Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/6329 Esas 2022/7718 Karar Sayılı İlamı

Abaküs Yazılım
3. Hukuk Dairesi
Esas No: 2022/6329
Karar No: 2022/7718
Karar Tarihi: 13.10.2022

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/6329 Esas 2022/7718 Karar Sayılı İlamı

3. Hukuk Dairesi         2022/6329 E.  ,  2022/7718 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ : ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAŞKANLAR KURULU

    Antalya Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesinin kesin kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi istemine ilişkin talebi üzerine her iki Bölge Adliye Mahkemesi hukuk dairelerinin kesin kararları arasında 5235 sayılı Kanun'un 35. maddesi kapsamında bir uyuşmazlık bulunmadığından "Uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin karar verilmesine yer olmadığına" 01/03/2022 tarih ve 2022/1036 E., 2022/1653 K. Sayılı kesin olarak verilen dairemiz kararına karşı ... Emlak Otelcilik İnşaat Ticaret A.Ş. vekili Av. ...'un maddi hatanın düzeltilmesi istemli dilekçesi Antalya BAM Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 25.07.2022 Tarih ve 2022/9 sayılı kararı ile gönderilmesi üzerine; dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

    Y A R G I T A Y K A R A R I

    Antalya Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 15/12/2021 tarih ve 2021 / 10 sayılı başvurusu ile Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi tarafından verilen 23/09/2021 tarihli ve 2021/1331 Esas 2021/1207 Karar sayılı kesin karar ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi tarafından verilen 16/09/2021 tarihli ve 2021/708 Esas 2021/992 Karar sayılı kesin kararları arasında uyuşmazlık bulunduğu gerekçesi ve kira sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlığın Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin kabulüne göre giderilmesi yönündeki görüşüyle, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un “Başkanlar kurulunun görevleri” başlıklı 35 inci maddesinin birinci fıkrasının üçüncü bendi; uyarınca kesin kararlar arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi ile içtihat birlikteliğinin sağlanması talep edilmesi üzerine dairemizce 01.03.2021 tarih ve 2022/1036 E., 2022/1653 K. Sayılı ilam ile " somut uyuşmazlıkta, her iki Bölge Adliye Mahkemeleri kararlarına konu olan sözleşmelerin hükümleri ve nitelikleri farklı olup verilen kararlar sonuçta somut olaya özgüdür. Bu kapsamda , Bölge Adliye Mahkemesi Kararları arasında 5235 sayılı Kanunun 35. Maddesi kapsamında bir uyuşmazlık söz konusu değildir. Bu nedenle, Antalya Bölge Adliye mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar kurulunun 15.12.2021 tarihli ve 2021/10 sayılı kararına istinaden iletilen mevcut talep yönünden uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin karar verilmesine yer olmadığına " şeklinde kesin olarak oy birliği ile karar verilmiştir.
    Dairemiz kararı sonrasında Antalya Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna ... Emlak Otelcilik İnşaat Ticaret A.Ş. vekili tarafından ilamda yapılan maddi hatanın düzeltilmesi talebinde bulunulmuştur.
    Maddi hata (hukuki yanılma), maddi veya hukuki bir olayın olup olmadığında veya koşul veya niteliklerinde yanılmayı ifade eder (Yılmaz, E.: Hukuk Sözlüğü, Doruk Yayınları, Birinci Baskı 1976, sayfa:208).
