Kdv - Kira Bedeli - Zirai İşletmeye Dahil Olmayan Mal Ve Hakların Kiraya Verilmesi - Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2009/1666 Esas 2009/4961 Karar Sayılı İlamı

6. Hukuk Dairesi 2009/1666 E., 2009/4961 K.

6. Hukuk Dairesi 2009/1666 E., 2009/4961 K.

• KDV
• KİRA BEDELİ
• ZİRAİ İŞLETMEYE DAHİL OLMAYAN MAL VE HAKLARIN KİRAYA VERİLMESİ

• 193 S. GELİR VERGİSİ KANUNU [ Madde 70 ]
• 193 S. GELİR VERGİSİ KANUNU [ Madde 94 ]

"İçtihat Metni"

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tahliye davasına dair karar davacılar tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.

Dava temerrüt nedeniyle tahliye istemine ilişkindir.Mahkemece istemin reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Davacılar vekili, müvekkili M.....R......D..... ile davalı Banka arasında işyeri nitelikli taşınmazla ilgili olarak 16.01.2005 başlangıç tarihli kira sözleşmesi düzenlendiğini, M.........R.......D......’in kiraya konu bu yeri D........ Gayrımenkul Yönetim Geliştirme Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketine aynî sermaye olarak koyduğunu, bu durumun davalıya bildirildiğini, davalının 16.01.2007-16.01.2008 kira dönemini kapsayan 3. dönem kirasını eksik ödediğini 16.01.2005 başlangıç tarihli sözleşme uyarınca 3. dönem kira bedelinin 360.000 USD olup, geçerli olan stopaj oranına göre brüt kira bedelinin 450.000 USD olduğunu, davalının Katma Değer Vergisini"de ödemeyi kabul etmesi nedeniyle %18 KDV ilavesiyle davalının ödemesi gereken kira bedelinin 531.000 USD olduğu halde, 360.000 USD net kira bedeline %18 KDV ekleyerek 424.800 USD ödemede bulunduğunu, kira farkının ödenmesi için 23.05.2007 tarihinde ihtar yolladıklarını yasal sürede kira bedelinin farkını ödemeyen davalının temerrüt nedeniyle tahliyesini istemiştir.

Davalı vekili, kiralananın şirkete ayni sermaye olarak konulduğunun kendilerine bildirilmesi üzerine 16.01.2007-2008 dönemi kira parasının net kira bedeli olan 360.000 USD+KDV olarak 16.01.2007 tarihinde ödendiğini kira+stopaj+KDV olarak kira bedelinin istenmesinin doğru olmadığını, ayrıca stopaj ve Katma Değer Vergisi"nin ödenmemesinin temerrüde esas olmayacağını bildirerek davanın reddini savunmuştur.Mahkemece kiralananın ayni sermaya olarak şirkete devredildiği, sözleşmede Katma Değer Vergisi"nin kiracı tarafından ödeneceğine ilişkin bir hüküm olmadığı, davalının bir defalık KDV ödemesinin teamül oluşturmayacağı, stopajın eksik ödenmesinin de temerrüde esas olmayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Davacılardan M........R........D........ ile davalı Y...... ve K....... Bankası A.Ş. arasında yapılan 16.01.2005 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır.Sözleşmenin ön yüzünde kira bedeli 400.000 USD(brüt) YTL karşılığı yazılı olup özel şartlar 15. maddesin de "kira bedeli yıllık peşin ödenecek olup ödeme tarihindeki Y......K........ Bankası A.Ş.’nin döviz alış kuru karşılığı YTL olarak ödenecek:

1.yıl yıllık kira 312.000 USD (net)

2.yıl yıllık kira 336.000 USD (net)

3.yıl yıllık kira 360.000 USD (net)

4.yıl yıllık kira 372.000 USD (net)

5.yıl yıllık kira 384.000 USD (net)" şeklinde düzenleme bulunmaktadır.Dava konusu kiralananın 2006 yılında D........... Gayrımenkul Yönetim Geliştirme Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi"ne kiralayan tarafından aynî sermaye olarak konulduğu ve durumun kiracıya bildirdiği de uyuşmazlık konusu değildir.Uyuşmazlık konusu 3. kira döneminden önceki iki yıl kira bedelinin kiracı tarafından net kira+stopaj olarak ödendiği taraf beyanları ve dosya kapsamı ile sabittir.

