Esas No: 2013/8653
Karar No: 2013/10125
Karar Tarihi: 01.11.2013
Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2013/8653 Esas 2013/10125 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı Hazine vekili Kabasakal Köyü 1345 (2030) nolu kök kadastro parselinin, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu halde, ihdasen Büyükşehir Belediyesi adına tescil edildiğini ve adı geçen Belediyenin 28.02.2007 tarih ve 420 sayılı Encümen kararı ile yapılan imar uygulaması sonucu kamu alanında kullanılmak üzere terkin edildiğini ayrıca, değinilen şuyulandırma işlemiyle bu ihdas parselinin üzerine 4998 ada 2 sayılı imar parselinin oluşturulduğunu; ancak, idari yargı yerinde anılan imar düzenlemesinin iptal edildiğini ileri sürerek, tapu iptali ve Hazine adına tescil ile kök parsele geri dönüşümü teminen eski hale iade istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda "Davalı ... aleyhine açılan davanın husumetten reddine, diğer davalılar yönünden açılan davanın kabulü ile, imar düzenlemesi ile oluşan ... İli, Çukurova İlçesi, Kabasakal Köyü, 4498 (tavzihle 4998) ada, 2 parselin sicil kaydının iptaline, ... İli, Çukurova İlçesi, Kabasakal Köyü, 4998 ada, 2 parsel içinde kalan fen bilirkişisi Servet Ata"nın 18/06/2012 tarihli teknik raporunda (A) harfi ile gösterilen 681,25 m2"lik kısımla ilgili imar öncesi kadastrol hak durumuna dönülerek Kabasakal Köyü, 1345 sayılı taşınmazın ihyasına, Kabasakal Köyü 4998 ada, 2 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline" karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
Dava, tapu iptali ve eski hale ihya sureti ile Hazine adına tescil isteğine ilişkin olup, mahkemece, dava konusu taşınmaza dayanak imar uygulamalarının idari yargıda iptal edildiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve incelemenin hükme yeterli olduğu söylenemez. Çekişmeli taşınmazın bulunduğu alanda ... Belediyesinin 37 nolu imar düzenlemesi yaptığı, daha sonra aynı bölgede ... Büyükşehir Belediyesi"nin imar uygulaması gerçekleştirdiği, her iki şuyulandırma işleminin idari yargı yerinde iptal edilerek, idari yargı kararlarının kesinleştiği dosya kapsamıyla sabittir. Hemen belirtilmelidir ki, imar uygulamasının dayanağı olan idari işlemin iptal edilmesiyle, sicilin dayanıksız kalacağı ve yolsuz tescil durumuna düşeceği açıktır.
Dayanıksız kalan (illetten mücerret) kaydın ise, iptali ile kadastral parselin geometrik ve hukuki durumunun ihyası şeklinde karar verilmesi gerekeceği kuşkusuzdur. Öte yandan; çekişme konusu taşınmazın Belediye sınırları içerisinde ve kadastro sırasında tespit dışı bırakılan yer olduğunun belirlenmesi halinde, 1966 tarihinde yürürlüğe giren 775 sayılı Yasa"nın 3/2. maddesinde öngörülen Belediyeye devri gerekli taşınmazlardan olup olmadığının açıklığa kavuşturulması; şayet yasa gereğince Belediyeye devri gereken yerlerden olduğu tespit edilirse, Hazinenin taşınmazda mülkiyetten kaynaklanan bir hakkının bulunmadığı gözetilerek Hazinenin davasının reddine karar verilmesi diğer taraftan; 775 sayılı Yasa"nın 3. maddesi her ne kadar 19.07.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4916 sayılı Yasa ile iptal edilmiş ise de; iptal kararı, bu tarihten önce doğmuş olan haklara etkili olmayacağından kazanılmış hakkın korunması gerekeceği de tartışmasızdır. Somut olayda ise; mahkemece mahallinde yapılan uygulama neticesinde teknik bilirkişi, çekişme konusu 1345 sayılı parselin kadastro paftasına göre dağlık ve taşlıktan ihdas edildiğini bildirdiği halde, dosyada mevcut tescil bildirim beyannamesinde 681,25 m2 olan anılan parselin, 146 nolu parselin yola terkininden ihdas edildiğinin belirtildiği gözetilerek, bu hususlardaki çelişki giderilmemiş; özellikle, dava konusu yapılan yerin, imar uygulamasından önceki vasfı ile Hazine ile ilgisinin bulunup bulunmadığı kuşkuya yer bırakmayacak şekilde saptanmadığı gibi, Belediyeye devri gereken yerlerden olup olmadığı hususu üzerinde de durulmamıştır. O halde; öncelikle 1345 sayılı parselin tüm dayanak belgeleri temin edilip, değinilen ilkeler ve yasal düzenlemeler doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılması, çelişkilerin giderilmesi, tarafların tüm delillerinin toplanması, toplanan ve toplanacak olan deliller birlikte değerlendirilerek varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, noksan soruşturmayla yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir. Kabule göre de, hem kadastral parselin ihyasına hem de dava konusu imar parselinin tamamının tapu kaydının iptal ve Hazine adına tesciline karar verilmek suretiyle çifte tapu oluşturacak biçimde ve talepten fazlaya hükmedilmiş olması da isabetsizdir. Davalı ... vekili ile davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine,01.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.