Yargıtay 7. Ceza Dairesi 2022/7207 Esas 2022/15234 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İçtihat Metni'nde, 5253 sayılı Dernekler Kanunu'na muhalefet etmekten bir kabahatli hakkında uygulanan idari para cezasına karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin verilen kararın, mülki idare amiri tarafından hata ve eksikliğin giderilmesi için bildirim yapılmadan verilmesi sebebiyle hukuka aykırı olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılan alındı belgelerinde gerçek kişilerin TC kimlik numaraları, tüzel kişilerin ise vergi numaralarının yer almamasının yaptırıma bağlanmadığı, karar defterinde imzaladıktan sonra yetki belgesine dair ek karar alındığı durumunun ise Kanun'a uygun olduğu ifade edilmiştir. Kararda, Dernekler Kanunu'nun 17. maddesi gereği, eksikliklerin giderilmesi için belirtilen süre verilmesi halinde idari yaptırım kararı verilebileceği ancak bu durumun dosyada yer almadığı belirtilerek, kararın bozulmasına karar verilmiştir. Kanun maddeleri ise şöyledir:
- 5253 sayılı Dernekler Kanunu, 17. madde
- 5253 sayılı Dernekler Kanunu, 32/d madde
- Dernekler Yönetmeliği, 45. madde
- Dernekler Yönetmeliği, 32. madde
- Dernekler Yönetmeliği, 33. madde.

5253 sayılı Dernekler Kanunu'na muhalefet etmekten kabahatli ... hakkında ... Kaymakamlığının 22/07/2020 tarihli ve 63485207-450-E.2843 sayılı idarî para cezası karar tutanağı ile uygulanan 1.586,19 Türk lirası ve 1.294,00 Türk lirası idari para cezasına karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin ... 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 23/10/2020 tarihli ve 2020/3234 değişik ... sayılı kararı aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığından verilen 26/06/2022 tarihli kanun yararına bozma istemini içeren dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 18/07/2022 tarihli ve KYB.2022/96875 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Mezkür ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılan alındı belgelerinin üzerinde ödenti veya bağışta bulunan gerçek kişilerin T.C. Kimlik numaralarının ve tüzel kişilerin vergi numaralarının yazılmadığından ve derneğin karar defterinde 05/01/2019 tarihli yönetim kurulu kararında karar alınıp yönetim kurulunca imza altına alındıktan sonra imzaların altına yetki belgesine dair ek karar alınıp tekrar imza altına alındığı tespit edildiğinden dernek defterinin usulüne uygun tutulmadığından bahisle dernek yönetim kurulu başkanı olarak beyan edilen kabahatli hakkında idari para cezası uygulanmasına karar verildiği anlaşılmakta ise de
1-5253 sayılı Kanun'un 17. maddesinde yer alan "Derneklerin ... ve işlemlerinde, bu Kanun ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ile bunlara dayanılarak çıkarılan yönetmeliklerin hükümlerine aykırılık tespit edilmesi halinde, konusu suç teşkil etmeyen hata ve noksanlıkların mülkî idare amirinin yazılı istemi üzerine, ilgili dernek tarafından otuz gün içerisinde giderilmesi zorunludur." şeklindeki düzenleme uyarınca, eksiklikler bakımından ilgili derneğe hata ve noksanlıkların giderilmesi için belirtilen süre verilmesine rağmen hata ve eksikliğin giderilmemesi halinde idari yaptırım kararı verilebileceği, inceleme konusu dosyada kabahate konu eksiklik ile ilgili mülki idare amirinin bu şekilde bir bildiriminin olmadığı,
2-5253 sayılı Kanun'un 32/d maddesinde "Derneğe ait tutulması gereken defter veya kayıtları tutmayan veya tasdiksiz defter tutan dernek yöneticileri üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu defter ve kayıtların usulüne uygun tutulmaması halinde dernek yöneticilerine ve defterleri tutmakla sorumlu kişilere beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Adına yetki belgesi düzenlenmediği halde gelir toplayanlar ile bilerek bu şekilde gelir toplanmasına izin veren yönetim kurulu üyelerine bin Türk Lirası idarî para cezası verilir" ve Dernekler Yönetmeliğinin 45. maddesinde yer alan "Alındı belgeleri, sabit boyalı sert veya sivri uçlu tükenmez kalemle okunaklı bir biçimde silintisiz ve kazıntısız olarak doldurulur. " şeklinde yer alan düzenlemelere nazaran, gerçek kişilerin T.C. Kimlik numaralarının, tüzel kişilerin ise vergi numaralarının alındı belgesinde yer almasının zorunlu olduğuna dair bir hüküm bulunmadığı gibi yer almamasının da yaptırıma bağlanmadığı; alındı belgesinde doldurulması gereken kısımlara dair açık bir düzenlemeye yer verilmediği, sadece alındı belgesinin şeklen nasıl doldurulacağına ilişkin
yönteme dair açıklamaya yer verildiği, ayrıca bağışçı olan ve dernek kayıtlarında kişisel bilgileri sınırlı bir şekilde bulunan şahıslara ilişkin özel bilgi mahiyetindeki T.C. Kimlik ve vergi numaralarına ulaşılmasının hayatın olağan akışına da uygun olmadığı,
3-Anılan idari yaptırım kararında, derneğin karar defterinde 05/01/2019 tarihli yönetim kurul kararlarında, karar alınıp yönetim kurulunca imzalandıktan sonra imzaların altına yetki belgesine dair ek karar alınıp tekrar imza altına alındığı sebebine binaen, Dernekler Yönetmeliğinin 32. maddesinin "Karar defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır." hükmünü, Dernekler Yönetmeliği'nin 33. maddesinde yer alan "Karar defterinin sayfa sonunda imza için bırakılan bölümü hariç defterlerin satırları, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz." hükmünü, Dernekler Kanunu'nun 32/d maddesinin "..Bu defter ve kayıtların usulüne uygun tutulmaması halinde dernek yöneticilerine ve defterleri tutmakla sorumlu kişilere beşyüz Türk lirası idari para cezası verilir" hükmünü amir olduğundan bahisle, anılan Kanun'un 32/d maddesi uyarınca idari para cezası verildiği anlaşılmış ise de,
Somut olay incelendiğinde, 05/01/2019 tarihli yönetim kurulu kararının altında aynı tarihte yeni bir karar alınmasının anılan kanuna ve yönetmeliğe aykırı olmadığı, bu nedenle anılan idari yaptırım kararının usul ve yasaya aykırı olduğu,
Gözetilmeden başvurunun kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiş ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozmaya atfen ihbar olunmuş bulunmakla Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarnamesi içeriğindeki hususlar yerinde görüldüğünden, ... 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 23/10/2020 tarih, 2020/3234 D.... sayılı kararının 5271 sayılı CMK'nun 309/4-d maddesi uyarınca BOZULMASINA, kabahatli hakkında uygulanan idari para cezalarının kaldırılmasına, ... Kaymakamlığının 17/07/2020 tarih, 2799 sayılı idari yaptırım kararlarının iptaline, 31/10/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.