Gelir Vergisi Kanununun 70.maddesi gereğince davacı tarafın yapmış olduğu işyeri kiralama işlemi nedeniyle gayrimenkul sermaya iradı elde ettiği açıktır. Yine aynı kanunun 94.maddesi bu tür kazançların vergilendirilmesinde stopaj usulunü getirmiştir. Stopaj, kira bedelinden yasada belirtilen orandaki miktarın kiracı tarafından kiralayan adına Vergi Dairesine ödenmesi gereken meblağdır. Stopajda yükümlü kiralayan, sorumlu ise kiracıdır.

16.5.2005 tarihli kira sözleşmesinde kiracı net kira+stopajı ödemeyi kabul etmiş ve iki yıl kira bu şekilde ödenmiştir.

Ancak kiralanan, ikinci yıl kirası ödendikten sonra davacı tarafından davacının ortağı bulunduğu D.......... Gayrimenkul Yönetim Geliştirme Sanayi ve Ticaret A.Ş.ne aynî sermaye olarak konulmuştur. Bu durumda davalı kiracı stopaj ödemesinin geçersiz hale geldiğini, artık kiracı olarak stopaj ödeme zorunda olmadıklarından bahisle kira bedelini net kira+kdv şeklinde yatırmıştır. Kiralanan yukarıda adı geçen A.Ş."ne Kuruluş sermayesi olarak konulmuş olup artık bu ticari şirkete yapılacak kira ödemesi Gelir Vergisi Kanununun 94.maddesine göre stopaja tabi olmayacaktır. Kiracı stopaj vergisi ödeme sorumlusu olmayacak, kiralayanın da stopaj vergisi ödeme mükellefiyeti sona erecektir.

Bu durumda vergi yükümlülüğü açısından Katma Değer Vergisi gündeme gelmektedir. Gelir Vergisi Kanununun 70/2.maddesi gereğince ticari veya zirai bir işletmeye dahil olan mal ve hakların kiraya verilmesinde Katma Değer Vergisi söz konusu olmaktadır. Somut olayda olduğu gibi iki tarafından ticari şirket olması halinde ödenmesi gerekli Katma Değer Vergisinin mükellefi ise kiralananın maliki olacaktır.

Stopaj ve Katma Değer Vergileri bu şekilde belirlendikten sonra önceden stopaj ödeme sorumlusu kiracının, stopaj ödeme sorumluluğu ortadan kalkınca kiralayana ödemesi gereken kira miktarının ne olacağı öncelikle çözümlenmesi gerekli sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Stopaj sorumlusu kiracının, net kira ile birlikte stopaj ödeme sorumlusu iken ödediği kira miktarı net kira+stopaj olunca bu miktar kiranın adı brüt kira olur. O halde stopaj sorumluluğu kalkınca kiracının ödemesi gereken miktar somut olaydaki 360.000 $

$ net kiranın brütü olan 450.000 $

$ olması gerekir. Yani davacı şirket 450.000 $

$+KDV miktarını belirtmek suretiyle fatura kesip bunu davalı kiracıdan tahsil etmek durumundadır. Aksinin kabulü kiracının kira miktarını düşürmesi demek olur.

Olayda davalı kiracı 360.000 $

$ net kira+ KDV ödemiştir. Bu durumda eksik ödeme nedeniyle temerrüt olgusu gerçekleşmiş olup, davanın kabulüne karar verilmek gerekirken, aksi düşünce ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.

Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.

SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile HUMK.nun 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 28.5.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.