Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/2136 Esas 2022/1668 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, bir kooperatif aleyhine ödenmeyen çekler yönünden kambiyo senetlerine dayalı icra takibinin yenilendiğini ancak kooperatifin mal kaçırmak amacıyla tebligatı aldığı gün genel kurulu toplayarak kooperatifin ticaret sicilinden terkinine dair karar aldığını ileri sürerek kooperatifin ihyasına karar verilmesini talep etmiştir. Mahkeme, önce davanın reddine karar vermiş ve sonrasında ise istinaf incelemesi üzerine kararın davacı yararına bozulmasına karar vermiştir.
HMK 373/2. maddesi gereğince dosyanın İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, aşağıda yazılı harcın temyiz eden davalılardan alınmasına karar verilmiştir.

... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davalılar vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı, tasfiye halinde SS ... ... Konut Yapı Kooperatifi aleyhine ödenmeyen çekler yönünden kambiyo senetlerine dayalı icra takibinin 2017/9953 esas numarası ile yenilendiğini, kooperatife yenileme emrinin 19.12.2017 tarihinde tebliğ edildiğini, ancak kooperatif yetkililerinin borçlu olduklarını bildiği halde mal kaçırmak amacıyla tebligatı aldığı gün 19.12.2017 tarihinde genel kurulu toplayarak kooperatifin ticaret sicilinden terkinine dair karar aldıklarını ve sonrasında kooperatifin sicilden terkin edildiğini, bu kararın kötü niyetli olarak alındığını ileri sürerek kooperatifin ihyasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia ve tüm dosya kapsamına göre, ihyası istenen kooperatifin genel kurul kararı ile 26.12.2017 tarihinde ticaret sicilinden terkin edildiği, davacının ihyası istenen kooperatif aleyhine 1995 yılında kambiyo senedine dayalı icra takibi yaptığı, taraflarca açılan davalar üzerine devam eden hukuki süreçte yerel mahkemenin alacağın zamanaşımına uğradığına karar verdiği, kararın Yargıtay tarafından onanarak kesinleştiği, Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvurunun kabulü ile dosyanın yerel mahkemeye gönderildiği, kooperatif aleyhindeki icra takibinin yenilendiği, kooperatifin yenilenen icra takibine şikayet yolu ile itiraz ettiği, ... İcra Hukuk Mahkemesinin 2017/125 E. 2018/793 K.sayılı kararı ile kooperatifin açtığı şikayet davasının reddine karar verildiği ancak İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 8.Hukuk Dairesinin 2019/292 E 2019/2004 K.sayılı kararı ile ... İcra Hukuk Mahkemesinin verdiği kararın kaldırılmasına, zamanaşımı nedeniyle icranın geri bırakılmasına kesin olarak karar verildiği, davanın açıldığı aşamada davacının alacak iddialarına dair sürecin devam ettiği, ... İcra Hukuk Mahkemesi dosyasının bekletici mesele yapıldığı, alacağın zamanaşımı nedeniyle takibe konu edilemeyeceğine dair istinaf kararının kesin olarak verildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacının istinaf talebi üzerine; İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince; zamanaşımı nedeniyle icranın geri bırakılmasına kesin olarak karar verildiği, bu aşamada ihya kararı verilmesinin artık mümkün olmadığı, yargılama aşamasında davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesi gerektiğinden davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince ilk derece mahkemesince davanın reddine dair verilen kararın kaldırılmasına karar verilmiştir.
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olmasına göre davalılar vekilinin yerinde bulunmayan tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davacı tarafın temyiz itirazlarına gelince; her ne kadar, yerel mahkemece hukuki yarar yokluğundan davanın reddine karar verilmiş ve İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince de istinaf incelemesi üzerine yerel mahkeme kararı kaldırılarak karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de, bekletici mesele yapılan ... İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2017/1125 E sayılı dosyasında karar İcra Mahkemesince verilmiş olup, icra hukuk mahkemesi kararları genel mahkemeler için kesin hüküm oluşturmayacaktır. Kaldı ki davacının kambiyo senedinin zamanaşımına uğradığı iddiasına dayalı olarak genel hükümlerde her zaman talepte bulunması mümkündür. Davacının bu konuda dava açabilmesi ve davacının dinlenebilmesi için de bahse konu kooperatifin ihyası zorunludur. Bölge Adliye Mahkemesince tüm bu hususlar göz önünde bulundurularak davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin kararın davacı yararına BOZULMASINA, HMK 373/2. maddesi gereğince dosyanın İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, aşağıda yazılı harcın temyiz eden davalılardan alınmasına, 28.03.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.