Esas No: 2018/23887
Karar No: 2018/23887
Karar Tarihi: 26/5/2021
AYM 2018/23887 Başvuru Numaralı Z.C. Başvurusuna İlişkin Karar
TÜRKİYE CUMHURİYETİ |
ANAYASA MAHKEMESİ |
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM |
|
KARAR |
|
Z.C. BAŞVURUSU |
(Başvuru Numarası: 2018/23887) |
|
Karar Tarihi: 26/5/2021 |
|
BİRİNCİ BÖLÜM |
|
KARAR |
|
GİZLİLİK TALEBİ KABUL
Başkan |
: |
Hasan Tahsin GÖKCAN |
Üyeler |
: |
Hicabi DURSUN |
|
|
Yusuf Şevki HAKYEMEZ |
|
|
Selahaddin MENTEŞ |
|
|
İrfan FİDAN |
Raportör |
: |
Gizem Ceren DEMİR KOŞAR |
Başvurucu |
: |
Z.C. |
Vekili |
: |
Av. Mehmet Nuri MECİTOĞLU |
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, öldürülme veya kötü muameleye maruz kalma riski bulunan ülkeye sınır dışı edilme kararı verilmesi nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 9/8/2018 tarihinde yapılmıştır.
3. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
4. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ve ilgili kurumlardan temin edilen bilgilere göre olaylar özetle şöyledir:
5. Başvurucu 1986 doğumlu bir kadın olup Kırgızistan vatandaşıdır.
6. Başvurucu, Kırgızistan pasaportu ile ülkeye giriş yapmış; vize süresi dolmasına karşın ülkeyi terk etmemiştir. Gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullanarak vize almak için başvuruda bulunmuş anılan hususun tespit edilmesiyle hakkında 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu"nun 54. Maddesinin (c) bendi uyarınca (Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullanan yabancılar) sınır dışı kararı alınmıştır.
7. İstanbul 1. İdare Mahkemesinde açılan sınır dışı kararının iptali istemli davanın reddi üzerine başvurucu 22/6/2016 tarihinde Anayasa Mahkemesine tedbir talepli başvuruda bulunmuştur. 2016/11666 sayılı dosya kapsamında Anayasa Mahkemesince 24/6/2016 tarihinde sınır dışı işleminin durdurulması yönünde geçici tedbir kararı verilmiştir.
8. Başvurucu, hakkındaki sınır dışı işlemine dayanak olan evrakta sahtecilik suçundan açılan davada beraat kararı verilmesi üzerine sınır dışı işleminin iptali istemiyle açılan davada yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunmuş; anılan davanın reddi üzerine iş bu başvuruyu yapmıştır.
9. Başvurucunun 2016/11666 sayılı başvurusu 2015/19133 sayılı dosya ile birleştirilmiştir. Anayasa Mahkemesince anılan dosyada 17/4/2019 tarihinde, sınır dışı işleminin iptaliyle açılan davada yeniden yargılama yapılmasına, yeniden yargılama sonuçlanıncaya kadar başvurucunun sınır dışı edilmemesine karar verilmiş; ayrıca başvurucuya tazminat ödenmesine hükmedilmiştir.
10. Başvurucu anılan ihlal kararı üzerine kendisine oturum izni verildiğini beyan etmektedir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
11. Mahkemenin 26/5/2021 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Adli Yardım Talebi Yönünden
12. Anayasa Mahkemesinin Mehmet Şerif Ay (B. No: 2012/1181, 17/9/2013) kararında belirtilen ilkeler dikkate alınarak geçimini önemli ölçüde güçleştirmeksizin yargılama giderlerini ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun açıkça dayanaktan yoksun olmayan adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.
B. Kabul Edilebilirlik Yönünden
13. Başvurucu, ülkesine geri gönderildiği takdirde hayatının tehlike altında olacağını, kötü muamele görme riskiyle karşı karşıya kalacağını belirterek yaşam hakkının ve kötü muamele yasağının ihlal edildiğini iddia etmiştir.
14. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 80. maddesi şöyledir:
“(1) Bölümler ya da Komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hâllerde düşme kararı verilebilir:
a) Başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi.
b) Başvurucunun davasını takipsiz bıraktığının anlaşılması.
c) İhlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması.
ç) Bölümler ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka gerekçeden ötürü, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi.
(2) Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir.”
15. Başvuru konusu olayda sınır dışı işleminin gerçekleştirilmesi hâlinde başvurucu, yaşamı ile maddi ve manevi bütünlüğünün tehlikeye düşeceğini ileri sürmüş; Anayasa Mahkemesi aynı iddialara ilişkin 17/4/2019 tarihinde ihlal kararı vermiştir. Anayasa Mahkemesi anılan kararda sınır dışı işleminin iptaliyle açılan davada yeniden yargılama yapılmasına, yeniden yargılama sonuçlanıncaya kadar başvurucunun sınır dışı edilmemesine karar vermiş; ayrıca başvurucuya tazminat ödenmesine hükmetmiştir. Dolayısıyla başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden bulunmamaktadır.
16. Açıklanan gerekçelerle başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir sebep bulunmaması nedeniyle düşmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,
B. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,
C. Başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir sebep bulunmaması nedeniyle DÜŞMESİNE,
D. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 26/5/2021 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.