Esas No: 2012/7008
Karar No: 2012/8713
Karar Tarihi: 05.11.2012
Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2012/7008 Esas 2012/8713 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında kadastro tespitinden doğan dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında Güneşli Beldesi çalışma alanında bulunan 323 ada 1 ve 303 ada 5 parsel sayılı 1607.33 ve 3068.39 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalılar ... ve müşterekleri adına payları oranında tespit edilmiştir. Davacı Hazine, taşınmazların 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu iddiası ile dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ve çekişme konusu 323 ada 1 ve 303 ada 5 sayılı parsellerin 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 16/c maddesi gereğince tescil dışı bırakılmasına karar verilmiş; hüküm, tüm tespit malikleri davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazların derenin etkisi altında ve taşkın alanı kapsamında kaldığı, bu nedenle devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olup zilyetlikle kazanılmasının mümkün bulunmadığı belirtilerek; 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 16/C maddesi gereğince tespit dışı bırakılmasına karar verilmiş ise de yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermeye yeterli bulunmamaktadır. Hazine, dava konusu taşınmazların adına tescili istemi ile dava açmıştır. Dairemize aynı mahkemeden intikal eden aynı adadaki benzer nitelikteki dosyalarda Mahkemece yapılan her iki keşifte alınan bilirkişi raporları kısmen de olsa birbirleri ile çelişmektedir. Başka bir ifade ile, yapılan iki keşif sonucu alınan jeolog bilirkişi raporlarında farklı kıyı kenar çizgisi tespit edilmiş olup, raporlar arasındaki çelişki giderilmemiş, kıyı kenar çizgisi dışında kaldığı kabul edilen "taşkın alan düzlüğünün" fiili ve hukuki durumu tartışılmamış ve değerlendirilmemiştir. 3621 sayılı Kıyı Kanunu"nun 4. maddesinde bazı tanımlamalar yapılmış olup bu tanımlamalara göre "Kıyı çizgisi: Deniz, tabii ve suni göl ve akarsularda, taşkın durumları dışında, suyun karaya değdiği noktaların birleşmesinden oluşan çizgiyi, Kıyı Kenar çizgisi: Deniz, tabii ve suni göl ve akarsularda, kıyı çizgisinden sonraki kara yönünde su hareketlerinin oluşturulduğu kumluk, çakıllık, kayalık, taşlık, sazlık, bataklık ve benzeri alanların doğal sınırını, Kıyı: Kıyı çizgisi ile kıyı kenar çizgisi arasındaki alanı, Dar Kıyı: Kıyı kenar çizgisinin, kıyı çizgisi ile çakışmasını" kastetmektedir. Sözü edilen
kanunda taşkın düzlüğü şeklinde bir tanımlamaya rastlanmadığı gibi dosya içerisinde mevcut Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünün cevabi yazısında da Kızlar Çayının 3621 sayılı Kıyı Kanunu kapsamı dışında kaldığı ve kıyı kenar çizgisi tespiti bulunmadığı belirtilmektedir. Hal böyle olunca uyuşmazlık aktif dere yatağının tam olarak belirlenmesi ve taşınmazların aktif dere yatağı kapsamında kalıp kalmadığının tespit edilmesi ile çözümlenebilecektir. Buna göre mahkemece yapılması gereken iş, aralarında bu konuda uzman ziraat, harita mühendisi ve jeolog veya jeomorfologların bulunduğu yeni bir bilirkişi kurulu oluşturularak, dava konusu taşınmazların bulunduğu yere ilişkin, memleket haritası, topografik haritalar getirtilip tüm kayıtların uygulanmasını sağlamak, gerektiğinde değişik kodlardan toprak örnekleri alınıp analizler yaptırmak, mevsimsel etkiler de göz önünde tutularak dere yatağının aktif olarak aktığı sınırları saptamak ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Bu amaçla mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve jeolog veya jeomorfolog, harita mühendisi ve taşınmazların niteliğine göre ziraat mühendisi bilirkişi kurulu huzuruyla keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında yerel bilirkişiden taşınmazların öncesinin ne olduğu, taşınmazlar üzerindeki zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, öncesinde tarla olarak kullanılıp kullanılmadığı, taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, jeolog ve jeomorfolog bilirkişiden taşınmazların aktif dere yatağı kapsamında kalıp kalmadığı yönünde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, zirai bilirkişiden taşınmazların toprak yapısı, bitki örtüsü, kullanım durumu ve niteliği ile ilgili olarak ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, taşınmazların niteliği kesin olarak belirlenmeli, aktif dere yatağında kalan yerlerin özel mülkiyete konu olmayacağı göz önünde bulundurulmalı, bunun dışında taşınmazlar arızi olarak taşkına maruz kalan yerlerden ise ekonomik amaca uygun kullanım olup olmadığı belirlenmeli, ayrıca Hazinenin aynı iddia ile birbirine bitişik parseller hakkında açtığı davaların uygulamada birliğin sağlanabilmesi açısından hukuki irtibat nedeniyle birleştirilme hususu düşünülmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, sonradan yürürlüğe giren 6099 sayılı Kanun"un l6. maddesi gereğince davalılar aleyhine yargılama gideri ve harç yükletilmesi de isabetsiz olup, davalıların temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 05.11.2012 gününde oybirliği ile karar verildi.