MAHKEMESİ : Ankara 3. İş Mahkemesi
TARİHİ : 11/02/2014
NUMARASI : 2013/555-2014/81

Davacı, sigortalılık başlangıcının Almanya"da ilk işe başladığı 01/02/1986 tarihi olduğunun tespitine, borçlanmasının 5510 sayılı Kanunun 4/a kapsamında borçlanmasına en düşük prim miktarına göre borçlanmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacının Almanya"da rant sigortasına girdiği 01.02.1986 tarihinin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabulü, borçlanmasının en düşük prim miktarı üzerinden 4/1-a kapsamında kabul edilmesi ve en düşük prim üzerinden emekli olabileceğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 01.02.1986-17.12.2012 döneminde 10.01.2001-20.07.2001 devresi hariç olmak üzere borçlanabileceğinin tespitine, borçlanmanın 4/1-b kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinin tespitine, diğer taleplerin reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden 01.02.1968 doğumlu davacının doğumla Türk vatandaşı olup 10.01.2001 tarihinde vatandaşlıktan çıkmasına izin verildiği, Bakanlar Kurulunun 20.07.2001 günlü kararı ile tekrar Türk vatandaşlığına alındığı, 01.09.1985 tarihinde zorunlu prim ödemesi kapsamındaki çalışması ile Alman sigorta sistemine giriş yaptığı,19.12.2012 tarihinde yurt dışı borçlanma talebinde bulunduğu, 09.07.2013 tarihli S.. K.. cevabi yazısında davacının Türkiye"de 5510 sayılı Yasanın 4. maddesinin 1. fıkrasının a,b,c bendi kapsamında hizmetinin bulunmadığının bildirildiği anlaşılmaktadır.
5510 sayılı Kanun"un 38.maddesine göre malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı; sigortalının, 5417, 6900, 506, 1479, 2925, 2926, 5434 sayılı Kanunlar ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklara veya 5510 sayılı Kanuna tâbi olarak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa kapsama girdiği tarih olarak kabul edilir. Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri saklıdır.
Bu Kanunun uygulanmasında 18 yaşından önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi olanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilir. Bu tarihten önceki süreler için ödenen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil edilir.
3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun"un 5.maddesine 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun"un 79.maddesi ile eklenen (yürürlük tarihi 08.05.2008) 4.fıkraya göre "Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye"de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir."
3201 sayılı Kanun"un 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun ile değişik 5.maddesinin son fıkrasında "Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz." hükmü bulunmakta ise de Anayasa"nın 90.maddesi uyarınca yöntemine göre yürürlüğe girmiş uluslararası sözleşme hükümleri 3201 sayılı Kanunun 5.maddesinden önce uygulanma önceliğine sahip olduğundan ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde ilk defa çalışmaya başlanılan tarihin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde ilk defa çalışmaya başlanılan tarihin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilebilmesi için 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanma talebinde bulunulması veya kısmen de olsa borçlanma bedelinin ödenmesi zorunlu değildir.
Uluslararası sözleşmelere konulan bu yöndeki hükümlerin amacı; yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarının ülkemize dönmesi halinde uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan haklar yönünden önem arz eden sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesinde ülkemizde çalışan sigortalılar ile aynı koşullara tabi tutmak olup bu hüküm 3201 sayılı Yasa"da yer alan yurtdışı borçlanma hükümlerinden bağımsız bir sosyal güvence olduğundan uygulanması için borçlanma koşulu da aranmaz.
Yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen hizmetlerinin borçlandırılarak ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatına malullük, yaşlılık ve ölüm (uzun vadeli sigorta kolları) hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla yürürlüğe giren 30.05.1978 tarih ve 2147 sayılı Kanun ile 08.05.1985 tarih ve 3201 sayılı Kanun"ların kendilerinden önce yürürlüğe giren uluslararası sözleşmeler ile yabancı bir ülkede çalışan Türk vatandaşlarına tanınan sosyal güvenlik haklarını koşula bağlaması, ortadan kaldırması veya sınırlaması da Anayasa"nın 90.maddesinin açık hükmü karşısında mümkün değildir.
Somut olayda, davacının borçlanma talep tarihinden önce Türkiye"de 5510 sayılı Kanun"un 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalılığı bulunmadığından 3201 sayılı Kanun"un 5.maddesinin 4.fıkrasına göre yurt dışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 5510 sayılı Kanun"un 4/1-(b) bendi kapsamında sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağına ilişkin mahkemenin tespiti yerinde ise de, 01.02.1968 doğumlu davacının 01.09.1985 tarihinden itibaren yurt dışında fiili çalışması bulunduğu anlaşılmakla 18 yaşını ikmal ettikten sonra yurt dışında fiili çalışmasının bulunduğu 01.02.1986 tarihinin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak tespitine karar verilmesi gerekirken 3201 sayılı Yasa kapsamında prim ödemesi bulunmadığı gerekçesiyle istemin reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Bu nedenle, 11.09.2014 tarihli ve 29116 (mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6552 sayılı Yasa ile 3201 sayılı Yasaya eklenen Geçici madde 8 hükümleri de dikkate alınmak suretiyle yukarıda açıklanan hususlara uygun olarak karar verilmesi için hükmün bozulması gerekmiştir.
O halde davacının ve davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 13.10.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.