Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2020/11415 Esas 2022/9941 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Ağır Ceza Mahkemesi
Suç : Taksirle öldürme, görevi kötüye kullanma


Taksirle öldürme suçundan sanık ...'ün beraatine ilişkin hüküm ile görevi kötüye kullanma suçundan sanıklar ... ve ... hakkında verilen düşme hükümleri, mahalli Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü:
23.10.2011 tarihinde yerel saatle 13:41 sıralarında, merkez üssü ... ili, ... ilçesinde meydana gelen ve merkez üssü Kasımoğlu köyü civarı, değeri değişik kuruluşlara göre 7,1 ile 7,3 arasında değişen, odak derinliği 19,02 km olan depremin meydana gelmesi üzerine ...Mahallesi Türbe Sokak üzerinde bulunan...Apartmanının yıkılması ve çökmesi sonucu üç kişinin öldüğü, yapılan ölü muayene ve otopsi işlemleri sonucu ölenlerin göçüğe (depreme) bağlı olarak hayatlarını kaybettiklerinin tespit edildiği olayda;
...Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığına bağlı İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Temmuz 2012 tarihinde hazırlanan bilirkişi raporuna göre; binanın yapım yılı tam olarak bilinmemekte olup, 23.11.2011 tarihli bilirkişi raporuna göre binanın 15-20 yıl önce inşa edildiği, 04.06.1991 tarihli yapı ruhsatı istek dilekçesi, 24.10.1991 tarihli yapı ruhsatı, muvafakat yazıları ve noter evraklarından binanın 1991-1992 yıllarında yapıldığı, dosya kapsamında apartmana ait mimari ve statik projelerin olduğu ancak elektrik tesisat projesi, statik hesap raporları ile zemin raporlarının bulunmadığı, ...Apartmanının yapım yılına göre 1975-Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik kapsamına girdiği,
23.11.2011 tarihli bilirkişi raporuna göre binanın taşıyıcı sistemi betonarme olup, zemin ve 4 normal olmak üzere toplam 5 kattan oluştuğu, 24.10.1991 tarihli yapı ruhsatına göre binanın toplam 5 kattan oluştuğu, mimari projeden de binanın zemin ve 4 normal olmak üzere toplam 5 kattan oluştuğu, yapı ruhsatında belirtilen zemin ve normal kat yüksekliklerinin mimari ve statik proje ile uyumlu olduğunun tespit edildiği,
...Apartmanına ait karot numuneleri üzerinde gerçekleştirilen merkezi basınç deneyi sonucunda, numunelerin ortalama basınç dayanımının 6.88N/mm² olarak elde edildiği, elde edilen bu basınç dayanımının da 1975 yılında yayımlanan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelikte belirtilen minimum beton sınıfı olan B160'tan dan düşük olduğunun belirlendiği, yine bilirkişi raporu ile yıkılan binanın mevcut taşıyıcı elemanlarının donatı detaylandırmasında yetersizlikler olduğu, proje verilerine göre zemin kat kolon sayısı, boyutları, donatı çap ve adetlerinde farklılıklar olduğu, beton numuneleri içerisinde standart dışı irilikte agregalar olduğunun tespit edildiği,
Mahkemece hükme esas alınan 18.09.2015 tarihli bilirkişi heyet raporunda; dava konusu depremde yıkılan...Apartmanına ilişkin görsel ve deneysel olarak tespit edilen teknik yetersizliklere itibar edildiği, dava konusu binanın yapı ruhsatı almış resmi nitelik kazanmış bir yapı olduğu, sanık ...'ün yıkılan binanın fenni mesulü olduğu, ancak fenni mesul olmaktan kaynaklanan görevlerini yerine getirmediği dolayısıyla binanın yıkılmasına neden olan imalat hatalarından sorumlu olduğu, hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilen sanık ...'un söz konusu binanın sahibi yapımından sorumlu olduğu halde yürürlükteki kurallara uygun bir inşaat yaptırmak bakımından kendi üzerine düşen dikkat ve özeni göstermemesi nedeniyle sorumlu olduğu, imar mevzuatına göre belediyelerin, ilgili tarihte inşaatların ruhsata uygun bir şekilde yapılıp yapılmadığını denetleme görevlerinin binanın inşaat tekniğine göre inşa edilip edilmediğini kapsamadığı, bu nedenle belediye görevlileri ... ve ... hakkında yapılacak değerlendirmede bu hususun dikkate alınması gerektiği, ancak gerek bilirkişi raporlarından, gerekse KTÜ raporlarından anlaşılacağı üzere somut olayda...Apartmanı için müellifinin isim ve imzası olmayan statik projelerini, taahhütnamesi olmayan fenni mesulü kabul ederek, statik hesap raporları ve tesisat projesi ve müteahhidinin ismi olmayan binaya yapı ruhsatı düzenledikleri anlaşıldığından, meydana gelen ölüm ve yaralanmalar bakımından cezai sorumlulukları yoluna gidilmesi gerektiği, bu nedenle belediye görevlilerinin taksirinin bulunduğu sonucuna varıldığı,
Dosya kapsamında mevcut bilirkişi raporları, yapılan inceleme, değerlendirme ve deliller neticesinde; 2.derece deprem bölgesinde yer alan...Apartmanının taşıyıcı elemanların donatı detaylandırmasında yetersizlikler olduğu, binada projelendirme, yapım ve ... bitimi aşamalarında Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelik ve İmar Kanunu esaslarına yeterince uyulmadığının belirlendiği,
İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün soruşturma aşamasında belediye görevlileri olan sanıklar ... ve ... hakkında yaptığı ön inceleme sonucunda aldığı 02.01.2013 tarihli kararında; yapı ruhsatının elektrik tesisat projesi, statik hesap raporları ile zemin etüt raporu düzenlenmeden verilmesi ve yapı kullanma izin belgesi olmadığı halde Belediyece su aboneliği yapılarak binada oturulmadına izin verilmek suretiyle, 3194 sayılı İmar Kanunun 22, 29 ve 30.maddeleri ve 2 Eylül 1999 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 3030 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmeliğin 34.maddesi ile değişen 57. maddesine aykırı hareket edildiği gerekçeleri ile soruşturma izni verildiği anlaşılmakla yapılan incelemede;
I-Sanık ... hakkındaki düşme hükmüne yönelik, mahalli Cumhuriyet savcısının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sanık ...'in 24.10.1991 tarihli yapı ruhsatını onaylayan Belediye Başkanı olduğu; yapı ruhsatının verildiği tarihte yürürlükte bulunan 1580 sayılı Belediye Kanununa göre; Belediye Başkanının belediye teşkilatının en üst amiri olduğu, görevleri arasında belediye teşkilatını sevk ve idare etmek ve kanunda yazılı diğer görevlerinin bulunduğu anlaşılmakla; 24.10.1991 tarihli yapı ruhsatını düzenleyen kişinin Belediye fen işleri memuru sanık ... olduğu, en son ruhsatı onaylayan ve mühürleyen kişinin ise Belediye Başkanı sanık ... olduğunun anlaşıldığı, ilgili imar mevzuatı gereği yapı ruhsatı ekinde bulunması gereken belgelerin olup olmadığını ve teknik elemanlarca yapılan tespitleri kontrol etmeden önüne gelen evrakları imzalayarak onaylayan sanığın, görevinin gereklerini yapmakta ihmal göstermesi nedeniyle, eyleminin görevi kötüye kullanma suçunu oluşturduğu ve anılan suçun da zamanaşımına uğradığı görülmekle, sanık ... hakkında düşme kararı verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Yapılan yargılama sonunda, sanık ... hakkında açılan davanın, suç tarihinden karar tarihine kadar süre içinde zamanaşımının dolduğu gerekçeleri gösterilerek mahkemece düşme karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığından, mahalli Cumhuriyet savcısının sanık hakkında taksirle öldürme suçundan mahkumiyet kararı verilmesi gerektiğine ilişkin temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün isteme uygun olarak ONANMASINA;
II- Sanık ...'ün taksirle öldürme suçundan beraatine ilişkin hükme yönelik, mahalli Cumhuriyet savcısının temyiz itirazının incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, incelenen dosya kapsamına göre, mahalli Cumhuriyet savcısının yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, ancak;
Dosya içeriğine; binanın 24.10.1991 tarihli ruhsatnamesinde mimari proje sahibi ve fenni mesulün ... olduğu ve binanın mimari projesi ile inşaatın tekniğine uygun imal edilmesinde sorumluluk üstlendiği, yapı sahibi ...'un 18/09/2012 ve 20/01/2014 tarihli ifadelerinde, binanın sanık ...'ün kontrolünde yapılan ve bu şekilde tamamlanan bir bina olduğunu beyan ettiği anlaşılmakla; 24.10.1991 tarihli ruhsatnamede apartmanının teknik uygulama sorumluluğunu üstlenen sanığın binanın yapımı aşamasında fiilen denetim yapmaması, fiilen denetim yapmadığı söz konusu binada yönetmelikte belirtilen minimum beton sınıfı olan B160'ı sağlamayan beton kullanılması, binanın mevcut taşıyıcı elemanlarının donatı detaylandırmasında yetersizlikler olması, kolon boyutları, donatı çap ve adetlerinde farklılıklar oluşu dikkate alındığında; inşaatın tekniğine uygun imal edilmesinde, 24.10.1991 tarihli ruhsatnameye göre binaya ilişkin sorumluluk üstlenen sanığın, yıkılan binanın proje aşamasında, yapım aşamasında ve ... bitimi aşamasında, üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediği ve binanın tamamen yıkılmasında öngörülebilen bu netice bakımından dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davrandığı, bu nedenle sanık ... hakkında bilinçli taksirle öldürme suçundan mahkumiyetine karar verilmesi gerekirken, oluşa ve dosya kapsamına uygun olmayan gerekçelerle sanık ...'ün beraatine karar verilmesi,
Kanuna aykırı olup, mahalli Cumhuriyet savcısının temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden, hükmün 5320 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK'un 321. maddesi uyarınca tebliğnamedeki isteme aykırı olarak BOZULMASINA;
