Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/2188 Esas 2022/2338 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı kooperatif, müşterisi olan davacıya fazla ödeme yaptığını iddia ederek davanın reddini savunmuştur. Ancak mahkeme, kooperatifin müşterisine yanlış ödeme yaptığı konusunda haklı bulunmuş ve davacının 24.588 TL alacağını kabul etmiştir. Temyiz eden davalı vekili, çeşitli itirazlar sunmuş ancak mahkeme, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun usulü kazanılmış hak ilkesine dayanarak karara uyulması gerektiğini belirterek hükmün bozulmasına karar vermiştir.
6100 sayılı HMK'da usulü kazanılmış hakla ilgili açık bir düzenleme olmasa da, bu ilke hükümler karşısında da geçerlidir. Usulü kazanılmış hak, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir haktır. Bu ilke, hukukun istikrarını sağlama amacı taşır ve genel güveni korur.

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hüküm süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, müvekkilinin kooperatif üyesi olduğunu, davalı kooperatife 11.622,00 TL fazla ödemesinin bulunduğunu, ayrıca müvekkilinin, kooperatiften 1.750,00 TL kombi bedelinden kaynaklanan alacağı olduğunu, bunun yanı sıra kooperatifin müvekkiline 8.126,00 TL iade ödemesi yapıldığını iddia etmesine karşın böyle bir ödemenin olmadığını, ayrıca davacının kooperatif nezdinde denetçilik görevinden dolayı 2008 yılı 4 aylık 3.000,00 TL huzur hakkı ücret alacağının bulunduğunu öne sürerek toplam 24.588,00 TL alacağın en yüksek banka faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, alacağın zamanaşımına uğradığını öne sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın reddine dair verilen karar Kapatılan Yargıtay 23. Hukuk Dairesince bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma ilamı gereğince inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Usulü kazanılmış hak kavramı anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir. Usulü müktesep hak müessesesi kanunda düzenlenmiş olmamakla beraber davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Usulü kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09/05/1960 T., 21/9; 04/02/1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı) 6100 sayılı HMK'da da usulî kazanılmış hakka ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakta ise de, bu ilkenin uygulanma gerekliliği HMK hükümleri karşısında da varlığını sürdürmektedir. Yargıtayın bozma kararına uyan mahkeme, bozma kararı uyarınca işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Çünkü, mahkemenin bozma kararına uyması ile, bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usulü müktesep hak doğmuştur.
O halde mahkemece yapılması gereken iş, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.02.1998 tarih, 1987/2-520 Esas, 1988/89 Karar sayılı ilamında ifadesini bulan usulü kazanılmış hak ilkesi gereği değerlendirme yapılarak, hükmüne uyulan bozma ilamında belirtildiği üzere; mahkemenin ilk kararındaki sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre çözülen alacağın bozma konusu yapıldığı, kalan diğer kombi bedeli alacağı ve huzur hakkı alacağının bozma konusu yapılmadığı, bu nedenle davalı lehine usulü kazanılmış hak oluşturduğu göz önüne alınarak karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 21.04.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.