Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/1517 Esas 2022/3090 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açılan nüfus kaydının düzeltilmesi talebi reddedildi. Gerekçe olarak, Cumhuriyet Savcılığı'nın davanın kendiliğinden açıldığı ve yasal koşulların oluşmadığı iddia edildi. Ancak, Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 36/1-a maddesi, Cumhuriyet Savcısının nüfus idaresinin gösterdiği lüzum üzerine kayıt düzeltme davası açabileceğini belirtmektedir. Ayrıca, somut olayda, nüfus temsilcisi mahkemeye katılmış ve ihbar edilen eksikliklerin giderilmesi talep edilmiştir. Mahkeme kararı bu nedenlerle bozulmuştur.
Kanun Maddeleri:
- 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu, m. 36/1-a: Nüfus kaydının düzeltilmesi davası, düzeltmeyi isteyen kişiyle ilgili resmi dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcısı tarafından açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı ... tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, nüfus kaydının düzeltilmesi talebine ilişkindir. Mahkemece, ilgili resmi dairenin göstereceği lüzum üzerine dava açma yetkisi olan Cumhuriyet Savcılığı tarafından gerekli yasal koşullar oluşmadan ve usule aykırı olarak bu davanın kendiliğinden açıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu (NHK) m. 36/1-a “Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.” şeklindedir. Nüfus kayıtları kamu düzenine ilişkin olup, kayıtların doğru ve gerçeği yansıtmalarında kamu yararı bulunmaktadır. Cumhuriyet Savcısının, kamu düzenine açıkça aykırılık bulunan bir nüfus kaydıyla ilgili, kendiliğinden kayıt düzeltme davası açmasına engel bir düzenleme bulunmamaktadır. NHK 36/a maddesi, Cumhuriyet Savcısının sadece nüfus idaresinin göstereceği lüzum üzerine kayıt düzeltme davası açabileceği yönünde dar yorumlamak yasanın amacına uygun düşmez.
Kaldı ki; somut olayda, yargılama yapılırken davanın nüfus müdürlüğüne ihbar edildiği nüfus temsilcisinin duruşmalara katılarak eksik hususların giderilmesini talep ettiği, takdiri mahkemeye bıraktığı hususları da gözetildiğinde, davanın 5490 Sayılı yasanın 36. Maddesinin 1/a bendine göre ilgili resmi dairenin göstereceği lüzum üzerine dava açma yetkisi olan Cumhuriyet Savcılığı tarafından gerekli yasal koşullar oluşmadan ve usule aykırı olarak bu davanın kendiliğinden açıldığı gerekçesiyle reddi doğru olmamıştır. O hâlde mahkemece yapılacak iş, işin esasını inceleyerek sonucu uyarınca bir karar vermekten ibarettir. Bu husus gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan sebeple BOZULMASINA, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.30.03.2022 (Çar.)