III-Sanık ... hakkındaki düşme hükmüne yönelik, mahalli Cumhuriyet savcısının temyiz itirazının incelenmesine gelince;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, incelenen dosya kapsamına göre, mahalli Cumhuriyet savcısının yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, ancak;
...Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığına bağlı İnşaat Mühendisliği tarafından düzenlenen Temmuz 2012 tarihli raporda; “deprem nedeni ile yıkılan binada ... aşaması ve sorumluluk ilişkilendirilmesi” adı altında tablo hazırlandığı, söz konusu binanın yapılış tarihi itibariyle, 1975 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmeliğe tabi olduğu, binadan alınan karot numuneleri üzerinde gerçekleştirilen merkezi basınç deneyi sonucunda, numunelerin ortalama basınç dayanımının 6.88N/mm² olarak elde edildiği, elde edilen bu basınç dayanımının da Yönetmelikte belirtilen minimum beton sınıfı olan B160'tan da düşük olduğunun belirlendiği, yine bilirkişi raporu ile yıkılan binanın mevcut taşıyıcı elemanlarının donatı detaylandırmasında yetersizlikler olduğu, proje verilerine göre zemin kat kolon sayısı, boyutları, donatı çap ve adetlerinde farklılıklar olduğu, beton numuneleri içerisinde standart dışı irilikte agregalar olduğunun tespit edildiği, bu yetersizlikler dolayısıyla proje müellifleri, yapı sahibi ve müteahhidinin, teknik uygulama sorumlusunun ve belediyenin ilgili birimlerinin sorumlu olduğunun belirtildiği, ayrıca binanın ... bitimi aşamasında biten bina inşaatının projeye uygunluğunun denetlenmediği, bu nedenle belediyenin teknik uygulama yetkililerinin sorumlu olduğu sonucuna varıldığı,
İnşaatın yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 1580 sayılı Belediyeler Kanunun “Belediyenin Vazifeleri” başlıklı 15. maddesinin 79. bendinde “İmar planlarının yapımı ve uygulanması ile yapıların inşaat ve iskan ruhsatı aşamasında, Türk Standartları Enstitüsünün ilgili standardına uygunluk sağlamak, uygulamaları denetlemek ve bütünlüğü sağlayıcı tedbirler alma” hükmünün yer aldığı,
24.10.1991 tarihli yapı ruhsatını düzenleyen kişinin Belediye fen işleri memuru sanık ... olduğu, hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilen bina sahibi sanık ... tarafından inşaatına başlanılacak yapının müellifinin isim ve imzası olmayan statik projelerini, taahhütnamesi olmayan fenni mesulü kabul ederek, elektrik tesisat projesi, statik hesap raporları olmadan yapı ruhsatı verilmesi nedeniyle; 3194 sayılı İmar Kanunun “Ruhsat alma şartları” başlıklı 22. maddesindeki, “Yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edilir. Dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge) mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa, ebatlı kroki eklenmesi gereklidir. Belediyeler veya valiliklerce ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir. Eksik veya yanlış olduğu takdirde; müracaat tarihinden itibaren onbeş gün içinde müracaatçıya ilgili bütün eksik ve yanlışları yazı ile bildirilir. Eksik ve yanlışlar giderildikten sonra yapılacak müracaattan itibaren en geç onbeş gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir.” hükmüne aykırı davrandığı; binanın mevcut taşıyıcı elemanlarının donatı detaylandırmasında yetersizlikler olduğu, zemin kat kolon sayısı, boyutları, donatı çap ve adetlerinde farklılıklar olduğu, beton numuneleri içerisinde standart dışı irilikte agregalar olduğunun tespit edildiği, ayrıca malzeme kalitesinde, binanın proje ve yapım aşamasında yetersizlikler olması ve elektrik tesisat projesi ile statik hesap raporu olmayan ruhsata binaen inşa edilmesi sonucu binanın meydana gelen deprem nedeni ile yıkılmasında, sanık ...'ın objektif olarak var olan dikkat ve özen yükümlülüğünü öngörebilecek ve yerine getirebilecek durumda olmasına rağmen, İmar Kanununa, 1975-Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik hükümlerine ve dönem itibariyle bilim ve fennin gerektirdiği teknik şartlara aykırı davrandığı, üzerine düşen dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranarak, mevcut sonucun gerçekleşmesinde etkili olduğu, bu nedenle meydana gelen ölümler bakımından sanık ...'ın eyleminin bilinçli taksirle öldürme suçunu oluşturacağı gözetilmeksizin, görevi kötüye kullanma suçu bakımından değerlendirme yapılarak, suçun zamanaşımına uğradığı gerekçesi ile sanık ... hakkında düşme kararı verilmesi,
Kanuna aykırı olup, mahalli Cumhuriyet savcısının temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden, hükmün 5320 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK'un 321. maddesi uyarınca isteme aykırı olarak BOZULMASINA; 13.12.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.