Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2010/1665 Esas 2011/1959 Karar Sayılı İlamı

Abaküs Yazılım
21. Hukuk Dairesi
Esas No: 2010/1665
Karar No: 2011/1959
Karar Tarihi: 07.03.2011

Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2010/1665 Esas 2011/1959 Karar Sayılı İlamı

21. Hukuk Dairesi         2010/1665 E.  ,  2011/1959 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

    Davacı, Kurumca bağlanan 732,79 TL"lik aylığın iptali ile düzeltilmesine, hak ettiği aylığın bağlanmasına ve emeklilik aylığının daha yüksek olması gerektiğinin tesbitine, 31.10.2008 tarihinden itibaren birikmiş aylıkların yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
    Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
    Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
    K A R A R
    Dava, davacının Bağ-Kur sigortalısı iken 4181 sayılı Kanun ile eklenen geçici 9. madde gereğince 7. basamakta iken satın aldığı 5 basamak sonucu 12. basamağa yükseltildiğini ve emeklilik talebinde bulunduğu tarihte 21. basamağa yükselmesi nedeniyle alması gereken yaşlılık aylığı miktarının tespiti, maaş farklarının davalı kurumdan tahsili istemine ilişkindir.
    Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
    Dosyadaki delillerden, davacının Bağ-Kur sigortalısı iken 1479 sayılı Kanun"a 4181 sayılı Kanun ile getirilen geçici 9. madde hükmü çerçevesinde 7. basamaktan 12. basamağa yükseltme talebinde bulunduğu, bu talebinin davalı Kurumca kabul edildiği, davacının idarenin talep ettiği parayı eksiksiz ödediği, 31.10.2008 tarihinde aylık talep ettiği, 01.11.2008 tarihinde 732,79 TL aylık bağlandığı ancak idarece bağlanan yaşlılık aylığının az olduğunu iddia ederek Kurum"a itiraz ettiği, fakat bu itirazının reddedildiği anlaşılmıştır.
    Taraflar arasındaki uyuşmazlığın yasal dayanağı 1479 sayılı Kanunun 4447 sayılı kanunla değişik 36. 50., geçici 11., 12. maddeleri ile 4181 sayılı Kanunla basamak satın alma hakkını getiren geçici 9. maddesidir.
    1479 sayılı Kanunun, 4447 sayılı Kanunla değişik 36. maddesi 1.1.2000 tarihinden sonra sigortalı olanlara bağlanacak yaşlılık aylığını, 4447 sayılı Kanunla getirilen geçici 11. maddesinde ise 1.1.2000 tarihinden önce sigortalı olup da 1.1.2000 tarihinden sonra sigortalılığı devam eden sigortalılara bağlanacak yaşlılık aylığının koşulları düzenlenmiştir. Adı geçen geçici 11. maddede " Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlara bağlanacak yaşlılık aylığı;
    a) Sigortalının, aylık başlangıç tarihindeki toplam sigortalılık süresi esas alınarak, bu kanunun yürürlük tarihinden önce bulunduğu gelir basamağının aylık başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan gelir tablosundaki değer üzerinden, bu kanunun yürürlük tarihinden önceki hükümlere göre hesaplanan aylığının, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen sigortalılık süresinin toplam sigortalılık süresine orantılı olarak hesaplanan tutarı ile,
    b) Sigortalının, bu kanunun yürürlük tarihi ile aylık başlangıç tarihi arasında aylar itibariyle prim ödediği gelir basamaklarının bu basamaklardaki prim ödeme süreleri de dikkate alınarak, aylık başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan gelir basamakları üzerinden hesaplanacak ağırlıklı ortalamasının, aylık başlangıç tarihindeki toplam sigortalılık süresi esas alınmak suretiyle bu kanunun 36. maddesinin 2. fıkrasına göre bulunacak aylık bağlama oranı üzerinden hesaplanan aylığın, bu kanunun yürürlük tarihinden sonra geçen sigortalılık süresinin toplam sigortalılık süresine orantılı olarak hesaplanan tutarın toplamıdır. Bu şekilde hesaplanan aylık, bu kanunun 36. maddesinin 3. fıkrasına göre artırılır. 2. fıkraya göre bağlanacak aylık, sigortalının aylık başlangıç tarihindeki toplam sigortalılık süresi esas alınarak, bu kanunun yürürlük tarihinden önce bulunduğu
