Esas No: 2010/1368
Karar No: 2011/1786
Karar Tarihi: 01.03.2011
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2010/1368 Esas 2011/1786 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, 20.5.2008 tahsis talep tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitiyle, aksi yöndeki kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 01/06/2008 tarihinden itibaren 1479 sayılı Yasa"ya göre yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti ile Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulü ile davacının 01/06/2008 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmiş ise de varılan sonuç yerinde değildir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 16/04/1996 tarihinde Kuruma intikal eden bildirge ile davacının 01/01/1993 tarihinde başlayan ... Pastacılar Odası üye kaydı doğrultusunda sigortalı tescilinin yapıldığı, esnaf sicil kaydının bulunmadığı, 20/12/1993-15/02/1994, 18/03/1997-22/11/1999 tarihleri arasında vergi kaydının bulunduğu, 04/06/2008 tarihinde Kurum görevlilerince yapılan incelemede davacının oda kaydının 18/04/1996 günlü yönetim kurulu kararına dayandığının anlaşılması yanında üye kayıt defterinin düzensiz olması, 1996 yılındaki üye kayıtlarının arasında 1993 yılına ait üye kaydının bulunması ve defterdeki kayıtların birbirlerini takip etmemesi nedeniyle davacının odaya kayıt tarihinin ve bu nedenle de sigortalılık başlangıç tarihinin yönetim kurulunun davacıyı üyeliğe kabul tarihi olan 18/04/1996 olarak saptandığı, davacının üye kaydı yapılırken 1993-1994-1995 yıllarına ait üyelik aidatını birlikte ödediği, davacının 20/05/2008 tarihinde yaşlılık aylığı talebinde bulunduğu ancak Kurumun 9000 gün primi ödenmiş gün sayısı bulunmadığından talebin reddine karar verdiği, davacının 24/04/1996 tarihinden itibaren primlerini ödediği gibi 1997 affından yararlanarak geçmişe yönelik prim borçlarını da ödediği, davacının talebinin kabulü halinde 506 sayılı Yasa"ya tabi 2865 gün, 1479 sayılı Yasa"ya tabi 5540 gün sigortalı çalışması ile 600 gün askerlik borçlanması ile birlikte toplam 9005 gün sigortalı çalışması bulunacağından yaşlılık aylığına hak kazanacağı anlaşılmaktadır.
Her uyuşmazlığın, dayandığı işlem veya olayların meydana geldiği tarihte yürürlükte olan yasal kurallara göre çözümlenmesi gerekeceği ilkesinden hareketle yasal koşulların ayrı ayrı ele alınarak Bağ Kur"luluk statüsünün ortaya konması gerekir. 22.3.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3165 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için vergi kaydı veya esnaf sicil kaydı veya oda kaydının bulunması yeterli görülmüş, 2.8.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olma şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için esnaf sicil kaydı ve oda kaydının bir arada bulunması yeterli görülmüştür.
Somut olayda uyuşmazlık, davacının odaya kayıt tarihinin belirlenmesi noktasında toplanmakta ise de Mahkemenin bu hususu kuşkuya yer bırakmayacak biçimde aydınlığa kavuşturmak amacıyla yeterli ve gerekli bir araştırma yaptığı söylenemez.
Öte yandan oda kaydının geçersiz olması halinde ise davalı Kurum’un 01/01/1993 tarihinden itibaren tescilini yaptığı davacıdan geçmişe yönelik (uyuşmazlık konusu dönemi de kapsar şekilde) prim tahsil etmesi ve uzun süre bu primleri kullanması, davacıyı tescil edip sigortalılığı konusunda umut verdikten 15 yıl sonra 01/01/1993-17/04/1996 tarihleri arasındaki döneme ilişkin sigortalılığı iptal ederek davacının yaşlılık aylığı talebini reddetmesi Medeni Kanun’un 2. maddesinde ifadesini bulan objektif iyi niyet kurallarıyla bağdaşmayacaktır. Ne var ki; hiç kimse kendi hilesinden istifade edemeyeceğinden geçersiz olan oda kaydının davacının da katılımının bulunduğu mavazaalı bir işlem sonucu oluşturulmaması gereklidir.
Yapılacak iş, 18/04/1996 tarihli yönetim kurulu toplantısına katılan ve kararda imzası bulunan kişileri dinlemek suretiyle davacının 01/01/1993 tarihli üyeliğine ilişkin yönetim kurulu kararının hangi nedenlerle 3 yılı aşkın bir zamandan sonra 18/04/1996 tarihli toplantıda karar altına alındığını ve davacının üyeliğinin gerçekte hangi tarihte başladığını araştırmak, ... Pastacılar Odası"nın üye kayıt defterlerini getirterek üye kayıtlarının sağlıklı bir şekilde tutulup tutulmadığını ve birbirlerini takip edip etmediklerini incelemek ve böylece davacının odaya kayıt tarihinin kuşkuya yer bırakmayacak biçimde aydınlığa kavuşturmak, davacının oda kaydının 01/01/1993 tarihinde başladığı anlaşılır ise şimdiki gibi karar vermek, davacının oda kaydının l8.4.l996 tarihinde başladığı anlaşılır ise davacının 20.12.1993- 15.2.1994 tarihleri arasında vergi kaydının bulunduğunu gözetmek ve oda kaydının usulsüz olarak oluşturulması işlemine davacının bir katılımı bulunup bulunmadığını belirleyerek M.K. 2.maddesinin somut olaya uygulanıp uygulanmayacağınıda tartışarak 1479 sayılı Yasa"ya göre esnaf Bağ-Kur sigortalısı olduğu süreleri kesin olarak saptamak suretiyle yaşlılık aylığı talebi konusunda bir karar vermektir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 01/03/2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.