Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/5300 Esas 2022/8018 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Tespite İtiraz
MAHKEMESİ : ... Kadastro Mahkemesi

Taraflar arasında ... Kadastro Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen hükme karşı asıl ve birleşen davanın davacısı Hazine vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden hüküm tesisine şeklinde karar verilmiş olup, bu kez asıl ve birleşen davada davacı Hazine vekili tarafından Bölge Adliye Mahkemesi kararı temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R

... İli Artuklu İlçesinde 3402 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca yapılan kadastro sırasında, Kabala Mahallesi çalışma alanında bulunan 3435, 3444, 3446, 3427, 3430 ve 3571 parsel sayılı sırasıyla 1.447.89, 792.40, 1.414.66, 960.02, 1.205,41 ve 236,47 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı ... adına tespit edilmiştir.
Davacı Hazine, asıl dosyada 3435,3444 ve 3446 parsel sayılı; asıl dosya ile birleşen 2016/898 Esas sayılı dosyada 3427 ve 3430 parsel sayılı; asıl dosya ile birleşen 2016/509 Esas sayılı dosyada ise 3571 parsel sayılı taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu ileri sürerek, kadastro tespitlerinin iptali ile taşınmazların adına tescili istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; asıl davanın kısmen kısmen kabulüne kısmen reddine, dava konusu 3444 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptaline, tutanaktaki yüzölçümü ve "Hali Arazi" vasfıyla Maliye Hazinesi adına tapuya kayıt ve tesciline, dava konusu 3446 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptaline, tutanaktaki yüzölçümü ve "Hali Arazi" vasfıyla Maliye Hazinesi adına tapuya kayıt ve tesciline,dava konusu 3435 parsel sayılı taşınmazın, kadastro tespitinin iptaline,tutanaktaki yüzölçümü ve "Hali Arazi" vasfıyla Maliye Hazinesi adına tapuya kayıt ve tesciline, 3435 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisinin raporunda gösterilen davalı taşınmaz üzerinde bulunan mevcut yapının davalıya ait olduğuna dair taşınmazın tapu kaydında beyanlar hanesine şerh düşülmesine, birleşen 2016/898 E.sayılı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, dava konusu 3427 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptaline, tutanaktaki yüzölçümü ve "Hali Arazi" vasfıyla Maliye Hazinesi adına tapuya kayıt ve tesciline, dava konusu 3430 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptaline, tutanaktaki yüzölçümü ve "Hali Arazi" vasfıyla Maliye Hazinesi adına tapuya kayıt ve tesciline, 3430 parsel sayılı taşınmazın Fen bilirkişisinin raporunda gösterilen davalı taşınmaz üzerinde bulunan mevcut yapının davalıya ait olduğuna dair taşınmazın tapu kaydında beyanlar hanesine şerh düşülmesine, birleşen 2016/509 E.sayılı davanın reddine, dava konusu 3571 parsel sayılı taşınmazın tutanaktaki vasıf ve yüz ölçümü ile tespit gibi davalı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hükmün davacı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince, davacının 3430 parsel sayılı taşınmaza ilişkin istinaf itirazlarının incelemesinde; taşınmazın kadastro tespitinin arsa vasfıyla yapıldığı, inşaat bilirkişi raporuna göre taşınmaz üzerinde tek katlı sıvasız, elektriksiz, su tesisatsız depo olarak kullanılan yapının keşif tarihi olan 25.03.2019 tarihinden 2-3 yıl önce inşaa edildiğinin bildirildiği, yerel ve tespit bilirkişinin ise deponun yapım tarihini hatırlamadıkları, taşınmazın kadastro tespit krokisinde ise deponun gösteriminin yapılmadığı, bu hali ile taşınmazda bulunan yapının tespit tarihinden sonra inşa edildiğinin anlaşıldığı, bu nedenle; bu parsel üzerinde bulunan yapının 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 19. maddesi gereğince, tapu kaydının beyanlar hanesine şerh verilmesine hükmedilmesi isabetsiz olup davacı Hazine vekilinin bu taşınmaza yönelik istinaf isteminin kabulü ile taşınmaz üzerinde gösterilen mevcut yapının davalıya ait olduğuna dair taşınmazın tapu kaydında beyanlar hanesine şerh düşülmesine ilişkin hükmün kaldırılmasına, ... Kadastro Mahkemesi'nin 08.11.2019 tarihli ve 2016/444 Esas, 2019/430 Karar sayılı kararının kaldırılarak, HMK'nin 353/(1)-b/2 maddesi uyarınca yeniden hüküm kurulmasına; asıl davanın kısmen kabulüne, dava konusu ... İli Artuklu İlçesi Kabala Mahallesi 3435, 3444 ve 3446 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespitlerinin iptali ile "Hali Arazi" vasfıyla Maliye Hazinesi adına tapuya kayıt ve tescillerine, 3435 parsel sayılı taşınmazın Fen bilirkişisinin raporunda gösterilen davalı taşınmaz üzerinde bulunan mevcut yapının davalıya ait olduğuna dair taşınmazın tapu kaydında beyanlar hanesine şerh düşülmesine, birleşen 2016/898 E. sayılı davanın kabulüne, dava