Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/7386 Esas 2022/7783 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Yenileme Kadastrosu
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Kadastro Mahkemesi

Taraflar arasında ... Kadastro Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen hükmün davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden hüküm tesisine şeklinde karar verilmiş olup, bu kez davalı tarafından Bölge Adliye Mahkemesi kararı temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı ... dava dilekçesiyle, ... İli ....., İlçesi ...., Mahallesinde yapılan kadastro çalışmasında kendisine ait 196 parselin yüzölçümünün davalıya ait 197 parsele kayma yapılarak düşürüldüğünü ileri sürerek, eski hale getirilmesi istemiyle dava açmıştır.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; taşınmazın kadastro paftası ile uyumlu olduğu, tersimat hatası olmadığı, 22/a sınırının 1971 ve 1975 tarihli hava fotoğrafları ile uyumlu olduğu, dava konusu taşınmazdaki yüz ölçüm azalmasının nedeninin kadastro çalışmalarında kullanılan ölçü yöntemi ve teknolojik farklılıktan kaynaklandığı, kadastro yenileme çalışmasının mevzuata uygun olarak yapıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun kabulüne, ... Kadastro Mahkemesinin 2018/78 Esas ve 2019/184 Karar sayılı hükmünün kaldırılarak davanın kabulüne, dava konusu ... İli Şahinbey İlçesi ...., Mahallesi 104 ada 390 parsel sayılı taşınmazın uygulama kadastro komisyon tespitinin, 104 ada 391 parselin uygulama kadastro tespitinin iptaline, teknik bilirkişi tarafından hazırlanan 20.10.2020 tarihli rapora ekli haritada A harfi ile gösterilen 149,63 m2'lik alanın davalı adına kayıtlı 104 ada 391 parselden ifrazı ile davacı adına kayıtlı 104 ada 390 parsele ilavesine ve parsellerin bu şekilde tapuya kayıt ve tescillerine, geriye kalan kısımların uygulama ve uygulama komisyon tespiti gibi tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş ve iş bu karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, keşif sonucu hazırlanan bilirkişi raporlarında ifade edildiği üzere çekişme konusu taşınmazlara ait tesis kadastro paftası ile uygulama kadastro paftasının çakıştırılması sonucu dava dilekçesinde talep edilen bölümler ile ilgili yapılan kontrolde tesis kadastro paftasının zemine uygulanabilir nitelikte olduğu ve paftada tersimat, sınırlandırma, hesap hatalarının olmadığı da göz önüne alındığında tesis paftasına itibar edilmesi gerektiği, geri çevirme kararı ile temin edilen ek bilirkişi raporuna ekli haritada A harfi ile gösterilen alanın tesis kadastro paftasına göre davacıya ait taşınmaz içerisinde iken yapılan uygulama kadastro çalışmasında davalıya ait taşınmaz içerisine alındığı, bu durumda açılan davanın haklı ve yerinde olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme karar vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; dosya arasında bulunan ve hükme esas alınan 20.10.2020 tarihli jeodezi ve fotogrametri mühendisi M. ... Sergen’in raporu, taşınmazın tesis kadastrosu sonucu oluşturulan paftadaki sınır yerleri ile uygulama kadastrosu sonucu oluşturulan paftadaki sınır yerlerinin yapılan çakıştırması sonucunda, birbirleriyle ve zeminle uyumlu olup olmadığını belirten, tesis kadastrosu sırasında taşınmazlarda sınırlandırma, ölçü, çizim veya hesaplama hatası yapılıp yapılmadığını açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli bir şekilde hazırlanmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; Mahkemece, amacına ve yöntemine uygun bir araştırma yapılabilmesi için öncelikle, dava konusu taşınmaza ilişkin kadastro güncelleme tutanağı, tesis kadastrosunun yapıldığı tarihe en yakın tarihli hava fotoğrafları, temin edilebilen en eski ve güncel ortofoto ve uydu fotoğrafları, tesis kadastrosuna ait pafta haritası, varsa bu haritada değişiklik yapan ifraz haritaları, mahkeme ilamları ve eki olan haritalar, varsa uygulama kadastrosu sırasında yararlanıldığı anlaşılan diğer haritalar, dava konusu taşınmaza ilişkin tesis kadastrosu ve uygulama kadastrolarına ait ölçü çizelgesi, hesap cetveli ve ölçü krokileri gibi bilgi ve belgelerin toplanması gerekmektedir. Bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, harita mühendisi teknik bilirkişinin katılımı ile keşif yapılmalıdır.
