Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/1492 Esas 2022/2946 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi, Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi hükümlerine göre, çocuğun mutat meskeninin bulunduğu ülkeye iadesi isteğine ilişkin bir davada, ilk derece mahkemesinin çocuğun mutat meskeni olan Almanya'ya iadesine karar verdiğini ancak bölge adliye mahkemesinin kararı kaldırarak davanın reddine karar verdiğini belirtti. Sözleşme'nin hükümlerine göre asıl olanın çocuğun mutat meskene iadesi olduğu, iadeden kaçınma nedenlerinin ise Sözleşme'nin 12/2, 13 ve 20.maddelerinde açıklandığı ifade edildi. Davalı anne cevap dilekçesinde, davacı babanın çocuğa cinsel tacizde bulunduğu iddiasında bulunduğu ancak davacı baba hakkında yürütülen bir soruşturma sonucu delil yetersizliğinden beraat edildiği belirtildi. Mahkeme ise sadece çocuğun beyanına itibar edilerek eksik araştırma ile davanın reddine karar verildiğini belirterek kararı bozdu. Kanun maddelerinde ise, duruşma taleplerinin reddi, uluslararası çocuk kaçırma iade kararının Yargıtayda duruşmalı incelenmeyeceği ve 5717 sayılı Kanun'un uygulanmasından doğan davaların öncelikle ve acele görülmesi gerektiği vurgulandı.

MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Mutat Meskene İade

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm ... ve davacı baba tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmiş ise de uluslararası çocuk kaçırma iade kararına ilişkin verilen kararların Yargıtayda duruşmalı inceleneceğine ilişkin hüküm bulunmadığı (HMK m. 369) gibi 5717 sayılı Kanun'un uygulanmasından doğan davaların "Öncelikle ve acele görülmesi" gerekmesine ve kanunda ivedi olduğu bildirilen dava ve işlere ait Yargıtay incelemesinin öncelikle yapılması zorunlu olduğundan duruşma isteğinin reddiyle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi hükümlerine göre, çocuğun mutat meskeninin bulunduğu ülkeye iadesi isteğine ilişkindir. ... tarafından davaname ile tarafların ortak çocukları Selena`nın mutat meskeni olan Almanya`ya iadesi için dava açılmış, ilk derece mahkemesince davanın kabulü ile çocuğun mutat meskeni olan Almanya`ya iadesine karar verilmiş, karara karşı davalı anne tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine bölge adliye mahkemesince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiş, hüküm ... ve davacı baba tarafından temyiz edilmiştir.
Sözleşme'nin hükümlerine bakıldığında, asıl olanın çocuğun mutat meskene iadesi olduğu (md.12/1), iadeden kaçınma nedenlerinin ise Sözleşme'nin 12/2, 13 ve 20.maddelerinde açıklandığı görülmektedir. Buna göre, taraf bir devlet, diğer iadeden kaçınma nedenleri yanında, geri dönmesinin çocuğu fiziki veya psikolojik bir tehlikeye maruz bırakacağı veya başka bir şekilde, müsamaha edilemeyecek bir duruma düşüreceği yolunda ciddi bir risk olduğunu tespit ederse veya çocuğun, geri dönmek istemediğini ve görüşünün göz önünde bulundurulmasının uygun olacağı bir yaşa ve olgunluğa erişmiş bulunduğu gözlenirse (Sözleşme m. 13/1-b), geri dönmesini emretmeyi reddedebilir.
Somut olayda davalı anne cevap dilekçesinde, davacı babanın çocuğa cinsel tacizde bulunduğu iddiasında bulunmuş, davacı baba hakkında bu konuda yürütülen bir soruşturma dosyası olduğunu beyan etmiş, davacı baba ise bu iddiayı reddetmiştir. Bu iddia nedeniyle davacı babaya karşı Trabzon 1. Ağır Ceza Mahkemesi`nde çocuğa karşı cinsel istismar ve tehdit suçundan dava açılmış, temyiz aşamasında davacı babanın dosyaya sunduğu karara göre davacı hakkında delil yetersizliğinden beraat kararı verilmiştir. Mahkemece bu ceza dosyasının getirtilerek değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken sadece çocuğun beyanına itibar edilerek eksik araştırma ile davanın reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcın istek halinde yatıran ...'e geri verilmesine, dosyanın ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine, oy birliğiyle karar verildi. 28.03.2022 (Pzt.)