Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2011/925 Esas 2011/4670 Karar Sayılı İlamı

Abaküs Yazılım
21. Hukuk Dairesi
Esas No: 2011/925
Karar No: 2011/4670
Karar Tarihi: 16.05.2011

Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2011/925 Esas 2011/4670 Karar Sayılı İlamı

21. Hukuk Dairesi         2011/925 E.  ,  2011/4670 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

    Davacı, ilk kesinti tarihini takip eden aybaşından itibaren 16.5.2010 tarihine kadar Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
    Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
    Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
    K A R A R
    1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun tüm, davacının ise aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
    2-Dava; davacının ilk prim kesinti tarihini takip eden aybaşı ile dava tarihi arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
    Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 01.04.1995-31.12.1995 ve 01.04.2009-28.09.2009 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine, fazla talebin reddine karar verilmiştir.
    Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. maddede belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru
    olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri ... Kooperatifleri ile Birliği, ... Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
    Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının Kuruma sigortalı tescilinin bulunmadığı, davacının ... Fabrikasına 30.03.1995 ve 20.03.2009 tarihlerinde ürün teslim etmesi nedeniyle ürün bedelinden prim kesintisi yapıldığı, 30.06.2004 tarihinden itibaren ... Ziraat Odası"na, 23.07.2008 tarihinden itibaren ... Ekicileri Kooperatifi"ne kayıtlı olduğu, vergi kaydı nedeniyle 28.09.2009 tarihinden itibaren 5510 sayılı Yasa"nın 4/b maddesi kapsamında olduğu anlaşılmıştır.
    Davacının, merkezi ... ilçesinde bulunan ... Ekicileri Kooperatifi"ne 23.7.2008 tarihinden itibaren kayıtlı olmasına karşın ... Fabrikasının 2000 yılında faaliyete geçmesi nedeniyle bu tarihten önceki kayıt ve belgelerin ... Ekicileri Kooperatifinde bulunduğuna yönelik davacı iddiası ile ilgili herhangi bir araştırmanın yapılmadığı anlaşılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 60.maddesine göre herkes sosyal güvenlik hakkına sahip olduğu gibi sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemez ve kaçınılamaz. Sosyal güvenlik hakkı kamu düzenine ilişkin olduğundan mahkemenin delilleri kendiliğinden araştırması gerekir. Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın davacının ... Ekicileri Kooperatifine kayıtlı olup olmadığı, kayıtlı ise zirai faaliyetini kanıtlayan kayıt ve belge bulunup bulunmadığı araştırılmadan karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
    O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
    SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden ilgilisine iadesine,16.05.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.

    Hemen Ara