Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/2906 Esas 2022/2603 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı şirket, Fethiye Belediyesi ile yaptığı katı atık düzenli depolama tesisi işletme sözleşmesi kapsamında tahsil edemediği hak ediş alacakları için Muğla 1. İcra Müdürlüğüne başvurmuş, ancak itiraz üzerine takibin durdurulduğunu belirtmiştir. Davacı, itirazın iptali, takibin devamı ve icra inkar tazminatı talebinde bulunmuştur. Ancak davalı belediye, tüzel kişiliği kaldırılan Fethiye Belediyesi'nin devir işlemi konusunda eksiklik olduğunu, işin gerçekte yapılıp yapılmadığının bilinmediğini, davacının bu hususu ispat etmesi gerektiğini belirtmiştir. İlk derece mahkemesince takibin reddedilmesinin ardından davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuş, ancak İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesince davanın reddine karar verilmiştir. Temyiz aşamasında ise Yargıtay, davacının taleplerinin değerlendirilmesi gerektiğini, bu nedenle davanın reddine karar verilmesinin yanlış olduğunu belirterek kararı bozmuştur.
6360 sayılı Kanun, 2012 yılında çıkarılmış olup, Fethiye Belediyesi gibi bazı yerel yönetimlerin tüzel kişiliklerinin kaldırılmasını öngörmektedir. Kanunun geçici 1. maddesi, kaldırılan tüzel kişiliklerin devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerine ilişkin düzenlemeler içermektedir. Kanun gereği, alacak ve borçlar Muğla Büyükşehir Belediyesine devredilen Fethiye Belediyesi ile yapılan sözleşme kapsamında yapılan işin bedelinin büyükşehir belediyesinden alınması gerekmektedir.

MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Muğla 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili; davacı şirket ile Fethiye Belediyesi arasında 15.02.2013 tarihli Fethiye Belediyesine ait katı atık düzenli depolama tesisinin 19 ay 11 gün süreli işletilmesi konulu sözleşme imzalandığını, davacı şirketin işi 1 yılda bitirerek Fethiye Belediyesine teslim ettiğini ancak sözleşme gereği tahakkuk etmiş hak ediş alacaklarının ihtara rağmen ödenmediğini, bunun neticesinde Fethiye 1. İcra Müdürlüğü 2014/3196 sayılı dosyası ile icra takibine başlandığını, davalı belediyenin itirazı üzerine itirazın iptali için Fethiye 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açıldığını ve 2014/574 esas sayılı dosyadaki 14.04.2015 tarihli kararla 6360 sayılı kanunun geçici 1/8 maddesi uyarınca sorumluluğun Muğla Büyükşehir Belediyesine ait olduğu gerekçesi ile davanın reddedildiğini, bu kararın kesinleştiğini, bunun üzerine davalı ... Belediyesine aynı alacağın tazmini için Muğla 1.İcra Müdürlüğü 2015/4189 e. sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, itiraz üzerine takibin durduğunu, itirazın iptali, takibin devamı ve asıl alacağın %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili; dava konusu edilen hak ediş raporlarının hepsinin müvekkili Belediye Başkanlığının tüzel kişiliği kurulmadan önce doğmuş alacaklar olduğunu, bahsi geçen borçların davalıya devredildiğine dair Muğla Valiliği Devir ve Paylaştırma Komisyon Kararı da bulunmadığını, Fethiye Belediyesinin 5360 sayılı Yasa gereğince kapanan belde Belediyelerinden de olmadığını, tüzel kişiliğinin halen devam ettiğini, dava dışı olan Fethiye Belediye Başkanlığınca yapılan dava konusu hizmet alım ihalesi işinin ödeneğinin 4734 sayılı Kanunun 5.maddesi gereğince ihaleyi yapan kurum olan Fethiye Belediyesi nezdinde bulunduğunu, dava konusu işin gerçekte yapılıp yapılmadığının da bilinmediğini, HMK gereğince bu hususun davacı tarafından ispat edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece; takibin 492.586,07 TL asıl alacak ve 55.142,57 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 547.728,73 TL üzerinden devamı ile icra inkar tazminatı isteminin reddine dair verilen davanın kısmen kabulü kararı taraf vekillerince istinaf edilmiştir. Tarafların istinaf başvurularını inceleyen İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesince, davacının istinaf başvurusunun reddine, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, katı atık düzenli depolama tesisinin işletilmesi işine ilişkin olup davacı tarafından yapmış olduğu işin karşılığı olarak tahakkuk eden bir kısım hak ediş bedelinin ödenmesi talep edilmektedir. Dava konusu sözleşme kapsamındaki işin yapıldığı ilgili belediyelerce düzenlenen ve imzalanan dosya kapsamındaki hak edişlerden de anlaşılmaktadır.
6360 sayılı Kanunla Fethiye Belediyesine ait dava konusu işin Büyükşehir Belediyesine devredildiği hususu sabittir. Nitekim Büyükşehir Belediyesince dava konusu sözleşme uyarınca düzenlenmiş hak edişler mevcuttur. Davacı tarafından Fethiye Belediyesine açılan dava, dava konusu işin büyükşehir belediyesine devri nedeniyle reddedilmiştir. İşbu karar kesin hüküm olmasa da kuvvetli delil niteliğindedir. İşin yapıldığı hususunda herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kanun gereği alacak ve borçları Muğla Büyükşehir Belediyesine devredilen Fethiye Belediyesi ile yapılan sözleşme uyarınca yapılan işin bedelinin büyükşehir belediyesinden alınması gerektiğine karar verilmesi ve bu yönde davacı taleplerinin değerlendirilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesi kararı usul ve yasaya aykırı görüldüğünden davacı yararına BOZULMASINA, HMK 373/2. maddesi gereğince dosyanın İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesine gönderilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 11.05.2022 gününde oy çokluğu ile karar verildi.

