MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, dava konusu 136 ada 9 parsel sayılı taşınmazın dayanağını oluşturan tapu kaydının tesisinden itibaren tüm tedavülleriyle varsa haritasının ve tüm komşu parsellerin onaylı tutanak suretleriyle dayanağı olan belgelerin, 136 ada 10 parsel sayılı taşınmazın dayanağı ilamın krokisi getirtilerek mahallinde yerel bilirkişi, taraf tanıkları ve uzman bilirkişilerın katılımıyla keşif icra edilmesi, keşif sırasında Hazinenin dayandığı tapu kaydı ihdasından itibaren tüm tedavülleriyle birlikte okunup hudutlar mahalli bilirkişilere zeminde tek tek göstertilmesi, teknik bilirkişiye yerel bilirkişi ve tanıkların gösterdiği hudutlar haritasında işaretlettirilmesi, mahkumiyete ilişkin krokinin kapsamının belirlenmesi, dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklara davaya konu edilen taşınmazların niteliği, öncesinin kime ait olduğu, kimden kime kaldığı hususlarının ve taşınmazlar üzerinde sürdürüldüğü iddia olunan zilyetliğin niteliğinin sorulması, uzman ziraat mühendisinden arazilerin niteliğiyle ilgili rapor alınması ve teknik bilirkişiye uygulanan tapu kaydının ve varsa haritası ile mahkumiyet kararına dayanak haritanın kapsadığı alanı gösterir, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir kroki düzenlettirilerek sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 136 ada 7 parsel sayılı taşınmazın 08.05.2018 tarihli fen bilirkişi raporunda (B) harfiyle gösterilen 20,98 ve (A) harfiyle gösterilen 53,57 metrekarelik kısım ile 136 ada 9 ve 10 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile davacı ... ve müşterekleri adına hükümde gösterilen paylar ile tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri yerine getirilmemiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, çekişmeli taşınmazlar üzerinde davacıların 20 yılı aşkın eklemeli zilyetliğinin bulunduğu kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya elverişli bulunmamadığı gibi bozma gerekleri de yerine getirilmemiştir.

Şöyle ki; Mahkemenin, çekişmeli 136 ada 9 parsel sayılı taşınmazın, tespitine esas alınan 18.06.1970 tarih ve 82 sıra numaralı tapu kaydı kapsamında kalmadığı hususundaki kabulü yerinde ise de, bozma ilamından sonra mahallinde yapılan keşiflerde, dava konusu 136 ada 9 ve 10 parsel sayılı taşınmazların öncesinde mera olduğu hususunda beyan da bulunulmasına rağmen mahkemece yöntemine uygun bir şekilde mera araştırması yapılmamış; bozmadan sonra yapılan 1.keşifte ... Sulh Ceza Mahkemesi 2003/98- 2003/156 E.K sayılı kararında belirtilen krokinin 136 ada 9 ve 10 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olduğunun belirtildiği halda, 3.keşifte bozma ilamında değinilen ceza dava dosyasındaki krokinin 104 ada 55 parsel sayılı taşınmazı kapsadığı beyan edilerek, söz konusu krokinin kapsadığı alan hususunda çelişki doğmasına rağmen söz konusu çelişki de giderilmemiştir. Diğer taraftan ziraat ve inşaat bilirkişiler tarafından hazırlanan raporda, dava konusu taşınmazlar üzerinde davacıların murisi ... tarafından yapıldığı iddia olunan inşaii muhdesatların yaşları tespit edilmediği gibi, taşınmazları kim tarafından, ne zamandan beri ve ne şekilde kullanıldığı hususlarında mahalli bilirkişilerden maddi olaylara dayalı ayrıntılı beyan da alınmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan, komşu köylerde ve taşınmazların bulunduğu köyde yaşayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, inşaat mühendisi bilirkişi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve teknik bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmazların öncesinin ne olduğu, taşınmazların öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, taşınmazların imar-ihyaya konu edilecek yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, anılan ceza mahkemesi dosyasındaki krokinin dava konusu taşınmazları kapsayıp kapsamadığı ile taşınmazlar üzerindeki inşaii muhdesatların yaşları hususunda maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazların öncesinin ne olduğunu, taşınmazların toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerilerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazlar üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazların imar-ihyaya konu olabilecek yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; inşaat mühendisi bilirkişisinden, çekişmeli taşınmazlar üzerindeki inşaii muhdesatların niteliğini, yapılış şeklini ve yaşını açıklayan rapor alınmalı; teknik bilirkişiye mahkumiyet kararına dayanak haritanın kapsadığı alanı gösterir ve keşfi takibe imkan verir kroki düzenlettirilmeli ve bundan sonra ceza mahkemesince verilen mahkumiyet kararının hukuk hakimini bağlayacağı da gözetilerek, tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek, eksik araştırma ve incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı ..."ya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.