Keşif sırasında dava konusu taşınmaz ve çevresinin toprak yapısı, bitki örtüsü, zeminde mevcut ağaçların yaşı gibi hususlar ile zeminin jeolojik yapısının değerlendirilmesine ihtiyaç duyulan hallerde uzman ziraat bilirkişisi ile jeoloji mühendisi bilirkişi de keşif heyetine dahil edilmelidir. Dava konusu taşınmaz üzerinde ev bulunduğundan inşaat bilirkişisi alınarak bu taşınmazın kaç yılında yapıldığı tereddüte yer vermeden tespit edilmelidir. Yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan tesis kadastrosu sırasında da zeminde mevcut olan sabit sınır ya da yapılar bulunup bulunmadığı sorularak varsa yerleri teknik bilirkişiye işaretlettirilmeli, fotoğrafları çekilmeli, taraflar keşif sırasında hazır bulunmakta ise zeminde ortak sınır üzerinde uzlaşıp uzlaşmadıkları tespit edilip gerektiğinde imzalan ile beyanlan tevsik edilmeli, uzlaşılan sınırlar ile iddia edilen sınırlar teknik bilirkişi tarafından haritasında işaretlenmeli, keşif sırasında hazır edilmeleri halinde ziraat bilirkişisi ile jeoloji mühendisi bilirkişisinden, taşınmazlar arasında değişmeyen doğal ya da yapay sınırlar bulunup bulunmadığı, sınırlarda mevcut ağaçların yaşlan gibi hususlarda bilgi alınmalı, teknik bilirkişiden denetime veri teşkil etmek üzere dosya içine getirtilen bilgi ve belgeler ile bilirkişi ve tanık anlatımlarından yararlanarak uygulama kadastrosunu denetlemesi istenmelidir.
Teknik bilirkişiden, tesis kadastrosunun, paftaların üretim yılı, üretim tekniği, altlığı ve ölçeği gibi hususları da açıklar tarzda hangi yöntem ve tekniklerle yapıldığı, uygulanan yöntemlerin hata paylarının ne olduğu, üretilen haritaların zeminle uyumsuz bulunması halinde farklılığın nereden ve hangi sebeplerden kaynaklandığı, sırasıyla tersimat hatası, hesap hatası, ölçü hatası ve sınırlandırma hatası bulunup bulunmadığı, uygulama kadastrosu sonucu tespit edilen yeni sınırların niteliğinin ne olduğu ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak belirlenip belirlenmediği, uygulama kadastrosunda hata yapılmış ise doğru sınır ve haritanın nasıl olması gerektiği gibi hususlarda ve "ada raporu" ile "uygulama tutanağı ve haritasını" irdeler şekilde, teknik ve bilimsel verilere dayalı, gerekçelendirilmiş, denetlenebilir ve ayrıntılı rapor ve haritalar alınmalıdır. Raporun denetime elverişli olması için teknik bilirkişiden, düzenleyeceği haritalardan iki tanesinde hava fotoğrafı üzerinde, iki tanesinde ise ortofoto (yoksa uydu fotoğrafı) üzerinde ilk tesis kadastrosu paftası ve uygulama kadastrosu paftasını çakıştırması istenmeli; çakıştırmaların birer tanesinin ada bazında değerlendirme yapmaya elverişli geniş ölçekli olması, diğerinin ise dava konusu taşınmaz ve çevresini gösterir şekilde daha dar ölçekli olması istenmelidir. Teknik bilirkişi haritasında, uygulama kadastrosunda yanlışlık varsa, infazı kabil bir hükme esas olmak üzere doğru sınırların nasıl olması gerektiği de gösterilmelidir.
Açıklanan yönteme uygun inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik ve hüküm kurmaya elverişli olmayan raporuna dayanılarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün açıklanan nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nin 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, istek halinde peşin harcın temyiz edene iadesine, 06.10.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.