Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/13493 Esas 2022/8230 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mahkeme kararı, Kadastro Tespitine İtiraz davasında Hazine'nin dava açması üzerine verilmiştir. Çekişmeli taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu iddia eden Hazine'nin davası reddedilmiş, tespit malikleri mirasçıları adına tescil edilmiştir. Ancak yapılan incelemeler yetersiz kalmış ve zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği kesin olarak belirlenememiştir. Bu nedenle, Harita Genel Komutanlığından getirtilmiş hava fotoğrafları ve yerel bilirkişilerin katılımıyla keşif yapılması gerektiği belirtilmiş ve mahkeme kararı bozulmuştur. Karar, 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesine göre bozulmuş ve tarafların 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunabileceği belirtilmiştir.

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Kadastro Tespitine İtiraz

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R
Kadastro sırasında ...., Merkez İlçesi ...., Köyü çalışma alanında bulunan 101 ada 23, 35, 38, 103 ada 13, 107, 104 ada 3, 5, 105 ada 11, 96, 110, 214, 237, 106 ada 31, 109 ada 19, 114 ada 4, 131 ada 9 parsel sayılı sırasıyla 698,54, 1235,07, 8683,22, 2447,72, 1612,38, 1525,74, 8595,14, 7571,97, 12834,23, 7217,15, 2129,77, 1731,41, 1030,20, 1379,03, 2857,32, 377,03 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle 101 ada 23 sayılı parsel davalılar ..., ..., ..., ..., 101 ada 35 sayılı parsel davalı ..., 101 ada 38 sayılı parsel davalılar ... ve ..., 103 ada 13, 107, 104 ada 3, 5, 105 ada 11, 96, 105 ada 214, 106 ada 31, 131 ada 9 sayılı parseller davalılar ...., ... ve müşterekleri adlarına, 105 ada 110 sayılı parsel davalı ..., 105 ada 237 sayılı parsel davalılar ...., ..., 109 ada 19 sayılı parsel davalılar ... ve müşterekleri, 114 ada 4 sayılı parsel davalılar ..., ... adlarına tespit edilmiştir.
Davacı Hazine, çekişmeli taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu ve davalılar lehine kazandırıcı zamanaşımı koşullarının yerine getirilmediği iddiasına dayanarak dava açmıştır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine, çekişmeli taşınmazların hüküm yerinde gösterilen pay oranıyla tespit malikleri mirasçıları adlarına tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davalı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli değildir. Şöyle ki; zilyetlik araştırması yapılırken taşınmazların niteliğinin belirlenmesinde esaslı unsur olan hava fotoğraflarından yararlanılmamış, soyut nitelikteki yerel bilirkişi anlatımları ile taşınmazların kullanım durumlarını ve toprak yapılarını açıklama bakımından yetersiz, denetime elverişli olmayan zirai bilirkişi raporuna dayanarak karar verilmiştir. Ayrıca, fen bilirkişi raporuna ek krokide çekişmeli 101 ada 35 ve 38 parsel sayılı taşınmazların geometrik şekli ve komşuları ile aynı taşınmazlara ait Kadastro Müdürlüğünden gönderilen krokideki geometrik şekil ve komşuları arasında farklılıklar olduğu anlaşıldığı halde, Mahkemece bu çelişki giderilmemiş, keşfin doğru yerde yapılıp yapılmadığı konusunda tereddüt hasıl olmuştur. Öte yandan çekişmeli bir kısım taşınmazların sınırında mera, ham toprak ve dere olduğu halde, çekişmeli taşınmazların bunlar karşısındaki hukuki durumu da tartışılmamıştır.
Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Sağlıklı sonuca varılabilmesi için, öncelikle tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait 3 ayrı dönemde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, kadastro tespit bilirkişilerinin tümü, fen bilirkişi, jeoloji mühendisi bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve daha önce yapılan keşfe katılmayanlar arasından seçilecek 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu huzuruyla keşif yapılmalıdır. Taşınmazlar başında yapılacak keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazların öncesinin ne olduğu, üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa zilyetliğin hangi tarihte başladığı, ve hangi tasarruflarla sürdürüldüğü, kimden kime, nasıl intikal ettiği, taşınmazlarda imar-ihyaya ne zaman başlanılıp tamamlandığı, imar-ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar Kadastro Kanunu'nun 14. maddesinde belirtilen sürenin geçip geçmediği etraflıca sorulup, maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki doğduğu takdirde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkinin giderilmesine çalışılmalı ve yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan önceki tarihli keşif sonucu dosyaya ibraz edilen ziraat bilirkişi raporundaki bulguları da değerlendirecek şekilde taşınmazların niteliğini, özellikleri; komşu durumda bulunan ham toprak, mera nitelikli dava dışı taşınmazlar ile çekişmeli taşınmazların toprak yapısını mukayese eder, ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını açıklar nitelikte ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, komşusunda dere olan çekişmeli taşınmazlar yönünden jeolog bilirkişiden taşınmazların aktif dere ya da dere yatağında kalıp kalmadığı hususlarında ayrıntılı rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazların sınırlarını ve niteliğini, taşınmazlar üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcı, şekli ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, çekişmeli taşınmazların ayrı ayrı tüm yönlerinden gösterir fotoğrafları çektirilmeli, teknik bilirkişilere keşfi takibe imkan verir kroki düzenlettirilmeli, çekişmeli taşınmazların değişik yönlerden ve komşu parseller ile arasındaki sınırları gösterecek şekilde çekilmiş yakın plan panoramik fotoğrafları dosya arasına konulmalı, zilyetlikle kazanma şartlarının davalı taraflar lehine oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin; eksik araştırma ve incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı Hazinenin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı Hazine vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulüyle, Yerel Mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 19.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.