Taraflar arasındaki asıl ve birleşen alacak davaları hakkında ilk derece mahkemesinden verilen davanın reddine yönelik hükme karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması sonucunda ...Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi tarafından verilen davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik kararın davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde asıl ve birleşen davacı vekili Av. ... ile asıl ve birleşen davalılar vekili Av. .... gelmiş olduğundan duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Asıl ve birleşen davada davacı vekili, davacının dava dışı ... İnşaat ve Tic. Ltd. Şti. ile imzaladığı genel faktoring sözleşmesine davalıların kefil olduğunu, dava dışı asıl borçlu şirketin borcunu ödemediğini, hakkında da iflas kararı verildiğini iddia ederek asıl davada fazlaya ilişkin hakkı saklı tutularak şimdilik 10.000,00 TL’nin, birleşen davada ise 1.089.232,00 TL’nin hakkın doğum tarihinden itibaren işleyecek % 48 faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl ve birleşen davada davalılardan ... vekili, asıl borçlu şirket tarafından açılan menfi tespit davasında sözleşmenin içeriğinin tartışıldığını, temel borç ilişkisi içeriğine girildiğini, ödeme ve temliklerle borcun kalmadığının tespit edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Asıl ve birleşen davada davalılardan ..., davaya cevap vermemiştir.
İlk derece mahkemesince, davacı ile dava dışı asıl borçlu şirket arasındaki ticari ilişkinin 27.08.2002-01.05.2003 tarihleri arasında mevcut olduğu, 21.04.2004 tarihi itibariyle davacı ... şirketinin bakiye alacağının 1.099.232,50 TL, asıl ve birleşen davaya konu miktarın da bu miktar olduğu, dava dışı şirketçe 01.05.2003 tarihinde cari hesap alacağına karşılık dört adet toplam 1.549.180,00 TL’lik çek verildiği, bu şekilde cari hesap bakiyesinin kapatıldığı, bu dört adet çekle ilgili ...1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde asıl borçlu şirket tarafından davacıya karşı menfi tespit davası açıldığı ve takip dayanağı dört adet çekle ilgili alacağın fatura veya mal ya da hizmet satışından doğduğunun belgelenemediği gerekçesiyle 1.549.180,00 TL için borçlu olmadığının tespitine karar verildiği, bu kararın kesinleştiği, dava konusu alacakla ilgili ...1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin menfi tespit davasına konu edilen ve asıl borçlu şirket hakkında borçlu olmadığının tespitine karar verilerek kesinleşen karara göre kefil olan davalıların da borcunun sona ereceği, anılan dosyanın eldeki dava için kesin delil niteliğinde bulunduğu gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı asıl ve birleşen davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, davacının kesin delil niteliğinde görülen ...1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/542 esas sayılı dosyasındaki kesinleşen hususların aksine alacağının varlığını yöntemince kanıtlayamaması karşısında ilk derece mahkemesince asıl ve birleşen davada davanın reddine karar verilmiş olmasının dosya kapsamına, usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle asıl ve birleşen davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, hüküm asıl ve birleşen davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Asıl ve birleşen dava, davacı faktörün faktoring sözleşmesi kapsamında dava dışı faktoring müşterisine yaptığı ödemenin temlik alınan alacakların tahsil edilememesi ve müşteri tarafından da ödeme yapılmaması nedeniyle tahsil edilemediği iddiasına dayalı, bu alacağın davalı ... sözleşmesi kefillerinden tahsili amaçlı alacak davasıdır. Kefillerin sorumlu olabilmesi için elbette asıl borçlunun borçlu olması gerekmektedir. Dava dışı asıl borçlu faktoring müşterisi tarafından faktoring şirketine karşı açılan ...1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/542 esas sayılı dosyasında faktoring şirketi tarafından başlatılan iki ayrı takibe dayalı dört adet çekten dolayı dava dışı faktoring müşterisinin borçlu olmadığı nedeni ile menfi tespite karar verilmesine gerekçe olarak “takip dayanağı dört adet çek ile ilgili alacağının fatura veya mal ya da hizmet satışından doğduğunu belgeleyemediği” hususu bildirilmiş ve bu hususa dayalı olarak menfi tespit davasının kabulüne karar verilmiştir. Menfi tespit davasının bu gerekçesi eldeki davada (asıl ve birleşen) taraflar arasındaki ihtilafı çözmekte kesin delil niteliğinde değildir.
Menfi tespit davasının kabul gerekçesi bu dört adet çekin faktoring müşterisi tarafından faktoring şirketine teminat olarak verildiği, taraflar arasındaki faktoring ilişkisi nedeni ile faktörün alacağının olmadığı saptamasına dayalı olsaydı, bu yönde bir gerekçe eldeki davalarda kesin delil olabilirdi. Ancak yukarıda ifade edildiği gibi menfi tespit davasının kabul gerekçesi, eldeki davalar bakımından kesin delil olarak kabul edilmeye müsait değildir. Bu itibarla davacı faktor ile dava dışı faktoring müşterisi arasındaki ilişkinin incelenmesi ile neticede davacı faktorün bir alacağı varsa, davaların davalı kefillerin kefalet limitleri ile sınırlı olarak kabulüne, yoksa reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde asıl ve birleşen davaların reddine dair ilk derece mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun esastan reddi yerinde görülmemiş, ...Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi’nin 2017/991 E.-2017/1889 K. sayılı hükmünün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle ...Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi’nin 2017/991 E.-2017/1889 K. sayılı hükmünün BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan asıl ve birleşen davacı yararına takdiren 2.037,00 TL duruşma vekalet ücretinin asıl ve birleşen davalılardan alınarak asıl ve birleşen davacıya verilmesine, dosyanın gereği için ...8. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmesine, Dairemiz ilamından bir örneğin bilgi için ...Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz eden asıl ve birleşen davacıya iadesine, 17/01/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.