MAHKEMESİ : Konya 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 04/06/2013
NUMARASI : 2012/253-2013/362

Davacı, 2925 sayılı yasa kapsamında tahsis tarihini takip eden aybaşı itibariyle yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine, kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacının 2925 sayılı yasa kapsamında tahsis tarihini takip eden aybaşı itibariyle yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 01/01/1999-01/01/2000 tarihleri arasında 2925 sayılı yasa kapsamında 180 gün sigortalılığının bulunduğu, davacının 09/02/2007 tarihinde Hollanda"da geçen 12/03/1993-26/11/1997 ve 13/10/2001-29/11/2004 tarihleri arasındaki 2820 günlük süreyi 3201 sayılı yasa uyarınca borçlanarak bedelini 18/03/2011 tarihinde Kuruma ödediği, davacının 02/11/1982-02/07/1984 tarihleri arasındaki 600 günlük askerlik süresini borçlanarak bedelini 30/03/2007 tarihinde Kuruma ödediği, davacının 05/04/2011 tarihinde tahsis talebinde bulunduğu, Kurum tarafından verilen 06/06/2011 tarihli cevapta 4759 sayılı yasanın geçici 81. maddesinin B-j bendi gereğince 25 yıllık sigortalılık süresini, 53 yaşını ve 5600 gün prim ödeme gün sayısını tamamlaması gerektiğinin, bu nedenle tahsis talebinin reddedildiğinin bildirildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık, davacının yurtdışı hizmet borçlanmasına ait sürelerinin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesi noktasında toplanmaktadır.
3201 Sayılı Kanunun 3. maddesinde yurtdışı borçlanma hakkının kullanılması bakımından başvurulacak kuruluşlar gösterilmiştir.
3201 Sayılı Kanunun 29.07.2003 tarih ve 4958 Sayılı Kanunun 56.maddesiyle değişik “Başvurulacak kuruluşlar” başlıklı 3.maddesi;
“1)Halen yurt dışında bulunanlar;
a)Yurt dışına çıkmadan önce Türkiye"de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması olmayanlar Sosyal Sigortalar Kurumuna,
b)Yurt dışına çıkmadan önce Türkiye"de son defa prim, kesenek ve karşılık ödenen sosyal güvenlik kuruluşuna,
c)Ev kadınları Bağ-Kur"a,
Yazılı olarak müracaat etmek suretiyle borçlanabilirler.
2)Türkiye"ye döndükten sonra yurtdışında geçen hizmetlerini borçlanmak isteyenler;
a)Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanlar, Sosyal Sigortalar Kurumuna,
b)Müracaat tarihinde çalışmakta olanlar tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna,
c)Başvuru tarihinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmamakla birlikte yurda dönüş tarihinden sonraki çalışmalarından dolayı son defa tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna,
d)Hizmetlerinden bir kısmı yurt dışında iken borçlananlardan kalan hizmetlerini yurda dönüş yaptıktan sonra borçlanmak isteyenler ilk borçlanmayı yapan sosyal güvenlik kuruluşuna,
e)Ev kadınları Bağ-Kur"a,
Yazılı olarak müracaat etmek suretiyle borçlanabilirler.
3)Hak sahiplerinin borçlanması, yurt dışında çalışmakta iken veya yurda dönüş yaptıktan sonra ölenlerin hak sahipleri ilgili sosyal güvenlik kuruluşuna müracaat etmek suretiyle bu Kanunla getirilen haklardan yararlanırlar.” hükmünü içermektedir.
Davacının yurtdışı çalışmalarını borçlanmak için başvurduğu 09/02/2007 tarihinde yukarıda belirtilen 3201 sayılı Yasa"nın 4958 Sayılı Yasa ile değişik 3. maddesi yürürlükte bulunmaktadır. Anılan madde, yurt dışı borçlanması yapmak isteyenleri öncelikle üç gruba ayırmış ve bu üç grubu da kendi içerisinde alt gruplara ayırmıştır. Anılan maddenin 1. bendinde halen yurt dışında bulunanların, 2. bendinde Türkiye"ye döndükten sonra yurtdışında geçen hizmetlerini borçlanmak isteyenlerin ve 3. bendinde de hak sahiplerinin borçlanması düzenlenmiştir.
Buna göre, halen yurt dışında bulunanlar (1.bent); yurt dışına çıkmadan önce Türkiye"de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması olmayanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK.)"na; yurt dışına çıkmadan önce Türkiye"de son defa prim, kesenek ve karşılık ödenen sosyal güvenlik kuruluşuna; ev kadınları Bağ-Kur"a yazılı olarak başvurmak suretiyle borçlanabilirler.
Türkiye"ye döndükten sonra yurt dışında geçen hizmetlerini borçlanmak isteyenler (2.bent); herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanlar, Sosyal Sigortalar Kurumu"na; müracaat tarihinde çalışmakta olanlar tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşu"na, başvuru tarihinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmamakla birlikte yurda dönüş tarihinden sonraki çalışmalarından dolayı son defa tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna;Hizmetlerinden bir kısmı yurt dışında iken borçlananlardan kalan hizmetlerini yurda dönüş yaptıktan sonra borçlanmak isteyenler; ilk borçlanmayı yapan sosyal güvenlik kuruluşuna, ev kadınları Bağ-Kur"a, yazılı olarak müracaat etmek suretiyle borçlanabilirler.
Yurt dışında iken sürelerinin bir kısmını çalışarak geçirmiş ev kadınları, ev kadını olarak geçen süreleri için Bağ-Kur"a, çalışarak geçen süreleri için de yukarıda belirtilen düzenlemeye göre durumlarına uygun olan sosyal güvenlik kuruluşuna, kendilerine veya hak sahiplerine kısmi aylık bağlanmış olanlar ise aylık almakta oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna müracaat edecektir.
Yurt dışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan sonra ölenlerin hak sahipleri (3.bent); ilgili sosyal güvenlik kuruluşuna müracaat etmek suretiyle Kanunla getirilen haklardan yararlanırlar. Bu durum Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10/11/2010 tarih 2010/21-534 Esas 2010/591 Karar sayılı kararında da belirtilmektedir.
Somut olayda, davacının borçlanma talep tarihi 09/02/2007 olup bu tarihten önce Türkiye"de 2925 sayılı yasa kapsamında sigortalılığı bulunduğundan 3201 sayılı Kanuna göre yurtdışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 2925 sayılı yasa kapsamında sigortalılık haline göre geçmiş sayılması ve yaşlılık aylığı şartlarının oluşup oluşmadığının buna göre değerlendirilmesi gerekirken mahkemece yerinde olmayan gerekçeyle davacının yurtdışı borçlanmasının 506 sayılı Yasa kapsamında olduğu kabul edilerek yaşlılık aylığı koşullarının buna göre değerlendirilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine
02/10/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.