Esas No: 2010/13605
Karar No: 2011/3093
Karar Tarihi: 04.04.2011
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2010/13605 Esas 2011/3093 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, aylık kesme işleminin iptaline, borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Davacı, 506 sayılı Yasa hükümleri gereğince yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının tesbiti ile davalı Kurumun aylık kesme işleminin iptaline ve yaşlılık aylığının kesildiği tarihten itibaren ödenmesi gerektiğinin ve borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, istemin kabulü ile Kurumun yaşlılık ayılığının kesilmesi işleminin iptali ile kesilen aylıkların kesildiği tarihten itibaren yeniden bağlanarak faizi ile birlikte ödenmesine ve davacının Kuruma borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Davacıya 01.03.1986 tarihinden itibaren sigortalı olarak aralıklı çalışmaları sonucunda davalı Kurum tarafından 01.04.2006 tarihinden geçerli olmak üzere toplam 6479 gün üzerinden yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Davacının 10.05.1997-30.06.2001 tarihleri arasında 1997/2 döneminde 120 gün, 1997/3 döneminde 120 gün, 1998 yılında 360 gün, 1999 yılında 360 gün, 2000 yılında 360 gün 2001/1 dönem 60 gün, 2001/2 döneminde 60 gün ve 01.06.2004-30.06.2004 tarihleri arasında 30 gün Memsa Metal San Tic. Ltd. Şti ünvanlı 3100344 sicil nolu işyerinden sigortalı çalışmaları Kuruma bildirilmiştir. Memsa Metal San Tic. Ltd. Şti ünvanlı 3100344 sicil nolu işyeri hakkında düzenlenen 30.06.2008 tarih, 38-İR:33 sayılı müfettiş raporunda Memsa Metal San Tic. Ltd. Şti ünvanlı 3100344 sicil nolu işyerinde yapılan bildirimlerin sahte olduğu bu nedenle iş yerinden yapılan bildirimlerin iptal edilerek iş yeri dosyasının tescil tarihi itibari ile işlemden kaldırılması ve işveren şirket hakında sahte bildirimler nedeniyle Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği bildirilmiş ve davalı Kurumca davacının 10.05.1997-30.06.2001 tarihleri ile 01.06.2004-30.06.2004 tarihleri arasındaki sigortalı hizmet süreleri iptal edilmiştir. Davacının sözkonusu sigortalı çalışmasının iptal edilmesi nedeniyle toplam gün sayısı 4949 güne düştüğünden ve aylık bağlanma koşulları oluşmadığından, bağlanan yaşlılık aylığı başlangıç tarihi itibariyle iptal edilmiş ve 01.07.2006-19.04.2009 tarihleri arasında davacıya ödenen 23.673,47.-TL aylık borç kaydedilmiştir.
Bu durumda, dava niteliği itibariyle davalı Kurum tarafından iptaline karar verilen hizmet sürelerinin fiili ve gerçek olduğunun, başka bir anlatımla, davacının 10.05.1997-30.06.2001 tarihleri arasında ve 01.06.2004-30.06.2004 tarihleri arasında Memsa Metal San Tic. Ltd. Şti"de hizmet akdine tabi olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkindir. Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. maddesinde, bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında, resmi belge veya yazılı delillerin bulunması, sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki, bu tür kanıtların bulunmaması, salt bu nedenle dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması, inandırıcı olmaları koşuluyla, Kuruma bildirilen dönem bordroları tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken işverenler tarafından Kuruma bildirilen komşu işyerleri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kimi diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür.
Somut olayda, 10.05.1997-30.06.2001 tarihleri arasındaki süreye ait dönem bordrolarında ismi geçen davacı tanığı ... duruşmadaki beyanında 1997-2001 yılları arasında iş yerinde çalıştığını yurt dışı yazışmalara baktığını işe girdiğinde davacının çalışmakta olduğunu, iş yerinin Ereğli Demir Çelik"ten hamur halinde demirleri işlediğini ve alıcılara sattığını demir ticareti yaptığını belirtmiş ise de Kurum tarafından iptal edilen dönem bordrolarında çalışması Kuruma bildirilen tanık olması nedeni ile beyanı ile yetinilerek sonuca gidilmesi doğru değildir .
Yapılacak iş, davanın nitelikçe kamu düzenine ilişkin olduğu göz önünde tutularak, davacının (davalı Kurum tarafından iptaline karar verilen sürelerde) çalıştığını iddia ettiği inşaat işyerine komşu olan işyerlerini Belediye, Emniyet veya Jandarma vasıtasıyla saptamak, saptanan bu işyerlerinin kayıtlarına geçmiş kişilerin, başka bir anlatımla, Sosyal Güvenlik Kurumunda kayıtları olan komşu işyeri sahiplerinin veya çalışanlarının bilgilerine başvurulmak, sahte olduğu davalı Kurumca kabul edilen bildirimler nedeniyle C. Savcılığına suç duyurusunda bulunup bulunulmadığı, bulunulmuş ise sonucu, ceza davası açılmış ise ceza davasının sonucu beklenilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 04.04.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.