Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2020/15393 Esas 2022/16228 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mahkeme, çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçundan dolayı verilen hükmün basit yargılama usulüne göre verilmiş olması nedeniyle yargılamada lehe kanunun uygulanması ilkesine aykırılık olduğunu belirtmiş ve hüküm bozulmuştur. Bu kararın temelinde, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun geçici 5. maddesinin \"hükme bağlanmış\" ibaresinin Anayasa'nın 38. maddesine aykırı olması yatmaktadır. Anayasa'nın 38. maddesi suçun ve cezanın kanuniliğini garanti altına alırken, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi de aynı ilkeyi kabul etmektedir. Bu nedenle, mahkeme temyiz dosyasında lehe hükümler içeren Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 251/3. maddesini uygulama zorunluluğu doğar. 5320 sayılı Yasa'nın 8/1. maddesi uyarınca hüküm 1412 sayılı CMUK'nın 321. maddesi gereğince BOZULMUŞTUR.
Kanun maddeleri açıklaması:
- 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu: 17.10.2019 tarih ve 7188 sayılı Kanunun eklediği geçici 5. maddesi
- Anayasa'nın 38. maddesi: Suçun ve cezanın kanuniliği garantisi
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 7/1. maddesi: Lehe kanunun uygulanması ilkesi
- Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 251/3. maddesi: Basit yargılama usulünün uygulanmasına ilişkin hükümler
- 5320 sayılı Kanun'un 8/1. maddesi: Mahkemenin hüküm verirken kanuna uygunluğundan emin olması gerektiği ilkesini içeren hüküm
- 1412 sayılı Ceza Muhakemesi Usulü Kanunu'nun 321. maddesi: Hüküm bozulduğunda karar yerine yeniden yargılama yaptırılmasını içeren hüküm.

MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇ : Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması
HÜKÜM : Mahkumiyet


Gereği görüşülüp düşünüldü:
Dairemizin 2020/2463 Esas sayılı dosyasında 01.10.2020 tarihli kararla, somut norm denetimi yoluyla iptal istemli başvuru üzerine Anayasa Mahkemesinin 14.01.2021 gün ve 2020/81 Esas, 2021/4 sayılı Kararı ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununa 17.10.2019 tarih ve 7188 sayılı Kanunun 31. maddesiyle eklenen geçici 5. maddesinin "01.01.2020 tarihi itibariyle... hükme bağlanmış ve kesinleşmiş dosyalarda .... basit yargılama usulü uygulanmaz" bölümündeki "hükme bağlanmış" ibaresinin Anayasanın 38. maddesine aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiştir.
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 38. maddesinde suçun kanuniliği ve cezanın kanuniliği güvence altına alınmıştır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 7/1. maddesinde de aynı güvencelere yer verilerek "lehe kanunun uygulanması ilkesi" benimsenmiştir.
Maddi ceza hukukuna ilişkin hükümler içeren basit yargılama usulünün "hükme bağlanmış dosyalarda" uygulanmasını engelleyen 5271 sayılı CMK.nın geçici 5. maddesinin (d) bendindeki "hükme bağlanmış" ibaresinin basit yargılama usulü yönünden Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi nedeniyle temyiz davasına konu dosyalarda lehe hükümler içeren CMK.nın 251/3. maddesinin uygulanması imkanının doğması ve bu konuda mahkemesince yeniden değerlendirme yapılması zorunluluğu,
Bozmayı gerektirmiş, sanığın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan sair yönleri incelenmeyen hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK.nın 321. maddesi gereğince BOZULMASINA, 09.11.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.