Esas No: 2019/7333
Karar No: 2019/7333
Karar Tarihi: 29/12/2021
AYM 2019/7333 Başvuru Numaralı CEMİL AKIN VE DİĞERLERİ Başvurusuna İlişkin Karar
TÜRKİYE CUMHURİYETİ |
ANAYASA MAHKEMESİ |
|
|
İKİNCİ BÖLÜM |
|
KARAR |
|
CEMİL AKIN VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU |
(Başvuru Numarası: 2019/7333) |
|
Karar Tarihi: 29/12/2021 |
|
İKİNCİ BÖLÜM |
|
KARAR |
|
Başkan |
: |
Kadir ÖZKAYA |
Üyeler |
: |
Engin YILDIRIM |
|
|
M. Emin KUZ |
|
|
Rıdvan GÜLEÇ |
|
|
Yıldız SEFERİNOĞLU |
Raportör |
: |
Gökçe GÜLTEKİN YILMAZ |
Başvurucular |
: |
1. Cemil AKIN |
|
: |
2. İsa KAYA |
|
: |
3. Mehmet ÇELİK |
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, ceza infaz kurumunda çıplak arama yapılması sırasında hukuka aykırı kuvvet kullanımı neticesinde yaralanma meydana gelmesi nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiğine ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvurular 4/3/2019 ve 5/3/2019 tarihlerinde yapılmıştır.
3. Başvurular, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. 2019/7672 ve 2019/7894 numaralı başvuruların konu bakımından irtibatlı olması nedeniyle 2019/7333 sayılı başvuru ile birleştirilmesine ve incelemenin bu dosya üzerinden yapılmasına karar verilmiştir.
5. Komisyonca başvurucuların adli yardım taleplerinin kabulüne karar verilmiştir.
6. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
7. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
8. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık görüşünü bildirmiştir.
9. Başvurucular, Bakanlık görüşüne karşı beyanda bulunmuştur.
III. OLAY VE OLGULAR
10. Başvuru formu ile eklerinde ifade edildiği şekliyle ve Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla erişilen bilgi ve belgeler çerçevesinde olaylar özetle şöyledir:
11. Başvurucular, bir başka ceza infaz kurumunda kalmakta iken 15/11/2017 tarihinde Kayseri 2 No.lu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna (İnfaz Kurumu) nakledilmiştir. Başvurucular, İnfaz Kurumuna kabul ve arama işlemleri sırasında kötü muameleye maruz kaldıkları iddiası ile suç duyurusunda bulunmuştur.
12. Bünyan Cumhuriyet Başsavcılığı (Başsavcılık) yürüttüğü soruşturma kapsamında 29/3/2018 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar vermiştir. Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararına karşı başvurucuların yaptığı itiraz Kayseri 1. Sulh Ceza Hâkimliğince 16/11/2018 tarihinde reddedilmiştir.
13. İtirazın reddi kararı başvuruculara 22/1/2019 tarihinde Ceza İnfaz Kurumu idaresi tarafından tebliğ edilmiştir.
14. Başvurucu İsa Kaya 4/3/2019 tarihinde, başvurucular Mehmet Çelik ve Cemil Akın ise 5/3/2019 tarihinde Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmuştur.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
15. Anayasa Mahkemesinin 29/12/2021 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucuların İddiaları ve Bakanlık Görüşü
16. Başvurucular, ceza infaz kurumuna kabul işlemleri sırasında darbedildiklerini ve bu olay nedeniyle etkili soruşturma yürütülmediğini ileri sürerek kötü muamele yasağının ihlal edildiğini belirtmektedir.
17. Bakanlık görüşünde; başvurucuların İnfaz Kurumuna kabul işlemleri sırasında kötü muameleye maruz kaldıkları iddiası hakkında yürütülen soruşturmanın sona ermesinden sonra otuz gün içinde bireysel başvuru yapmadıkları belirtilerek başvuruda süre aşımı bulunduğu ifade edilmiştir. Dosyanın esası yönünden ise Başsavcılık tarafından yürütülen soruşturma neticesinde arama işleminin doğasından kaynaklananın ötesinde asgari ağırlık eşiğini aşan bir muameleyle başvurucuların kötü muameleye maruz kaldığını gösteren herhangi bir delil tespit edilemediğinden başvurucuların şikâyetleri ile ilgili olarak kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, şikâyetin açıkça dayanaktan yoksun olduğunun değerlendirildiği belirtilmiştir. Ayrıca Başsavcılığın başvurucuların iddiaları üzerine kendisinden beklenen oranda titizlikle ve süratle hareket ettiği, atılması gereken her türlü adımı attığı, iddiaların gerçekliğini ortaya çıkarmak hedefiyle her türlü ve objektif delilin temini cihetine gittiği, başvurucuların soruşturmaya dahlini sağladığı, elde edilen delil ve bilgilerin nesnel bir analizi ile neticeye ulaştığı, usul yükümlüğünün gereğini özenle yerine getirdiği ifade edilmiştir.
18. Bakanlık görüşüne karşı beyanlarında başvurucular iddialarını tekrarlamış; başvurucu Mehmet Çelik ise nihai kararın kendisi ile aynı ismi taşıyan kuzenine tebliğ edildiğini ailesinden öğrendiğini, bu durumu Ceza İnfaz Kurumu idaresine bildirmesinin ardından verilen nihai karardan haberdar olduğunu ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme
19. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü"nün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereği bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.
20. Somut olayda Bünyan Cumhuriyet Başsavcılığının 29/3/2018 tarihli kovuşturmaya yer olmadığına dair kararına itiraz edilmesi üzerine Kayseri 1. Sulh Ceza Hâkimliğince verilen nihai kararın başvuruculara 22/1/2019 tarihinde tebliğ edildiği görülmüş olup başvurucuların tebliğ tarihinden itibaren otuz günlük başvuru süresi geçtikten sonra 4/3/2019 ve 5/3/2019 tarihlerinde bireysel başvuruda bulundukları anlaşılmıştır.
21. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
B. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetlerine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucuların yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMALARINA 29/12/2021 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.