Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2022/4260 Esas 2022/11839 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı Halkın Kurtuluş Partisi Merkez İlçe Teşkilatı'nın, olağan genel kurulunu iki defa üst üste yapmaması nedeniyle kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemiyle açılan dava, Iğdır Sulh Hukuk Mahkemesi'nde görüldü. Ancak mahkeme yetkisizlik nedeniyle davanın usulden reddine karar verdi. Davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunu inceleyen Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi de başvurunun esastan reddine karar verdi. Kararın gerekçesinde, Sulh Hukuk Mahkemelerinin yetkisi dışındaki davalarla ilgili verilen kararlara karşı temyiz yoluna gidilemeyeceği belirtildi. Ayrıca Bölge Adliye Mahkemesi'nin yargı çevresinde bulunan ilk derece mahkemelerinin yetkisi hakkında verilen kararlara karşı da temyiz yoluna başvurulamayacağı ifade edildi. Kanun maddeleri: 6100 sayılı HMK'nun 362. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi, 4. maddesi, 362. maddesinin 1. Fıkrasının (c) bendi, 353. Maddenin 1. fıkrasının (a) bendi, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 121. maddesi, 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 36. maddesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 87. maddesinin 5. maddesi.

MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Iğdır Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı ... Valiliği İl Dernekler Müdürlüğü vekili Av.... tarafından, davalı ... aleyhine 31/01/2017 gününde verilen dilekçe ile siyasi parti ilçe teşkilatının kendiliğinden sona erdiğinin tespitinin istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; yetkisizlik nedeniyle davanın usulden reddine dair verilen 15/02/2021 günlü karara karşı davacının istinaf başvurusu üzerine yapılan incelemede; davacının istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine dair Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen 04/11/2021 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
K A R A R
Dava, olağan genel kurulunu iki defa üst üste yapmayan davalı Halkın Kurtuluş Partisi ... Merkez İlçe Teşkilatının 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 121. maddesinin atıf yaptığı 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 36. maddesi uyarınca 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 87. maddesinin 5. maddesi kapsamında kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince yetkisizlik yönünden davanın usulden reddine dair verilen karara karşı davacı istinaf yoluna başvurulmuş, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Görev yönünden; 01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK’nun 362. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine göre, Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan doğan ve taşınmazın aynına ilişkin verilen kararlar ile kira ilişkisinden doğan ve miktar veya değeri itibarıyla temyiz edilebilen alacak davaları ile kira ilişkisinden doğan diğer davalardan üç aylık kira tutarı temyiz sınırının üzerinde olanlar dışında, Sulh Hukuk Mahkemesinin görevine giren davalarda verilen kararlara karşı temyiz yoluna gidilmesi mümkün değildir. Sulh Hukuk Mahkemesinin görevine giren davalar Kanunun 4. maddesinde sayılmaktadır. Bununla birlikte kanunun 4. maddesinde sayılmadığı halde, özel kanunlarla da Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu belirtilen davalarla ilgili verilecek kararlara karşı da temyiz yoluna başvurulması mümkün değildir. Bölge Adliye Mahkemesi kararında temyiz yolunun açık olarak gösterilmesi bu sonucu değiştirmez.

Öte yandan yetki yönünden de; 6100 sayılı Kanun’un 362. maddesinin 1. Fıkrasının (c) bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresi içinde bulunan ilk derece mahkemelerinin yetkisi hakkında verilen kararlara karşı temyiz yoluna başvurulamayacaktır. Yine 362. maddenin 1. fıkrasının (g) bendinde, 353. Maddenin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında verilen kararlar hakkında temyiz yoluna başvurulamayacağı düzenlenmiştir.
Şu halde, davacı vekilinin temyiz dilekçesinin reddi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklandığı üzere davacı vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 10/10/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.