Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2021/5558 Esas 2022/124 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Taraflar arasında ziynet alacağı ve mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklanan alacak davası açılmıştır. Davacı vekili, mal rejiminden kaynaklanan alacak davasından vazgeçtiğini beyan etmiştir. Davalı vekili de davacının davadan vazgeçmesini kabul ettiğini beyan etmiştir. Mahkeme, davaya feragat nedeniyle son vermiştir. Ancak davacının beyanının hakkın özünden vazgeçme mahiyetinde olmadığı, davanın geri alınması iradesini yansıttığı anlaşılmıştır. Mahkeme kararı hatalı olduğu için temyiz edilen hüküm bozulmuştur. Hukuk Muhakemeleri Kanununda (HMK) feragat (m. 307) ile davanın geri alınması (m. 123) kavramları ayrılmıştır. Davadan feragat davalının rızasına bağlı değildir ama davacının davadan geri alabilmesi için davalının rızası şarttır. Feragat edilen hak ileride tekrar dava konusu yapılamaz ve yapılmış ise mahkemece kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilir. Davanın geri alınması durumunda ise, geri alınan dava ileride tekrar açılabilir.

MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Ziynet Alacağı ve Mal Rejiminin Tasfiyesinden Kaynaklanan Alacak

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı-davalı kadın tarafından asıl dava yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davaya son veren taraf işlemlerinden olan davadan feragat ile davanın geri alınması, mahiyeti ve sonuçları itibariyle birbirinden farklı kavramlardır. Davanın geri alınması (HMK m. 123), ileride tekrar dava açabilme hakkını saklı tutarak davanın takibinden vazgeçilmesi olup burada, davacı talep ettiği haktan (talep sonucundan) feragat etmemektedir. Davadan feragat ise (HMK m. 307), talep edilen haktan, talep sonucundan vazgeçmektir. Davadan feragat davalının rızasına (muvafakatına) bağlı olmadığı halde, davacının davasını geri alabilmesi için davalının rızası şarttır. Davadan feragat halinde, feragat edilen hak ileride tekrar dava konusu yapılamaz ve yapılır ise mahkemece kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilir. Davanın geri alınması durumunda ise, geri alınan dava ileride tekrar açılabilir.
İfade edildiği üzere, davadan feragat ile davanın geri alınmasının hukuki sonuçlarının birbirinden çok farklı olduğu dikkate alınmak suretiyle, davacı tarafın hangi tabirleri kullandığından ziyade, davacının amacının (maksadının) davaya konu haktan (talep sonucundan) vazgeçmek mi yoksa davasını ileride tekrar açabilme hakkını saklı tutarak davasını geri almak mı olduğu dikkatlice incelenmeli ve davacı tarafın beyanı yorumlanmalıdır.
Somut olayda, mahkemece, feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de, karar hatalı olmuştur. Şöyle ki, davacı vekilinin 28.05.2015 tarihli dilekçesinde "Mal rejiminden kaynaklanan alacak davasından vazgeçtiğini" beyan ettiği, davalı vekilininin de 01.06.2015 tarihli dilekçesinde "Davacının davadan vazgeçmesini kabul ettiğini" beyan ettiği anlaşılmakla, davacı vekilinin beyanının hakkın özünden vazgeçme mahiyetinde yani feragat niteliğinde olmadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin beyanının davanın geri alınması iradesini yansıtan bir beyan olarak kabul edilmesi gerekir. O halde, mahkemece, davanın geri alınması nedeniyle açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuş bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.17.01.2022 (Pzt.)