Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2022/4884 Esas 2022/7619 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görülen bir galle fazlasına müstehak vakıf evladı olma davasında, davacıların ... Binti ... İsmail Ağa Vakfı'nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespitine karar verilmiştir. Ancak davalı tarafın temyizi üzerine dosya incelenerek, davacılardan birinin ölümü sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca davacıların soybağının ve vakfiyede galle fazlası için öngörülen şartların araştırılması gerektiği ifade edilmiştir. Kararın bozulmasına karar verilmiş ve HUMK'un 428. maddesi uyarınca kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceği belirtilmiştir. Kanun maddeleri olarak, 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi ve HUMK’un 428. maddesi gösterilmiştir.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Galle Fazlasına Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacıların ... Binti ... İsmail Ağa Vakfının galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespitine karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı ... kendi adına asaleten çocuğu ...'ya velayeten açtığı davanın dilekçesinde; davacıların ... Binti ... ..., Ağa Vakfı, ... ve Müritzade ... ... Çift Çeşmeler Vakfı'nın galleye müstehak vakıf evladı olduklarının tespitini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulü ile davacıların ... Binti ... İsmail Ağa Vakfı'nın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduklarının tespitine karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
1.Galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespitine ilişkin davalar şahsa bağlı davalardandır. Somut olayda, re'sen UYAP ortamında temin edilen nüfus kayıtlarının incelenmesinden, davacılardan ...'nın Mahkemece karar verilmesinden sonra 03.08.2015 tarihinde vefat ettiği anlaşıldığından, Mahkemece bu davacının ölümü sebebiyle dava konusu hakkında bir karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
2.Galle fazlası evlada şart kılınan vakıflarda galle fazlasının alınabilmesi için açılan davada öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Yani bu tür davalarda incelenecek ilk husus; davacılar ile vakfeden arasında iddia edildiği üzere kan bağı yolu ile soybağı mevcut olup olmadığı, eğer soybağı kurulabiliyorsa ikinci aşamada vakfiyelerde galle fazlası için öngörülen şartların somut olayda davacılar yönünden gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması olacaktır.
Dosya içindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; dava konusu vakfın 1295 Hicri (1878 Miladi) tarihli vakfiyesinde evvela tevliyet hususunun, hemen devamında galle fazlasının dağıtımına ilişkin hükümlerin düzenlendiği, sözkonusu bölümlerde geçen "ben hayat-ı libas-ı labise olduğum müddetçe vakf-ı merkume kendim mütevelli olup bade vefatiha kerimelerim ...hanımlar mütevelli olup ver muceb-i şart-ı amel ve hareket eyleyüp fazlası cihet-i tevliyet olarak beyinlerinde mütesaviyen iktisam edeler, anlardan biri vefat ettikte gerüye kalan üslüb-ü sabık vechile mütevelli ola ve geruye kalan dahi vefat ettikte anların evladı, evlad-ı evlatları batnen bade batnin zükur ve inası ales-seviye mütevelli olup fazla-ı merkumeyi beyinlerinde kezalik müsavat üzre iktisam edeler" ifadeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, galle fazlasının cinsiyet şartı aranmaksızın fakat batın şartı ile evlada bırakıldığı anlaşıldığına göre, Mahkemece davacı ...'nın bulunduğu batın ile bu batına göre üst batında sağ vakıf evladı bulunup bulunmadığının denetime elverişli bilirkişi raporuyla belirlenmesi ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz araştırma ve eksik inceleme ile davanın kabulü doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollaması ile HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine 03.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.