Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/4646 Esas 2022/6773 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, hayvan alım satım sözleşmesine ilişkin ödenmeyen alacak için başlatılan icra takibine itiraz etmiş ve bu itirazın iptalini talep etmiştir. Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesi, uyuşmazlığın asliye ticaret mahkemesinin görevine girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesi'nin yargı yeri olarak belirlenmesine karar vermiştir. Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesi, daha sonra yaptığı yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne hükmetmiştir. Kararın temyiz yolu istinaf olduğu ve dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi gerektiği belirtilmiştir. Kanun maddeleri olarak HMK'nun 373/4 maddesi ve geçici 3/2 maddesi açıklanmıştır.

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, taraflar arasındaki hayvan alım satımına ilişkin sözleşme gereği ödenmeyen alacağının tahsili amaçlı başlatılan icra takibine vaki itirazın iptalini talep etmiştir.
Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından, davacının anonim şirketi olduğu, anonim şirketin TTK'nın 329. ve devamı maddelerinde düzenlendiği, 6335 sayılı Kanunun 2. maddesi ile 6102 sayılı Kanunun 5. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince asliye ticaret mahkemesi ile asliye hukuk mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişkinin görev ilişkisi olduğu, bu nedenle uyuşmazlığın asliye ticaret mahkemesinin görevine girdiği gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine karar verilmiştir.
İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; davanın belirsiz alacak davası olarak açıldığı ancak belirsiz alacak davasının şartlarını taşımadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiş, davacı vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 19. Hukuk Dairesince; sözü edilen dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün olduğundan davacının davasını tam dava olarak sürdürmesi ve eksik peşin harcı tamamlaması yönünden HMK'nın 115/2. maddesi uyarınca kendisine kesin süre verilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasına karar verilmiş, bozma sonrası yapılan yargılamada ise; davanın yasal dayanağının 6098 sayılı TBK'da düzenlenen satış sözleşmesi hükümleri olduğu, dolayısıyla mutlak veya nispi ticari davanın söz konusu olmadığı, asliye hukuk mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle karşı görevsizlik kararı verilerek dosya merci tayini için Yargıtay 5.Hukuk Dairesine gönderilmiştir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme neticesinde, 11/10/2021 tarihli ve 2021/7541 E. 2021/11148 K. sayılı ilamı ile; Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
Yargı yerinin belirlenmesi üzerine, davanın yargılaması görevli Selçuk Asliye Hukuk Mahkeme tarafından yürütülmüş, 09/02/2022 tarihli ve 2022/3 E. 2022/45 K. sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İşbu karara karşı temyiz yoluna başvurulması üzerine dava dosyası temyiz incelemesi yapılmak amacıyla Dairemize gönderilmiştir.
6100 sayılı HMK'nun 373/4 maddesi; ''Yargıtayın bozma kararı üzerine ilk derece mahkemesince bozmaya uygun olarak karar verildiği takdirde, bu karar karşı temyiz yoluna başvurulabilir.'' hükmünü, geçici 3/2 maddesi; "Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanunun 26/09/2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ila 454 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Bu kararlara ilişkin dosyalar bölge adliye mahkemelerine gönderilemez.'' hükmü içermektedir.
Yukarda açıklanan yasa maddelerinin düzenleniş amacı, bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlara karşı Yargıtay yoluna başvurulmasını ve karar kesinleşinceye kadar kanun yolu denetiminin Yargıtay tarafından yapılmasını sağlamaktadır.
Diğer bir anlatımla, Yargıtayın verdiği bozma kararları üzerine verilen kararların tekrar Yargıtay denetiminden geçmesi, başka bir deyişle Yargıtay kararının istinaf yolu ile denetlenmesinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Somut uyuşmazlıkta; Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, olumsuz yetki uyuşmazlığını neticelendirerek dosyadan elini çekmiştir. Bu aşamadan sonra, yetkili Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından esasa ilişkin yargılama yapılıp karar verilmiştir. Aleyhine kanun yoluna gidilen karar, Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesinin kararı olup, bu karar ile ilgili olarak Yargıtayın bir denetimi söz konusu değildir.
Bu itibarla, 09/02/2022 tarihinde verilen ve daha önce Yargıtay denetiminden geçmeyen kararın kanun yolu denetimi ''İstinaf'' olup, görevli merciinin karar tarihi itibariyle bölge adliye mahkemesi olduğu anlaşıldığından, dosyanın ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere ilk derece mahkemesine İADESİNE, 20/09/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.