Esas No: 2014/20055
Karar No: 2014/19757
Karar Tarihi: 14.10.2014
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2014/20055 Esas 2014/19757 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, sigorta başlangıç tarihinin 20/08/1982 olduğunun ve yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, 20.08.1964 doğumlu davacının Hollanda’daki sigortalılığı nedeniyle ülkemizdeki sigortalılık başlangıç tarihinin 20.08.1982 olduğunun tespiti, mümkün olmadığı takdirde ise 01.01.1984 tarihinin sigortalılık başlangıç tarihi olarak tespiti ile yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 20/08/1982 olduğunun, 19/08/2013 tarihinde yaşlılık aylığına hak kazandığının ve davacıya talep tarihini takip eden aybaşı 01/09/2013 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
5510 sayılı Kanun"un 38.maddesine göre malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı; sigortalının, 5417, 6900, 506, 1479, 2925, 2926, 5434 sayılı Kanunlar ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklara veya 5510 sayılı Kanuna tâbi olarak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa kapsama girdiği tarih olarak kabul edilir. Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri saklıdır.
3201 sayılı Kanun"un 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun ile değişik 5.maddesinin son fıkrasında "Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz." hükmü bulunmakta ise de 05.04.1966 tarihinde imzalanan, 16.12.1967 tarih ve 12778 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.1968 tarihinden itibaren yürürlüğe gören Türkiye Cumhuriyeti ile Hollanda Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi"nin 29.maddesine göre "Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları hakkındaki Türk mevzuatının uygulanmasında, sigortalı, Türkiye’de yaşlılık sigortasına tabi işe girmeden önce, Hollanda’da bir yaşlılık sigortasına tabi olmuşsa, bahis konusu Hollanda rejimine tabi olduğu ilk gün, Türk mevzuatına göre yaşlılık sigortasına tabi işe ilk defa girdiği gün olarak kabul edilir."
Türk vatandaşlarının yurt dışında sigortalılığa tabi oldukları ilk tarihin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilebilmesi için sigortalılığın fiili (eylemli) çalışmaya dayanması gerekir.
Yurtdışında iken fiili (eylemli) çalışması bulunmadığı halde o ülkenin sosyal güvenlik mevzuatına göre yardım niteliğinde ödeme yapılan dönemler ile ev hanımı olarak geçen sürelerin ve prim kesintisi yapılmaksızın yurtdışında eğitim süresi olarak geçen sürelerin yurtdışında fiili çalışma nedeniyle sigorta kapsamına girmek olarak nitelendirilmesi mümkün olmadığından ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi mümkün değildir.
Somut olayda, 20.08.1964doğumlu davacının 01.01.1984-31.12.1985 tarih aralığında Hollanda"da eylemli çalışması bulunmaktadır. Davacı Hollanda"da ... (Hollanda Genel Yaşlılık ... ...) sigortalılığı nedeniyle 20.08.1981 tarihinden itibaren genel yaşlılık sigortası kapsamında ise de bu sigortalılığı fiili çalışmaya dayalı değildir. Hollanda"da ikamet eden ya da çalışan herkes 15 yaşını ikmal etmesinden sonra kendiliğinden sigortalı olur. Dolayısıyla Hollanda"da yaşayan Türk vatandaşlarının ... sigortası kapsamına girmeleri için fiilen çalışmaları zorunlu değildir. Ancak yurt dışındaki sigortalılık başlangıcının ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilebilmesi için sigortalılığın fiili (eylemli) çalışmaya dayanması gerekir.
Mahkemece, yukarıda yer alan maddi ve hukuki olgular gözetilerek davacının Hollanda"da fiili (eylemli) çalışmasının başladığı 01.01.1984 tarihinin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı biçimde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK’un 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı, düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının 1.bendindeki “20/08/1982” rakamlarının silinerek yerine “01.01.1984”rakamlarının yazılmasına ve hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 14.10.2014 gününde oybirliğiyle ile karar verildi.