Dürüstlük Kuralı - Önalım Hakkı - Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2009/4270 Esas 2009/6024 Karar Sayılı İlamı

6. Hukuk Dairesi 2009/4270 E., 2009/6024 K.

6. Hukuk Dairesi 2009/4270 E., 2009/6024 K.

• DÜRÜSTLÜK KURALI
• ÖNALIM HAKKI

• 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 2 ]

"İçtihat Metni"

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı önalım davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davalı vekili Av.S....... G........ ve davacı vekili Av.A........ Ç.......... geldiler.Hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.

Uyuşmazlık, önalım hakkına ilişkin payın iptali ile davacı adına tesciline ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin paydaşı olduğu 2 No’lu parselde davalıların 192 / 1152 payı taşınmazın bir kısım paydaşlarından 28.6.2006 tarihinde 680.000 YTL bedelle satın aldığını, yapılan pay satışının davacıya noter aracılığı ile bildirilmediğini, müvekkilinin önalım hakkını kullanmak istediğini belirterek, davalılar adına kayıtlı payların iptali ile davacı adına tescilini talep etmiştir. Davalılar vekili, davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığını, pay değerinin zaman içinde artması nedeniyle davacının kötü niyetle önalım hakkını kullanmak istediğini, diğer yandan taşınmaz paydaşlar arasında fiilen taksim edildiğinden önalım hakkının kullanılamayacağını, taşınmazın altı adet dükkan ve ondört odadan oluştuğunu, davacının 103 No’lu dükkanı kullandığını, söz konusu pay karşılığında da davalıların 99 No’lu dükkanı satın aldıklarını, geri kalan ondört odanın kiraya verilip kira bedellerinin havuzda toplandığını ve paydaşlara payları oranında dağıtıldığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.

Önalım davasına konu payın ilişkin bulunduğu taşınmaz paydaşlarca özel olarak kendi aralarında taksim edilip her bir paydaş belirli bir kısmı kullanırken bunlardan biri kendisinin kullandığı yeri ve bu yere tekabül eden payı bir üçüncü şahsa satarsa satıcı zamanında bu yerde hak iddia etmeyen davacının tapuda yapılan satış nedeniyle önalım hakkını kullanması Türk Medeni Kanunu’nun 2. maddesinde yer alan dürüstlük kuralı ile bağdaşmaz. Kötü niyet iddiası 14.2.1951 gün ve 17 / 1 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi mahkemece de kendiliğinden nazara alınması gerekir. Bu gibi halde savunmanın genişletilmesi söz konusu değildir. Eylemli paylaşmanın varlığı halinde davanın reddi gerekir.

Olayımıza gelince;dava konusu edilen 2 No’lu parseldeki 192 / 1152 pay, taşınmazın paydaşlarından A..........T........... mirasçıları tarafından 28.6.2006 tarihinde 680.000 YTL bedelle davalılara satılmıştır. Davacı 27.6.2007 tarihinde süresinde açtığı işbu dava ile önalım hakkını kullanmış, davalılar ise taşınmazın paydaşları arasında fiilen taksim edilerek kullanılması nedeniyle önalım hakkının kullanılamayacağını savunmuştur. Önalım hakkının ilişkin bulunduğu taşınmaz Eminönü Mercan Ağa Mahallesi’nde bulunan Ç........... İş Hanı’dır. Taşınmaz bodrum + zemin + asma kattan oluşmakta, ikinci katta ise ondört oda yer almaktadır. Taşınmazın paydaşları arasında fiilen bölünerek kullanıldığını savunan davalının aynı taşınmazda satın aldığı başka bir pay sebebiyle İ........... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007 / 205 esas 2009 / 8 karar sayılı dosyasında dinlettiği tanıkları 25-30 yıldır taşınmazda herkesin fiilen kullandığı yerin ayrı olduğunu, ayrıca bu yerler için kiracılar ile kira sözleşmeleri yapıldığını, herkesten alınan kiraların bir havuzda toplandığını, ve payları oranında paydaşlara ödendiğini, fiili bölünmeden maliklerin bilfiil oturdukları dükkanların kastedildiğini, bunun haricinde kiraya verilen oda ve dükkanların kira parasının münferiden alınmasının söz konusu olmadığını beyan etmişlerdir. Yerinde yapılan keşif sonrasında düzenlenen bilirkişi raporunda da taşınmazın 101 / 103 No’lu dükkanının davacının, 93/ 95 No’lu dükkanının davalıların kullanımında olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte davalılar taşınmazda pay satın aldıktan sonra davalılardan N.......... A............ 1.1.2007 başlangıç tarihli kira sözleşmeleri ile hissedarlar adına dükkan ve odaları kullanıcılarına kiralamıştır. Bu arada davacı ile de 103 No’lu dükkan için kira sözleşmesi yapılmıştır. Taşınmazın diğer paydaşları ile de yapılan kira sözleşmeleri bulunmaktadır.Bundan önce de dükkanlar ve odalar aynı yöntemle paydaşlar tarafından kiraya verilmiştir.Davacı tarafından sunulan ödeme belgelerinden davacının taşınmazda kullandığı yer için hem kira ödediği, hem de havuzda toplanan kira paralarından pay aldığı anlaşılmaktadır. Bir başka deyişle taşınmazın paydaşları kullandıkları yerleri aralarında yapmış oldukları bir taksim sonucu değil kira sözleşmeleri ile tasarruf etmektedir. Uzun süredir aynı dükkanı kullanıyor olmaları taşınmazın taksim edildiği anlamına gelmez. Taşınmaz ortak bir irade ya da fiili bir kullanım sonucu taksim edilmediğinden davacının önalım hakkını kullanmasında bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Bu durumda mahkemece davacıya tapuda gösterilen satış bedeli ve tapu harç masraflarından oluşan önalım bedelini depo etmesi için süre ve olanak tanınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde taşınmazın fiilen takim edildiğinden söz edilerek istemin reddedilmesi doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.

SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenrle temyiz itirazlarının kabulü ile HUMK.nun 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA ve Yargıtay duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına takdir edilen 625 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 23.06.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.