MUHALEFET ŞERHİ

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan hak ediş alacağına ilişkin itirazın iptali istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın istinafı üzerine İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesince istinaf isteminin kabulü ile kararın kaldırılmasına ve davanın reddine dair verilen karar davacı tarafça temyiz edilmiştir.
Davacı ile dava dışı Fethiye Belediyesi arasında 15.02.2013 tarihli Fethiye Belediyesine ait katı atık düzenli depolama tesisinin işletilmesine ilişkin sözleşme imzalanmış olup, davaya konu hakediş alacağı talebi de bu sözleşmeye dayanmaktadır.
06/12/2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin 26. fıkrasında, bu Kanun'la tüzel kişiliği kaldırılan belediye, il özel idaresi ve köylerden oluşan veya bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren amaçları ortadan kalkacak olan mahalli idare birliklerinin, ilk mahalli idareler genel seçiminden önce tüzüklerindeki hükümlere göre tasfiye olacağı; tüzüklerinde hüküm bulunmayan hallerde bu Kanun'un devir, tasfiye ve paylaştırmaya ilişkin hükümlerinin uygulanacağı düzenlemesine yer verilmiştir. Yine aynı Kanun'un geçici 1. maddesinin 1. fıkrasında ise; bu Kanun'daki devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerini yürütmek üzere vali tarafından, bir vali yardımcısının başkanlığında, valinin uygun göreceği kurum ve kuruluş temsilcilerinin ve ilgili belediye başkanlarının katılımıyla devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonunun kurulacağı, bu komisyona yardımcı olmak üzere valinin görevlendirmesi ile alt komisyonların da kurulabileceği belirtilmiştir.
6360 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesi sonrasında davaya konu sözleşme konusu işin sözleşmenin tarafı olan Fethiye Belediyesinde mi, yoksa davalı ... Belediyesinde mi kaldığı uyuşmazlık konusudur. Kanunun geçici 1. maddesi gereğince kurulan devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonunun bu konularda karar alması gerekmektedir. Dosya arasında bulunan komisyonun 24.03.2014 tarihli kararına göre sözleşme konusunun devredilmediği gerekçesiyle dava reddedilmiş ise de, bu kararda sadece 21.05.2001 tarihli borcun devri yer almaktadır. Bu kararda davaya konu sözleşmeden hiç bahsedilmediği gibi sözleşme konusuna ilişkin konu bazlı bir devirden de bahsedilmemektedir. Bu kararın öncesi bulunmamakta olup, davaya konu sözleşme konusunda hangi kararın alındığı anlaşılmamaktadır. Bu haliyle bu komisyon kararına dayanarak karar verilmesi eksik incelemeye dayalı olacaktır.
Öte yandan her ne kadar davacının dava dışı Fethiye Belediyesine karşı açmış olduğu dava reddedilmiş ise de, her iki davanın tarafları farklı olduğundan kesin hüküm oluşturmayacaktır.
Bu durumda 15.02.2015 tarihli sözleşme konusu işin Muğla Valiliği’nden açık bir şekilde sorularak ve buna ilişkin komisyon kararı varsa tümü istenerek, sözleşme konusu işin kimin üzerinde kaldığı veya kime devredildiği kesin bir şekilde belirlendikten sonra sonucuna göre bir karar vermek gerekmekte olup, kararın bu nedenle bozulması gerektiği düşüncemle, bu durum ortaya çıkarılmadan davalının sorumlu tutulması sonucunu doğuran gerekçe ile bozulmasına ilişkin sayın çoğunluğun görüşüne katılmamaktayım.