Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/4212 Esas 2022/2612 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi, bir eser sözleşmesi uyarınca hakedişten kesilen cezanın iadesi istemine ilişkin bir davada verilen kararı inceledi. Davacı yüklenici ile davalı iş sahibi idare arasında imzalanan sözleşmede hakedişlere itiraz usullerinin belirtilmesine rağmen, davacının hakedişlere itiraz etmediği ve bu nedenle haklarının düştüğü tespit edildi. Bu nedenle, istinaf başvurusu sonucu verilen kararın kaldırılması ve ilk derece mahkemesi kararının davalı yararına bozulması gerektiği belirtildi. Kararda, ilgili kanun maddeleri HMK 193/1, YİGŞ'nin 9. maddesi, Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin 39. ve 40. maddeleri olarak açıklandı.

MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 8. Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili dilekçesinde özetle; davacı ile davalı kurum arasında anadolu lisesi yapım işi sözleşmesi imzalandığını, davacı firma tarafından geçerli sebeplerle süre uzatma talebinin olduğunu ancak talebe 9 ay sonra cevap verildiğini, davacı firmanın hakedişinden haksız olarak 199.302,93TL kesinti yapıldığını belirtilerek kesintinin yapıldığı tarihten itibaren fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak koşuluyla 100,00TL'nin faizi ile birlikte davalı kurumdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, dava değerini ıslah dilekçesi ile 113.815,13 TL’ye çıkartmıştır.
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu işlemin, taraflar arasında akdedilen sözleşmeye ve YİGŞ'nin 9. maddesine uygun olduğunu, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davanın 113.815,13 TL üzerinden kabulüne dair verilen karara karşı davalı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuş, bölge adliye mahkemesi başvurunun esastan reddine karar vermiştir. Karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, eser sözleşmesi uyarınca hakedişten kesilen cezanın iadesi istemine ilişkindir. Davacı yüklenici, davalı ise iş sahibi idaredir.
Taraflar arasında düzenlenen 11.09.2015 tarihli sözleşme ile Tomarza ilçesinde 16 Derslikli Anadolu Lisesi yapımı işi kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin 8.2.1.1 maddesinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin ekleri arasında sayılmıştır. Şartnamenin geçici hak ediş raporlarına ilişkin 39.maddesi 4-e bendinde; yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklayacağı ve hakediş raporunu "idareye verilen .... tarihli dilekçemde yazılı ihtirazi kayıtla" cümlesini yazarak imzalayacağı, eğer yüklenicinin hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorunda olduğu aksi takdirde ara hakedişleri olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı belirtilmiştir. Kesin hakediş raporu ve hesap kesimi başlıklı 40. maddesinin 9. bendinde de kesin hakediş raporlarına itirazların 39. maddedeki usuller çerçevesinde dilekçe ile idareye bildirileceği düzenlemesi yapılmıştır Şartnamedeki bu düzenlemeler sözleşmenin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 6100 sayılı HMK'nın 193/1. maddesi gereğince delil sözleşmesi niteliğinde olduğundan görevi gereği mahkemeler ve temyiz halinde Yargıtay'ca kendiliğinden gözetilir. Sözü edilen hükümler uyarınca hakedişlere Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde belirtilen şekilde itiraz edilmediği takdirde yüklenicinin o hakedişlere bağlı hakları düşer ve yüklenici, hakedişleri olduğu gibi kabul etmiş sayılır.
Dava konusu somut olayda 21/12/2015 tarihli 1 nolu hakedişte 199.302,93 TL teknik eleman taahhütname gecikme cezası kesildiği düzenlenmiş olup, bu hakediş davacı yüklenici tarafından davalı iş sahibine verilen dilekçe ve tarihinden bahsedilmeksizin sadece “itiraz kaydı ile imzalanmıştır” denilmek suretiyle imzalanmıştır. Bu haliyle hakedişe konulan ihtirazi kayıt hakkında Yapım İşleri Genel Şartnamesinin yukarıda belirtilen 39. ve 40. maddeleri uyarınca usulüne uygun bir itiraz yapılıp, yapılmadığı hususunda gerekli inceleme yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi ve davalının istinaf başvurusunun kabul edilmesi yerine esastan reddedilmesi hatalı olduğundan istinaf mahkemesi kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'nin 26/03/2021 tarih ve 2021/137 Esas, 2021/129 Karar sayılı kararın kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının davalı yararına BOZULMASINA, HMK 373/1 maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 11.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.