    gelir basamağı üzerinden bu kanunun yürürlük tarihinden önceki hükümlere göre hesaplanan aylığının, bu kanunun yürürlük tarihi ile aylık başlangıç tarihi arasında geçen takvim yılları için, her yılın Aralık ayına göre Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyatları endeksindeki değişim oranı kadar artırılmış tutarından az olamayacağı,
    1479 sayılı Kanunun 4447 sayılı Kanunla değişik 50. maddesinde de " Bu kanuna göre sigortalıların ödeyecekleri primler ve bağlanacak aylıkların hesabında 24 basamaklı gelir tablosu uygulanır. Tabloda yer alan gelir basamakları her yıl Nisan ayında ilk olarak bir önceki yılın Aralık ayı ile ondan önceki yılın Aralık ayına göre Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyatları endeksindeki değişim oranları kadar, ikinci olarak bir önceki yılın gayri safi yurt içi hasıla sabit fiyatlarla gelişme hızları kadar artırılarak belirleneceği,
    1479 sayılı Kanuna 4181 sayılı Kanunla eklenen geçici 9. maddesinde ise " Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sigortalı olanlar, bulundukları basamakları, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde yazılı olarak talepte bulunmak şartıyla, en fazla oniki basamak yükseltebilirler. Yükselttikleri basamakların primleri; her basamağın bekleme süresindeki prim tutarına basamak yükseltme farklarının ilave edilmesi ile hesaplanır. Bu tutarın talepte bulunma süresinin başladığı tarihten itibaren altı ay içinde ödenmesi zorunludur. Basamak yükseltme tutarının tamamen veya kısmen ödenmesi halinde, sigortalı bu ödemenin karşıladığı basamağa intibak ettirilir. Basamak yükseltme tutarları primi ödenmiş süreler olarak değerlendirilmez. Basamak yükseltme hakkından yararlanan sigortalılara, basamak intibaklarının yapıldığı tarihten itibaren üç yıl sonra 35 inci madde hükümlerine göre yaşlılık aylığı bağlanır. Basamak yükseltme talebinde bulunan sigortalının, basamak yükseltme priminin bir kısmını veya tamamını süresi içinde ödemeden ölümü halinde; haksahipleri yükselinen basamakların prim tutarlarını ölüm tarihinden itibaren altı ay içinde ödeyebilirler. Bu tutarın tamamen veya kısmen ödenmesi halinde birinci fıkra hükümleri uygulanır. Malullük ve ölüm aylığı bağlanmasında ikinci fıkrada öngörülen bekleme süresi aranmayacağı bildirilmiştir.
    Somut olayda aylık başvurusunda bulunan davacının, 1479 sayılı Yasa"nın geçici 11. maddesi yaşlılık aylığının 1.1.2000 öncesi ve sonrası dönemine ilişkin hesaplanmasında mahkemece alınan bilirkişi raporu yetersiz olup denetime elverişli değildir.
    Kabule görede; davacıya 01.11.2008 tarihinde bağlanan aylık 732,79 TL olduğu, bilirkişi raporunda o tarihte bağlanması gereken aylığın 785,42 TL olması gerektiği bildirildiği halde mahkemece davanın tümden reddine karar verilmiş olması da hatalıdır.
    Yapılacak iş, davacının Bağ-Kur sigortalılığı nedeniyle geçici 9. madde doğrultusunda basamak satın alma hakkından yararlandığı gözetilerek, konusunda uzman üç kişilik bir bilirkişi heyeti teşekkül ettirilerek, yukarıda yapılan açıklamaların ışığı altında 1479 sayılı Kanuna 4447 sayılı Yasayla getirilen geçici 11. maddesi ilkeleri doğrultusunda 1.1.2000 öncesi ve sonrasına ilişkin (a) ve (b) aylıklarının denetime olanak verecek şekilde ayrıntılı olarak hesaplattırılması, 21. basamaktan emekli olacak olan emsalleri ile de kıyaslama yapılarak, nimet-külfet dengesi ve aktüeryal dengelerin bozulmaması ilkeleri de gözönünde bulundurularak ve yine 1479 sayılı Kanunda yapılan düzenlemelerle yaşlılık aylığı bağlanmasında en son 1.7.2003 tarihli gelir tablosunun kullanılması gerektiğinin yasa hükmü altına alındığı hususu da gözardı edilmeksizin, buna göre davacının yaşlılık aylığının hakkaniyete uygun şekilde hesaplattırılmak ve çıkacak sonuca göre bir karar vermek gerekmektedir.
    Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yetersiz bilirkişi raporu ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
    O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
    SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 07.03.2011 gününde oy birliği ile karar verildi.

    Hemen Ara