Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2021/14422 Esas 2022/17646 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mahkeme, bir sanık hakkında Yasa'ya aykırılık suçundan verilen hükmü ve diğer bir sanık hakkında suç üstlenme suçundan verilen hükmü inceledi. İlk hüküm, Anayasa Mahkemesi'nin 2022/44 sayılı kararı ile iptal edilen bir maddeye dayandığından ve suçun seri muhakeme usulüne tabi olması nedeniyle mahkeme dosyasının Cumhuriyet Başsavcılığı'na tevdi edilmesi gerektiği için bozuldu. İkinci hüküm, CMK'nın 225/1. maddesine aykırı davranıldığından ve Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen bir madde nedeniyle yeniden değerlendirilmesi gerektiğinden bozuldu. Kararda, ICRA DAİRESİ 2021/14422 E., 2022/17646 K. belirtildi ve CMK'da yer alan madde numaraları açıklandı. CMK'nın 250. maddesinde düzenlenen seri muhakeme usulü ve 225/1. maddesi hakkında detaylı açıklamalar yapılmadı. Ancak Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği geçici 5. madde hakkında detaylı bir açıklama yapıldı ve bu maddenin basit yargılama usulü yönünden Anayasa'ya aykırı olduğu belirtildi.

Gereği görüşülüp düşünüldü:
1)Sanık..... hakkında 6136 sayılı Yasa'ya aykırılık suçundan kurulan hükme yönelik incelemede,
Anayasa Mahkemesi'nin 02.08.2022 gün ve 31911 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 21.04.2022 gün ve 2020/87 Esas, 2022/44 sayılı kararı ile; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'na 17.10.2019 tarih ve 7188 sayılı Kanun'un 31. maddesiyle eklenen geçici 5. maddenin (d) bendinde yer alan "...kovuşturma evresine geçilmiş, hükme bağlanmış..." ibaresinin "...seri muhakeme usulü..." yönünden Anayasaya aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiş olması ve yargılama konusu suçun seri muhakeme usulüne tabi olması karşısında,sanık hakkında 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 250. maddesinde düzenlenen seri muhakeme usulünün uygulanabilmesi için yerel mahkemece dosyanın Cumhuriyet Başsavcılığı'na tevdii edilmesinde zorunluluk bulunması,
Bozmayı gerektirmiş, sanık müdafinin temyiz itirazı bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan sair yönleri incelenmeksizin hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK.nın 321. maddesi gereğince BOZULMASINA,
2)Sanık E.. V.. hakkında suç üstlenme suçundan kurulan hükme yönelik incelemede,
5271 sayılı CMK.nın 225/1. maddesinde öngörülen düzenlemeye göre, hükmün ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve fail hakkında verilebileceği; iddianamedeki anlatım ve nitelendirmeye göre, sanık hakkında suç üstlenme suçundan 5271 sayılı CMK.nın 170. maddesine uygun olarak açılmış dava bulunmadığı gözetilmeden suç üstlenme suçundan ek savunma hakkı verilerek mahkumiyet hükmü kurulması suretiyle CMK.nın 225/1. maddesine aykırı davranılması,
Kabul ve uygulamaya göre ise,
Dairemizin 2020/2463 Esas sayılı dosyasında 01.10.2020 tarihli kararla, somut norm denetimi yoluyla iptal istemli başvuru üzerine Anayasa Mahkemesinin 14.01.2021 gün ve 2020/81 Esas, 2021/4 sayılı Kararı ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununa 17.10.2019 tarih ve 7188 sayılı Kanunun 31. maddesiyle eklenen geçici 5. maddesinin "01.01.2020 tarihi itibariyle..... hükme bağlanmış ve kesinleşmiş dosyalarda .... basit yargılama usulü uygulanmaz" bölümündeki "hükme bağlanmış" ibaresinin Anayasanın 38. maddesine aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiştir.
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 38. maddesinde suçun kanuniliği ve cezanın kanuniliği güvence altına alınmıştır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 7/1. maddesinde de aynı güvencelere yer verilerek "lehe kanunun uygulanması ilkesi" benimsenmiştir.
Maddi ceza hukukuna ilişkin hükümler içeren basit yargılama usulünün "hükme bağlanmış dosyalarda" uygulanmasını engelleyen 5271 sayılı CMK.nın geçici 5. maddesinin (d) bendindeki "hükme bağlanmış" ibaresinin basit yargılama usulü yönünden Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi nedeniyle temyiz davasına konu dosyalarda lehe hükümler içeren CMK.nın 251/3. maddesinin uygulanması imkanının doğması ve bu konuda mahkemesince yeniden değerlendirme yapılması zorunluluğu,
Bozmayı gerektirmiş, sanık müdafinin temyiz itirazı bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan sair yönleri incelenmeksizin hükmün bu sebeplerden dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK.nın 321. maddesi gereğince BOZULMASINA, 24.11.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.