konusu ... ili, Artuklu ilçesi, Kabala mahallesi 3427 ve 3430 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespitlerinin ile "Hali Arazi" vasfıyla Maliye Hazinesi adına tapuya kayıt ve tescillerine, birleşen 2016/509 E. sayılı davanın reddine, dava konusu ... ili, Artuklu ilçesi, Kabala mahallesi 3571 parsel sayılı taşınmazın tespit gibi davalı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş ve iş bu karar, asıl ve birleşen davaların davacısı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1. Davacı Hazine vekilinin, dava konusu 3435 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan mevcut yapının davalıya ait olduğuna dair taşınmazın tapu kaydında beyanlar hanesine şerh düşülmesine ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, yapılan yargılama ve uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere ve hukuki ilişkinin nitelendirilmesine göre, yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2. Davacı Hazine vekilinin 3571 parsel sayılı taşınmaza ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; İlk Derece Mahkemesince, 3571 parsel sayılı taşınmazın konumu itibariyle etrafında en az 20 yaşlarında köy evlerinin bulunması ve Kabala Mahallesi yerleşim alanı içerisinde kalması, elektrik yol vb belediye hizmetlerinden yararlanmakta olması ve 2013 yılında İmar planı içerisine dahil edilmesi gibi hususlar birlikte gözönüne alındığında taşınmazın arsa vasfında olduğunun kabul edildiği, dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunun kabul edilmesinden dolayı davalıların taşınmaz üzerindeki zilyedliğinin ekonomik amaca uygun olarak tarımsal faaliyet şeklinde olması gerekmediği, keşif sırasında dinlenilen mahalli bilirkişilerin beyanları ve jeodezi bilirkişi raporundaki tespitler birlikle değerlendirildiğinde dava konusu taşınmaz üzerindeki evin tespit tarihinden (2016) ve taşınmazın imar planına dahil edildiği tarihten (2013) geriye en az 20 yıl önce inşa edilmiş olduğu kanaatine varıldığı ve davalı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, gerek dosya içinde yer alan bilirkişi raporları gerekse tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde, dava konusu taşınmazda davacının imar - ihya ve ekonomik amaca uygun bir zilyetliğinin olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur. Şöyle ki; temyize konu 3571 parsel sayılı 236,47 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, iki katlı betonarme ev ve arsası olarak davalı adına tespit edilmiştir. Mahkemece, 25.03.2019 tarihinde mahallinde yapılan keşifte dinlenen tespit bilirkişisi ve mahalli bilirkişi, dava konusu taşınmaz üzerindeki evi davalının yaptığını, ancak taşınmazın babasından kaldığını, taşınmaz üzerindeki evin alt kısmının yaklaşık 40 yıl önce yapıldığını,üst kısmının ise 10 - 15 yıllık olduğunu ve taşınmaz üzerinde herhangi bir tarımsal faaliyet yapıldığını görmediklerini ifade etmişler; Keşif sonrası düzenlenen 08.04.2019 tarihli fen bilirkişi raporunda, taşınmazın 1982 yılında kesinleşen kadastro çalışmaları sırasında kadastro paftasında kayalık olarak tapulama harici bırakıldığı; 19.08.2019 tarihli ziraat bilirkişi raporunda, dava konusu taşınmazın köy içinde olduğu, üzerinde eski bir yapının bulunduğu, taşınmazın taşlık kayalık olduğu, doğu kısmında ev bulunduğu, batı ve kuzey kısmında herhangi bir sınırının olmadığı, güney kısmından yol geçtiği ve herhangi bir tarımsal faaliyetin olmadığının gözlemlendiği, eğiminin %10 - 15 arasında değiştiği belirtilmiş; hava fotoğraflarının incelenmesi neticesinde düzenlenen raporda ise, 1953 tarihli hava fotoğrafında taşınmazda tarımsal faaliyet olmadığı, üzerinde münferit 2 - 3 adet badem ağacının bulunduğu, 1984, 1992, 2002 tarihli hava fotoğraflarında, 1984 tarihinden itibaren taşınmazın üzerinde ev bulunduğu, imar planı dahilinde olduğundan arsa olarak değerlendirilmesi gerektiği belirlemesine yer verilmiştir.
Buna göre; tespit bilirkişi ve mahalli bilirkişi beyanları, dosya arasına alınan taşınmaza ait fotoğrafları ve bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde, çekişmeli taşınmaz üzerinde tarımsal faaliyet olmadığı, taşınmazın taşlık kayalık yapıda imar ihyaya muhtaç yerlerden olduğu ve üzerinde sadece eski bir yapı bulunduğu, davalının taşınmaz üzerine sadece ev (garaj, depo vb. yapı) yapma şeklinde gerçekleşen kullanımının imar - ihya ve ekonomik amaca uygun bir zilyetlik olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, Mahkemece, temyize konu 3571 parsel sayılı taşınmaza yönelik davanın kabulüne ve taşınmaz üzerinde bulunan yapının davalıya ait olduğunun beyanlar hanesine şerhine karar verilmesi gerekirken, davanın reddine hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 13.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.