30.000,00 TL'sine kaza tarihi olan 10/04/2013 tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmak sureti ile 110.220,00 TL'nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile; 20.000,00 TL'nin kaza tarihi olan 10/04/2013 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiş; karara karşı davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekili, davalı ... vekili ve ihbar olunan Ray Sigorta A.Ş. vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, ihbar olunan Ray Sigorta A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun aleyhine hüküm kurulmamış olması nedeniyle reddine, kaza tarihindeki yönetmeliğe göre tanzim edilmiş maluliyet raporu alınması, davacıya SGK tarafından rücuya tabi ödeme yapılıp yapılmadığı hususunun araştırılması ve davacıya ait bisiklette meydana geldiği iddia edilen hasarın uzman makine mühendisi bilirkişi marifeti ile tespiti gerektiği gerekçesiyle davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekili ve davalı ... vekilinin istinaf başvurularının esasa ilişkin sebepler incelenmeksizin kabulüne, ilk derece mahkemesinin kaldırılmasına, Dairenin kararına uygun şekilde yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahalli mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesince, Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtilen tahkikat yapıldıktan sonra, dosyadaki bilgi ve belgelere, alınan bilirkişi raporlarına göre; davanın kısmen kabulü ile; davacının uğradığı cismani zarar karşılığı 107.682,12 TL ile davacının hasarlanan bisikleti nedeniyle 1.059,00 TL olmak üzere toplam 108.741,12 TL'nin maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, anılan maddi tazminatın 20.000,00 TL'sine kaza tarihi olan 10/04/2013 tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmak suretiyle davalılardan tahsiliyle, ıslah dilekçesiyle arttırılan miktar yönünden faiz talep edilmediğinden 20.000,00 TL'nin üzerinde kalan kısımla ilgili olarak faiz konusunda bir karar verilmesine yer olmadığına, fazlaya ilişkin maddi tazminat isteminin reddine, davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile; 20.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 10/04/2013 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; karara karşı davacı vekili, davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekili ve davalı ... vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi’nce eldeki davada, davacının fazlaya ilişkin hak bakımından ihtirazi kayıt bildirmediği gibi belirsiz alacak davası açtığı yönünde de hiçbir beyanda bulunmamış olduğu, eda davası niteliğinde olan davada talebin sonradan artırılmasının mümkün olmadığı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca taleple bağlılık esas olup, bu husus taraflarca ileri sürülmese bile yargılamanın her aşamasında resen gözetilmesi gerektiği, o halde, ilk derece mahkemesince davacının maddi tazminat yönünden, ıslah veya ek dava yoluyla talepte bulunamayacağının kabulü ile dava dilekçesindeki taleple bağlı olarak 20.000,00 TL maddi tazminat üzerinden davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerekirken, bedel artırımı yada ıslah yapması için yasal koşullar bulunmadığı halde; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 26. maddesine aykırı ../...
-3-

olarak 108.741,12 TL üzerinden davacının maddi tazminat isteminin kabulüne karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf isteminin esastan reddine, davalıların maddi tazminatın artırılan kısmına yönelik istinaf isteminin kısmen kabulüne, diğer tüm istinaf nedenleri yerinde olmadığından istinaf başvurusunun kısmen esastan reddine; ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, düzelterek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle, davacının maddi tazminat isteminin kısmen kabulüne dava konusu 20.000,00 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 10/04/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacının maddi tazminat bakımından fazlaya ilişkin isteminin reddine; davacının manevi tazminat davasının kısmen kabulüne; dava konusu 20.