I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, bir kamu kurumu aleyhine başlatılan icra takibinde alacağın ödenmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 11/6/2018 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık görüşünü bildirmiştir.

6. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanda bulunmuştur.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Başvuru Tarihine Kadar Yaşanan Gelişmeler

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

8. Başvurucu Şirket, medikal sıhhi araç ve gereç satım işiyle iştigal etmektedir.

9. Başvurucu Şirket, farklı tarihlerde Hatay Valiliği Afet Acil Durum Müdürlüğüne (İdare) 53.164 TL tutarında medikal sıhhi araç ve gereç satmıştır.

10. Başvurucunun satış işlemlerine konu hak ediş alacağının tahsili için İdare nezdinde yaptığı başvurular sonuçsuz kalmıştır.

11. Başvurucu, ödenmeyen hak ediş alacaklarının tahsili amacıyla bu defa İdare aleyhine 11/12/2015 tarihinde Hatay İcra Dairesinin (İcra Dairesi) E.2015/51179 sayılı dosyasında ilamsız icra takibi başlatmıştır. İdarenin takibe itiraz etmemesi nedeniyle icra takibi kesinleşmiştir.

12. Müteakiben İcra Dairesince İdareye yeniden ödeme muhtırası gönderilmiş ve borcun yedi gün içinde ödenmemesi durumunda icra işlemlerine devam edileceği bildirilmiştir. Bu gelişme üzerine de İdarece kesinleşmiş olan alacağın ödenmesini teminen herhangi bir girişimde bulunulmamıştır.

13. Akabinde başvuru Şirketçe bahse konu hak ediş alacaklarının tahsili amacıyla Hatay Valiliğinin Ziraat Bankası nezdindeki hak ve alacaklarına yönelik haciz talebinde bulunulmuş ancak mezkûr talep, İcra Dairesinin 6/1/2016 tarihli kararıyla kamu mallarının haczedilemeyecek olması yönündeki yasal mevzuat gerekçe gösterilerek reddedilmiş ve söz konusu alacak tahsil edilememiştir.

14. Başvurucu Şirket; İcra Dairesinin ret kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, kamu mallarının haczini engeller nitelikte hüküm ihtiva eden 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu"nun 82. maddesinin hak arama özgürlüğüne ve eşitlik ilkesine aykırı olduğunu, haciz işlemi uygulanmaz ise alacağına hiçbir zaman kavuşamayacağını belirterek İcra Dairesinin mezkûr ret işleminin kaldırılması istemiyle 8/1/2016 tarihinde Hatay İcra Hukuk Mahkemesinin (Mahkeme) E.2016/14 sayılı dosyasında şikâyette bulunmuştur.

15. Mahkeme 2/2/2016 tarihinde Hatay Valiliğinin Ziraat Bankasındaki hak ve alacaklarının 2004 sayılı Kanun"un 82. maddesinin birinci fıkrasına göre haczi caiz mallardan olmadığı gerekçesiyle şikâyetin reddine karar vermiştir.

16. Anılan karar Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 25/5/2017 tarihli ilamıyla onanmıştır. Başvurucunun karar düzeltme talebi ise aynı Dairenin 21/3/2018 tarihli kararıyla reddedilmiştir.

17. Başvurucu Şirket 11/6/2018 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

B. Başvuru Tarihinden Sonra Yaşanan Gelişmeler

18. Borçlu İdare, başvuru tarihinden sonra icra dosyasına 26/11/2018 tarihinde 72.948,33 TL tutarında ödeme yapmıştır.

19. İcra Dairesince de 27/11/2018 tarihinde başvurucuya tahsil edilen söz konusu tutardan reddiyat makbuzu ile gerekli harçların düşülmesinden sonra kalan 71.331,37 TL"lik tutarda ödeme yapılmıştır.

20. Akabinde İcra Dairesi 26/11/2019 tarihinde düzenlemiş olduğu karar tensip tutanağı ile dosyanın takipsizlik ile kapatılmasına karar vermiştir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

21. Mahkemenin 8/6/2021 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları ve Bakanlık Görüşü

22. Başvurucu 53.164 TL tutarındaki hak ediş alacaklarının tahsili amacıyla İdare aleyhine yürüttüğü ilamsız icra takibine itiraz edilmemesi üzerine takibin kesinleşmesine karşın kamu mallarının haczinin mümkün olmaması nedeniyle haciz talebinin sonuçsuz kaldığını ve alacağını tahsil edemediğini belirterek hak arama özgürlüğünün kısıtlanması nedeniyle adil yargılanma hakkının, kamu mallarının haczedilemezliği uygulamasıyla kamu kurumu ile kendisi arasında bir farklılık oluşturulması nedeniyle eşitlik ilkesinin ve takip konusu alacaklarının tahsil edilememesi nedeniyle de mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

23. Bakanlığın görüş yazısında, İdarenin borcunu makul bir sürede ödememesinin başvurucunun mülkiyet hakkına bir müdahale teşkil edebileceği kabul edilmekle birlikte kamu mallarına haciz konulması durumunda İdarenin yapması gereken iş ve hizmetlerin aksamasına neden olunacağı ifade edilmiştir. Bakanlık, kamu mallarına haciz konulamamasına ilişkin kuralın kamusal yönünün gözönünde bulundurulması gerektiğini belirtmiştir.

24. Bakanlık görüşüne karşı beyanında başvurucu, somut olayda idarenin takdiren borcunu ifa kapsamında ödeme yapması dışında mevzuat engeli nedeniyle alacağına kavuşma imkanına sahip olmadığını iddia etmiştir.

B. Değerlendirme

25. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 48. maddesinin (5) numaralı fıkrası şöyledir:

“Kabul edilebilirlik şartları ve incelemesinin usul ve esasları ile ilgili diğer hususlar İçtüzükle düzenlenir.”

26. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü"nün (İçtüzük) 80. maddesi şöyledir:

“(1) Bölümler ya da komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hallerde düşme kararı verilebilir:

…

ç) Bölümler ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka gerekçeden ötürü, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi.

(2) Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir.”

27. Başvurucu, esas itibarıyla bir kamu kuruluşu olan Hatay Valiliği Afet Acil Durum Müdürlüğünden olan alacağına kavuşamamasından yakınmaktadır. Ancak bireysel başvuru sonrasında borçlu İdarenin 26/11/2018 tarihinde 72.948,33 TL tutarında ödeme yaptığı görülmektedir (bkz. § 17). Yapılan bu ödeme sonucu borçlu İdare aleyhine başlatılan icrayla ilgili dosyanın kaldırıldığı ve Dairenin 26/11/2019 tarihinde düzenlenmiş olduğu karar tensip tutanağı ile dosyanın takipsizlik ile kapatılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır (bkz. § 20).

28. Diğer taraftan başvurucunun giderim olarak alacağıyla orantılı bir tazminatın ödenmesi isteminde bulunmakla yalnızca maddi tazminat talebinde bulunduğu, ayrıca manevi tazminat talebinin ise olmadığı görülmektedir. Dolayısıyla icra takibiyle kesinleşmiş alacağın kanuni faizi ile birlikte başvurucuya ödendiği gözönüne alındığında başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir nedenin kalmadığı anlaşılmıştır.

29. Öte yandan İçtüzük"ün 80. maddesinin (2) numaralı fıkrasında öngörülen başvurunun incelenmesinin devamında Anayasa"nın uygulanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı herhangi bir durumun da söz konusu olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

30. Açıklanan gerekçelerle incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığı anlaşıldığından başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin düşmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmamış olması nedeniyle DÜŞMESİNE,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 8/6/2021 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.