Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2009/9171 Esas 2010/3434 Karar Sayılı İlamı

Abaküs Yazılım
6. Hukuk Dairesi
Esas No: 2009/9171
Karar No: 2010/3434
Karar Tarihi: 25.03.2010

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2009/9171 Esas 2010/3434 Karar Sayılı İlamı

(Kapatılan) 6. Hukuk Dairesi         2009/9171 E.  ,  2010/3434 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

    Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak davasına dair karar davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
    Uyuşmazlık, kira sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Mahkemece davaya hakem sıfatı ile bakılarak istemin reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir
    Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2/1.maddesi hükmü uyarınca Kamu İktisadi Teşebbüsleri terimi, İktisadi Devlet Teşekkülü ile Kamu İktisadi kuruluşlarını ifade eder. Bu yasal düzenlemeye göre, iktisadi devlet teşekkülü, sermayesinin tamamı devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet göstermek üzere kurulan kamu iktisadi teşebbüsleridir. Kamu iktisadi kuruluşu ise, sermayesinin tamamı devlete ait olup tekel niteliğindeki mal ve hizmetleri kamu yararı gözeterek üretmek ve pazarlamak üzere kurulan ve gördüğü bu hizmet dolayısıyla ürettiği mal ve hizmetler imtiyaz sayılan kamu iktisadi teşebbüsüdür.
    Türkiye Elektrik Kurumu 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin verdiği yetki ile resmi gazetenin 09.11.1984 tarihli sayısında yayımlanan ana statü ile kurulmuş olup statünün 3. maddesinde kurumun tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk özel hukuk hükümlerine tabi ve sorumluluğu sermeyesi ile sınırlı bir kamu iktisadi kuruluşu olduğu açıklanmıştır. 12.08.1993 gün ve 93 / 4789 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Türkiye Elektrik Üretim, İletişim AŞ ( TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ ( TEDAŞ ) unvanı ile iktisadi devlet teşekkülleri oluşturulmuştur. TEDAŞ ana statüsü’nün 4. maddesinde bu teşekkülün elektrik dağıtımı yanında faaliyet konuları ile ilgili menkul, gayrimenkul almak, ayni ve fikri haklara tasarruf etmek için işletme, iştirak kurarak çalıştırabileceği ve bütün bunları bir ticari işletme kurup işleten tacir gibi verimlilik ve karlılık esaslarına göre yapabileceği belirtilmiştir.
    Türk Ticaret Kanunu’nun 18 / 1.maddesinde ticaret şirketleriyle gayesine varmak için ticari bir işletme işleten dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümleri dairesinde idare edilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere kurulan teşebbüslerin
    tacir sıfatı taşıdıkları düzenlenmiştir. Buradaki teşebbüsler terimi 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de belirtilen kamu iktisadi teşekküllerini de kapsamaktadır. Kamu iktisadi teşebbüsleri ticari işletme kurup işlettikleri için tacirdirler. Sermayelerinin devlete ait olması ve bazı yönetim organlarının tayin yöntemlerinin özellik arz etmesi, bu kurumlara kamu hukuku müessesesi vasfı kazandırmaz; özel hukuk tüzel kişileridirler ve haklarında özel hukuk hükümleri uygulanır. Bu nedenle olayda 3533 Sayılı Kanun hükümlerinin uygulanma olanağı bulunmadığından ve verilen karar göreve ilişkin olup kamu düzeni itibariyle temyizi kabil bir karardır.
    Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde mecburi tahkim istisnai bir yol olup aralarındaki uyuşmazlıkların bu yolla çözülebileceği kurumlar özel bir kanunla tahdidi bir biçimde gösterilmiştir. Davalı ... Elektrik Dağıtım Müessese Müdürlüğü 3533 Sayılı Kanun kapsamındaki kuruluşlardan olmadığından davanın genel mahkemede bakılıp sonuçlandırılması gerekir. Kamu düzeni ile ilgili olan bu hususun kendiliğinden göz önünde bulundurulmalıdır. Dava, hakem sıfatı ile asliye hukuk mahkemesine açıldığına göre mahkemece görev yönünden dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken, hakem sıfatı ile işin esası hakkında yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olduğundan hükmün bozulması gerekmiştir.
    SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile HUMK.nun 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 25.03.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

    Hemen Ara