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 10/04/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacının fazlaya ilişkin manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacı vekili ve davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 23/06/2021 gün, 2020/2895 Esas- 2021/3586 Karar sayılı ilamıyla, davacının muhtemel bakiye yaşam süresinin TRH 2010 Yaşam Tablosu'na göre belirlenmesi suretiyle tazminat miktarının hesaplanması için bilirkişiden ek rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmek üzere kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince “...maluliyet ve geçici iş görmezlik tazminatı hesaplamalarında, bakiye ömür süresi tespitinde daha güncel ve ülkemize ait veriler kullanılarak hazırlanmış olan TRH 2010 yaşam tablosunun esas alınmasının gerçek zarar tespiti ve uygulama birliği açısında daha isabetli olacağı halde PMF 1931 yaşam tablosu esas alınarak hesaplama yapılmış olması yerinde değilse de, davacının bu yönde talebi ve istinaf itirazı olmadığı gibi 6100 Sayılı HMK'nun 357/1 maddesi hükmüne göre istinaf aşamasında ıslah imkanı da yoktur. Kaldı ki, eldeki dava eda davası olarak açıldığından davacının Dairemizce hüküm altına alınan miktardan daha fazlasını eldeki davada istemesi de yasal olarak mümkün değildir. İlk derece mahkemesince alınan 11/03/2019 tarihli raporda 42 yaşında olan bir kadın kişinin PMF 1931 yaşam tablosuna göre bakiye yaşam süresi 28 yıl iken TRH 2010 yaşam tablosuna göre bu süre 37,30 yıl olarak gösterilmiştir. Bu halde TRH 2010 yaşam tablosundaki daha uzun yaşam süresine göre yapılacak hesaplamanın davalı aleyhine sonuç yaratacağı ve bu yöndeki istinaf itirazı aleyhine sonuç vereceği açık olduğundan sonuca etkisi olmayacaktır. 6100 sayılı HMK'nun 266 maddesi hükümleri uyarınca genel bilgi ve tecrübe ile ya da hakimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgi ile tespitti mümkün olan bir konuda bilirkişiye başvurulamaz. Dava dosyası içindeki veriler itibarıyla, TRH 2010 yaşam tablosuna göre yapılacak tazminat hesabının davalı aleyhine sonuç verip vermeyeceği genel bilgi ve tecrübe yanında hakimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgi ile tespit ve değerlendirilmesi mümkün olduğundan, davalı aleyhine olacağı belirgin olan fazla tazminat hesaplanması yönünde ek bilirkişi raporu alınmasına ihtiyaç duyulmamıştır. Davanın geçirdiği yargılama süresi de gözetildiğinde, makul süreden daha uzun süren yargılamanın, davada istenilen miktar bakımından yukarıda açıklanan kazanılmış hak kuralı nedeniyle sonuca etkisi olmayacağı açık olan bir konuda alınacak ek bilirkişi raporu alınması yargılamanın daha da uzamasına yol açacağı ve usul ekonomisine de uygun olmayacağından bu yönde inceleme yapılmasına gerek olmadığı sonuç ve kanaatine varılarak Yargıtay 4.Hukuk Dairesinin 23/06/2021 tarih, 2020/2895 Esas, 2021/3586 Sayılı verilen
../...
verilen bozma kararına karşı direnilmesine karar vermek gerekmiştir...” gerekçesiyle, davacının muhtemel bakiye yaşam süresinin TRH 2010 Yaşam Tablosu'na göre belirlenmesi suretiyle tazminat miktarının hesaplanması için bilirkişiden ek rapor yönündeki Dairemiz bozma ilamına karşı direnme kararı verilmiş; karar, davacı vekili ve katılma yoluyla davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmiştir.
6100 sayılı HMK’nun 373/5. maddesi gereği yapılan incelemede her ne kadar Dairemiz bozma ilamında davacının muhtemel bakiye yaşam süresinin TRH 2010 Yaşam Tablosu'na göre belirlenmesi suretiyle tazminat miktarının hesaplanması için bilirkişiden ek rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmek üzere Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozulmuş ise de 42 yaşında olan bir kadının PMF 1931 yaşam tablosuna göre bakiye yaşam süresi 27,95 yıl iken TRH 2010 yaşam tablosuna göre bu süre 37,30 yıl olarak gösterilmiştir. Açıklanan nedenle, TRH 2010 yaşam tablosundaki daha uzun yaşam süresine göre yapılacak hesaplama davalı aleyhine sonuç yaratacaktır. Davacının ise bu yönde talebi olmadığı gibi, ilk derece mahkemesince PMF 1931 yaşam tablosuna göre hesaplanan tazminat miktarı hususunda davacının istinaf itirazı ve temyiz itirazı bulunmamaktadır. Bu durumda yeniden bilirkişi raporu alınmasının yargılamanın uzamasına sebebiyet verecek olması ve usul ekonomisi de birlikte gözetildiğinde direnme kararının usul ve yasaya uygun olduğu anlaşılmakla, Dairemizin bozma kararı kaldırılarak temyiz incelemesine geçilmesine karar verilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle HMK 355. maddesindeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş olmasına, dava şartları, delillerin toplanması ve hukukun uygulanması bakımından da hükmün bozulmasını gerektirir bir neden bulunmamasına göre davacı vekili ve davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü vekilinin yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün HMK’nun 370/1. maddesi gereğince taraflar yönünden ONANMASINA, HMK'nun 373. maddesi uyarınca dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine, davacının adli yardım talebi kabul edilmiş ise de HMK 339.maddesi gereğince temyizde haksız çıktığından 80,70 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına ve aşağıda dökümü yazılı 2.049,90 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ... Büyükşehir Belediyesi...Genel Müdürlüğü'den alınmasına 12/09/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.