    Uygulamada zaman zaman görüldüğü gibi, Yargıtay denetimi sırasında da, uyuşmazlık konusuna ilişkin maddi olgularda, davanın taraflarında, uyuşmazlık sürecinde, uyuşmazlığa esas başlangıç ve bitim tarihlerinde, zarar hesaplarına ait rakam ve olgularda ve bunlara benzer durumlarda; yanlış algılama sonucu, açık ve belirgin yanlışlıklar yapılması mümkündür. Bu tür açık hatalarda ısrarla maddi gerçeğin göz ardı edilmesi, yargıya duyulan güven ve saygınlığı, adalete olan inancı sarsacaktır. O nedenledir ki; Yargıtay uygulamasında da, maddi hatanın belirlendiği durumlarda soruna müdahale edilebileceği, baştan yapılmış açık maddi yanlışlığın düzeltilmesi kabul edilmiştir. AİHM uygulamasında da mahkeme kararının uygulanabilirliği sorunu hukuki kesinlik ilkesiyle bağlantılı görülmüş, hukukun üstünlüğünün temel yönlerinden birinin hukuki kesinlik ilkesi olduğu ve bunun kesin hükme (res judicata) saygı duyulması anlamına geldiği , bu ilke gereği nihai ve bağlayıcı mahkeme kararlarının sorgulanmaması, yeniden gözden geçirilememesi gerektiği ifade edilmiştir. (Brumarescu/Romanya [BD], B. No: 28342/95, 28/10/1999, § 61; Ryabykh/Rusya, B. No: 52854/99, 24/7/2003, § 52). Yine AİHM bir davada; hiçbir tarafın nihai ve bağlayıcı kesinleşmiş bir kararın gözden geçirilmesini isteme hakkının bulunmadığını, bu hususta yüksek mahkemelerin ancak temel noksanlıkların düzeltilmesi amacıyla karar verebileceğini ve bu durumun kesin bir kararın yeniden incelenmesi şeklinde olamayacağını, yalnızca önemli ve zorlayıcı koşulların varlığı hâlinde bu ilkeden ayrılınabileceğini belirtmiştir (Driza/Arnavutluk, B. No: 33771/02, 13/11/2007, § 64)
    6100 sayılı Kanun'un 304. maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre maddi hata düzeltim yoluyla ancak karardaki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar düzeltilebilir. Maddi hata düzeltim yoluyla ancak mahkeme hükmünde yer alan maddi hatalarla sınırlı bir düzeltme yapılabilir. Dolayısıyla maddi hata yoluyla hükmün ortadan kaldırılması ve uyuşmazlığın esasının tekrar karara bağlayacak şekilde yeniden incelemek ve değerlendirmek suretiyle yargılama yapılması mümkün değildir.
    Kesin bir kararın hukuk düzeninde var olmayan bir yöntemle ortadan kaldırılması başlı başına kararın icra edilmemesi sorununu ortaya çıkarır. Kesin veya kesinleşmiş bir kararla lehine hak tanımış olan bir kişinin sonuç itibarıyla o kararın sağladığı faydadan mahrum bırakılması adil yargılanma hakkına aykırı sonuçlar ortaya çıkarabilir.
    Maddi hata kavramının hukuksal değerlendirme ve denetim dışında tamamen maddi olgulara yönelik olarak ilk bakışta yanılgı olduğu açık ve belirgin olup her nasılsa inceleme sırasında gözden kaçmış açık yanılgı şeklinde tarif edildiği gibi maddi hatanın düzeltilmesi yolunun kararın tüm yönleriyle yeni bir incelemeden geçirildiği bir kanun yolu değil, sınırlı bazı hatalar hakkında uygulanan istisnai bir yol olarak kabul edilmelidir.
    Yukarıda açıklanan maddede belirtilen hata kavramından amaç; hukuksal değerlendirme ve denetim dışında, tamamen maddi olgulara yönelik, ilk bakışta hata olduğu açık ve belirgin olup, her nasılsa inceleme sırasında gözden kaçmış ve bu tür bir yanlışlığın sürdürülmesinin kamu düzeni ve vicdanı yönünden savunulmasının mümkün bulunmadığı, yargılamanın sonucunu büyük ölçüde etkileyen ve çoğu kez tersine çeviren ve düzeltilmesinin zorunlu olduğu açık hatalardır.
    Yapılan bu açıklamalar ışığında, daire kararındaki açık hataların düzeltilmesi istemli dilekçe üzerine yeniden yapılan incelemede; Antalya BAM Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun Antalya BAM 6. Hukuk Dairesinin 23.09.2021 tarih 2021/1331 E., 2021/1207 K sayılı kesin kararıyla İstanbul BAM 17. Hukuk Dairesinin 16.09.2021 tarih 2021/708 E., 2021/992 K. sayılı kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi istemi üzerine yapılan inceleme sonucunda verilen dairemiz kararında, açık ve belirgin bir hatanın bulunmadığı belirlenmiştir.
    Hal böyle olunca, davacı vekilinin dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
    SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 25/07/2022 tarihli ve 2022/9 sayılı kararına ekli olarak iletilen maddi hataya ilişkin dilekçenin REDDİNE, kesin olarak 13/10/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

    Hemen Ara