Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/7306 Esas 2022/8975 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, devremülk satış sözleşmesinin iptali ve ödenen bedelin iadesini talep etmiştir. İstanbul 9. Tüketici Mahkemesi yetkisizlik kararı vermiş, ancak Yargıtay 5. Hukuk Dairesi İstanbul 9. Tüketici Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar vermiştir. İstanbul 9. Tüketici Mahkemesi de davacı lehine karar vermiştir. Kararın kanun yolu denetimi İstinaf'a düşmektedir ve dosyanın ilk derece mahkemesine iadesi gerekmektedir. Kanun maddeleri: 6100 sayılı HMK'nun 373/4 maddesi ve geçici 3/2 maddesi (1086 sayılı Kanunun 26/09/2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ila 454 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam).

MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ

Taraflar arasında devremülk satış sözleşmesinin iptali ve bedel iadesine ilişkin yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davalı ... Sağlık Termal Turizm İnş. Paz. ve San. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine; duruşma talebinin miktar yönünden reddine karar verilerek temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, taraflar arasındaki devremülk satım sözleşmesinin iptali ve sözleşme gereğince davalıya ödenen bedelin iadesini talep etmiştir.
İstanbul 9. Tüketici Mahkemesi tarafından, davacı adına devri gerçekleşen taşınmaza ilişkin sözleşmenin iptali ile ödenen bedelin iadesi talep edildiği, bu hali ile öncelikle tapu iptali ve tescil yönünden karar verilmesi gerektiği, HMK md. 12 hükmü gereğince taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalarda taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin kesin yetkili olduğu, mahkemenin bu davaya bakma yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
Yalova 3. Asliye Hukuk (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince, davalı taraflarca süresinde ve usulüne uygun şekilde yapılmış bir yetkisizlik itirazı bulunmadığı, dava konusu ihtilafın ve davacı talebinin taraflar arasında düzenlenen devremülk sözleşmesinin iptali, ödenen bedelin iadesi istemine ilişkin olduğu, davanın hukuki niteliği gereği kesin yetki kuralı teşkil etmeyen ve süresi içerisinde ileri sürülmeyen yetki itirazı üzerine mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemeyeceği gerekçeleriyle yetkisizlik kararı verilerek dosya merci tayini için Yargıtay 5.Hukuk Dairesine gönderilmiştir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme neticesinde, 11/10/2021 tarihli ve 2021/679 E. 2021/2913 K. sayılı ilamı ile; İstanbul 9. Tüketici Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
Yargı yerinin belirlenmesi üzerine, davanın yargılaması görevli İstanbul 9. Tüketici Mahkemesi tarafından yürütülmüş, 31/05/2022 tarihli ve 2021/162 E. 2022/342 K. sayılı karar ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
İşbu karara karşı temyiz yoluna başvurulması üzerine dava dosyası temyiz incelemesi yapılmak amacıyla Dairemize gönderilmiştir.
6100 sayılı HMK'nun 373/4 maddesi; ''Yargıtayın bozma kararı üzerine ilk derece mahkemesince bozmaya uygun olarak karar verildiği takdirde, bu karara karşı temyiz yoluna başvurulabilir.'' hükmünü, geçici 3/2 maddesi; "Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanunun 26/09/2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ila 454 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Bu kararlara ilişkin dosyalar bölge adliye mahkemelerine gönderilemez.'' hükmü içermektedir.
Yukarıda açıklanan yasa maddelerinin düzenleniş amacı, bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlara karşı Yargıtay yoluna başvurulmasını ve karar kesinleşinceye kadar kanun yolu denetiminin Yargıtay tarafından yapılmasını sağlamaktadır.
Diğer bir anlatımla, Yargıtayın verdiği bozma kararları üzerine verilen kararların tekrar Yargıtay denetiminden geçmesi, başka bir deyişle Yargıtay kararının istinaf yolu ile denetlenmesinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Somut uyuşmazlıkta; Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, olumsuz yetki uyuşmazlığını neticelendirerek dosyadan elini çekmiştir. Bu aşamadan sonra, yetkili İstanbul 9. Tüketici Mahkemesi tarafından esasa ilişkin yargılama yapılıp karar verilmiştir. Aleyhine kanun yoluna gidilen karar, İstanbul 9. Tüketici Mahkemesinin kararı olup, bu karar ile ilgili olarak Yargıtayın bir denetimi söz konusu değildir.
Bu itibarla, 31/05/2022 tarihinde verilen ve daha önce Yargıtay denetiminden geçmeyen kararın kanun yolu denetimi ''İstinaf'' olup, görevli merciinin karar tarihi itibariyle bölge adliye mahkemesi olduğu anlaşıldığından, dosyanın ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere ilk derece mahkemesine İADESİNE, 28.11.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.