Husumetin Yanlış Kişiye Yöneltilmesi - Kabul Edilebilir Yanılgı - Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2019/3867 Esas 2019/10516 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan T.C. ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili özetle; davacının mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne bağlı ... Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nde işe başladığı tarihten itibaren emekli olduğu tarihe kadar ... Sendikasına üye olduğunu, kadrolu işçi statüsüne geçirildiği 2001 yılına kadar geçici/mevsimlik işçi statüsünde çalıştırıldığını, bu dönemde her yıl yeni bir geçici iş sözleşmesi ile işe başladığını ve yıl sonunda işten ayrıldığını, 2001 yılında aynı müdürlükte daimi/kadrolu işçi statüsüne geçirildiğini ancak kadrolu işçi statüsüne alındığında geçici mevsimlik işçilikte geçen sürelerinin kıdem hesabında dikkate alınmadığını, sanki işe yeni başlamış bir işçi gibi başlangıç derece ve kademesinden işe başlatıldığını, 2001 yılından önceki mevsimlik iş sözleşmelerinin belirsiz süreli iş sözleşmesi niteliği kazandığını, 2005 yılında Köy Hizmetleri Müdürlüğünün lağvedilmesi ile tüm hak ve alacakları ile beraber il özel idaresine devredildiğini, aynı işverene bağlı hizmetlerinin kıdem süresinde birleştirilmediğini iddia ederek; davacının intibakının yanlış olduğunun ve ... Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde geçmiş tüm hizmet süresinin hesaplanarak yeni derece ve kademesinin tespitine göre belirlenecek derece ve kademelerine göre 2001 yılından itibaren yanlış intibak nedeniyle eksik ödenen ücret farkı , yıpranma farkı, yasal ilave tediye farkı, akdi ilave tediye farkı, kıdem tazminatı farkı ve özel olurlarla farklı işlerde çalıştırılması nedeniyle kıdem ve derecesine yansımayan alacaklarının faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

B) Davalı Cevabının Özeti:

Dava, ilk önce ... İl Özel İdaresi aleyhine açılmış olup, husumet değişikliği sonucu davalı ... Belediyesine yöneltilmiş, bu davalı ise özetle; davacının Mülga Köy Hizmetleri zamanında çalışan ve 5286 sayılı Yasa gereğince İl Özel İdaresine devredilen personel olduğunu, bu personelin maaşlarının merkezi İdare tarafından karşılandığını, müvekkili Belediye ile bir ilgisinin bulunmadığını, davacının alacak kalemlerini somutlaştırmadığını, zamanaşımı itirazında bulunduklarını, savunarak davanın reddini talep etmiştir.

Davalı ... Hazinesine İzafeten ... Defterdarlık vekili; aşamalardaki beyanlarında kendileri hakkında husumetten red kararı verilmesini talep etmiştir.

C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak; davanın kabulüne dair verilen karar, davalı vekilinin temyizi üzerine, Yargıtay 7. Hukuk dairesinin 11/12/2014 tarih ve 2014/18710 Esas, 2014/22489 Karar sayılı ilamıyla özetle ve sonuç olarak; “ Mahkemece ...Her ne kadar 30.03.2014 tarihi itibariyle il özel idareleri lağvedilmek suretiyle büyükşehir belediyelerine devredilmiş ise de; dosyamız davacısı ...'in devir tarihinden önce emekli olduğu dosya kapsamıyla sabit olup büyükşehir belediyesi ile kurum isminin devri dışında hiçbir ilgisi bulunmadığı anlaşılmaktadır hal böyle olunca il özel idaresi personeli olarak büyükşehir belediyesi bünyesinde istihdam edilmeyen il özel idaresinin büyükşehir belediyesinin devrinden önce emekli olan davacının mali külfetinin sorumluluğunun büyükşehir belediyesinde olmaması gerektiği kanaatine varılmış bu nedenle maliye hazinesi hasım gösterilmek suretiyle davaya dahil edilmiş maliye hazinesi huzuru ile yargılama yapılmıştır...” gerekçesi ile davanın Maliye Hazinesine yöneltilmesi suretiyle hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.

6360 sayılı Kanunun 1/5. maddesinde “Birinci, ikinci ve dördüncü fıkrada sayılan illerdeki il özel idarelerinin tüzel kişiliği kaldırılmıştır” hükmüne yer verilirken yine aynı kanunun 3/2. maddesinde “...Söz konusu il özel idarelerinin mahkemelerde süren davaları ile il özel idaresi olarak faaliyet gösterdikleri dönem ve yapılan işlemlere ilişkin olarak açılacak davalarda muhatap, devir işleminin yapıldığı ilgili kurum ve kuruluştur.” şeklinde düzenleme getirilmiştir.

