Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2022/625 Esas 2022/768 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı kooperatif, müvekkilinin ortağı olan davacıya dairelerini teslim etmeyince, davacı tescil davası açtı. Ancak mahkeme, taşınmazın bulunduğu yerde davaların görülmesi gerektiği için, dava şartı noksanlığı nedeniyle usulden reddetti. Davacı ve davalı vekilleri temyiz etti ve Yargıtay da, kooperatif merkezinin Arnavutköy olduğunu belirterek, kararın gerekçesi değiştirilerek düzelterek onanmasına karar verdi. HMK'nın 12. maddesi taşınmaz malların aynı ile ilgili davalarda idari sınırlar dikkate alınarak ilçe veya il adli yargı yerinde bakılması gerektiğini belirtirken, HMK'nın 14. maddesi özel hukuk tüzel kişilerine karşı açılan davaların tüzel kişinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerektiğini belirtir.

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki kooparatif davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın dava şartı noksanlığı nedeniyle usulden reddine yönelik verilen hüküm süresi içinde taraflar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkilinin ortağı olduğu davalı kooperatifin, müvekkiline teslim etmesi gereken daireleri teslim etmediğini ileri sürerek, 113 ve 144 nolu bağımsız bölümlerin müvekkiline ait olduğunun tespitine, müvekkili adına tapularının tesciline, bu istem kabul görmezse fazlaya ilişkin hak saklı olmak üzere ödenen aidat tutarı 102.347,00 TL ile 50.000,00 TL menfi ve müspet zararın faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve dosya kapsamında; eldeki davanın tapu iptal ve tescil davası olduğu, işbu davanın taşınmazın aynına ilişkin bir dava türü olduğu, ilgili yasal mevzuatlar çerçevesinde yapılan inceleme ile, 6100 sayılı HMK'nın 12.maddesi gereğince taşınmaz malın aynına ilişkin davalara taşınmazın idare sınırları içerisinde bulunduğu ilçe veya il adli yargı yerinde bakılması gerektiği, bu kuralın kamu düzeni ile ilgili olup mahkemece resen gözetildiği, mahkemenin yargı yetkisinin ise HMK'nın 12. maddesine göre idari sınıra göre belirlendiği, dava konusu taşınmaz hangi ilçenin idari sınırları içinde kalıyorsa o il veya ilçe mahkemesinin yetkili olduğu ve işbu yetkinin kamu düzeninden olup, mahkemece resen de gözetilmesi gerektiği, taşınmazın bağlı bulunduğu Arnavutköy Tapu Müdürlüğüne müzekkere yazıldığı ve gelen yazı cevabına göre dava konusu taşınmazların Arnavutköy'e bağlı bulunduğu, Arnavutköy ilçesinin ise adli teşkilatta İstanbul Adliyesine bağlı olduğu gerekçesiyle davanın dava şartı noksanlığı nedeni ile HMK'nın 115/2 maddesi uyarınca usulden reddine karar verilmiştir.
Karara taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekili ve davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir
2-HMK 14. maddesi “Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Özel hukuk tüzel kişilerinin, ortaklık veya üyelik ilişkileriyle sınırlı olmak kaydıyla, bir ortağına veya üyesine karşı veya bir ortağın yahut üyenin bu sıfatla diğerlerine karşı açacakları davalar için, ilgili tüzel kişinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir” hükmünü içermektedir. İlgili madde uyarınca kooperatif ile ortağı arasındaki uyuşmazlıklara bakmaya yetkili mahkeme kooperatif merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir. Bu yetki kesin ve kamu düzenine ilişkindir.
Mahkemece yanlış değerlendirme ile taşınmazın bulunduğu yer yetkili görülerek yetkisizlik kararı verilmesi doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiş ise de; somut olayda davalı kooperatifin merkezinin de İstanbul/Arnavutköy olduğu, bu nedenle karar, sonucu itibariyle doğru olduğundan ve yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden kararın gerekçesi değiştirilerek ve hükmün HUMK’nın 438/7. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekili ve davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle res'en hükmün gerekçesi değiştirilerek kararın DÜZELTEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden taraflardan alınmasına, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 14.02.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.