Davacının emekli olmadan önce çalışmış olduğu ... İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin yasa ile kaldırılarak ... Büyükşehir Belediyesine devredildiği nazara alındığında, Mahkemece yapılacak iş 6360 sayılı Kanunun 3/2. maddesine göre husumetin T.C. ... Büyükşehir Belediyesi'ne yöneltilmesini sağlamak ve taraf teşkili bu şekilde sağlandıktan sonra işin esası hakkında karar vermek gerekirken yukarıda yazılı gerekçeyle davada taraf sıfatı bulunmayan Maliye Hazinesi hakkında hüküm kurulması hatalıdır.” gerekçeleriyle sair yönler incelenmeksizin bozulmuştur.

Mahkemece bozmaya uyularak davalı belediyeye husumet yöneltilmiş ve davanın kabulüne karar verilmiştir. Bu kararın davalı vekili tarafından temyizi üzerine karar Dairemizce özetle ve sonuç olarak; “1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir

2-Somut uyuşmazlıkta; her ne kadar 7. Hukuk Dairesinin yukarıda bahsi geçen bozma ilamında ... Büyükşehir Belediyesi hükmedilen alacaklardan sorumlu tutulmuş ise de; husumet hususu kamu düzenine ilişkin olup, yargılamanın her aşamasında gözetilmesi gerekmekle birlikte, usuli kazanılmış hakkın da istisnasıdır.

Uyuşmazlık, husumet tevcihi yönünden değerlendirildiğinde, davacı ...’in İl Özel İdarelerinin kapanmasından önce 2011 yılının Mayıs ayına kadar çalıştığı ve bu tarihte emekli olduğu, başka bir deyişle İl Özel İdareleri kapatıldığında fiilen çalışmadığı, dolayısıyla devre tabi işçilerden olmadığı anlaşılmaktadır.

Bu durumdaki işçi açısından husumet, 6360 Sayılı Kanunun 3/2. maddesi kapsamında çözülmelidir. Mahkemece yapılacak iş, davacının en son çalıştığı birimin herhangi bir kuruma devredilip edilmediğini tespit edip, devir varsa o kurum/kuruluşa HMK.nın 124. maddesi uyarınca davayı yöneltmek, herhangi bir devir söz konusu değilse davayı T.C. İçişleri Bakanlığı’na yöneltip sonuca gitmektir.

Yukarıda açıklanan sebeplerle, husumet tevcihinde eksik araştırma ile sonuca gidilen Mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.” gerekçeleriyle bozulmuştur.

Mahkemece bozmaya uyularak gerekli araştırmalar yapılmış, devrin davalı belediyeye yapıldığı tespit edilmiş ve ... Büyükşehir Belediyesi yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

D) Temyiz:

Kararı, davalı T.C. ... Büyükşehir Belediyesi vekili temyiz etmiştir.

E) Gerekçe:

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı T.C. ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı'nın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2-Davacının dava dilekçesinde ilk olarak Maliye Hazinesine İzafeten ... Defterdarlığını davalı olarak gösterip, İl Özel İdaresinin kapatılmasından sonra davacının mali külfetinin sorumluluğunun büyükşehir belediyesinde olmaması gerektiği kanaatine varılarak maliye hazinesi hasım gösterilmek suretiyle maliye hazinesi huzuru ile yargılama yapılması Dairemizce temyiz incelenmesinden geçen birçok dosyada rastlandığı üzere tamamen husumette kabul edilebilir yanılgı halidir.

İl Özel İdarelerinin kapatılması sonrasında birçok dosyada doğru hasım haline gelen kamu kurumları zorlukla belirlenebilmiştir. Bu dosyada da, husumetin önce Maliye Hazinesine İzafeten ... Defterdarlığı’na, daha sonra ... Büyükşehir Belediyesi’ne yöneltilmesi kabul edilebilir yanılgıya dayandığından, Maliye Hazinesi aleyhine hüküm kurulmadığı halde karar başlığında gösterilmesine rağmen yukarıdaki gerekçelerle ve HMK.nın 124. maddesi uyarınca dava dışı bırakılmaması bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün HMK.nın geçici 3/2. maddesi yollaması ile HUMK.nun 438/7. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.

F) SONUÇ:

Hüküm fıkrasına yeni bir numara eklenerek;

“9-Davacının Maliye Hazinesine İzafeten ... Defterdarlığı’na yönelttiği davası HMK'nın 124. maddesine göre kabul edilebilir yanılgıya dayandığından, Maliye Hazinesine İzafeten ... Defterdarlığı’nın dava dışı bırakılmasına,” hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 28.09.2018 tarih ve 2018/2 E. 2018/8 K. sayılı İBK. uyarınca onama harcı alınmasına yer olmadığına, nisbi temyiz harcının isteği halinde davalı T.C. ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı'na iadesine, 09.05.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.