Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2021/9734 Esas 2022/3565 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Boşanma davasında, ilk derece mahkemesi tarafından verilen boşanma kararı, davalı kadın tarafından istinaf edilmiş, ancak bölge adliye mahkemesince istinaf başvurusu esastan reddedilmiştir. Ancak, ön inceleme duruşması yapılmadan ve çekişmeli vakıalar belirlenmeden, taraflar anlaşmış olsalar bile, hüküm tesis edildiği için karar bozulmuştur. HMK madde 137'ye göre, ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemez ve tahkikat için duruşma günü verilemez. Bu nedenle, bölge adliye mahkemesinin esastan ret kararı kaldırılmış ve ilk derece mahkemesi kararı bozulmuştur. HMK madde 139-142 ve 147'ye göre, ön inceleme duruşması yapılmalı, tarafların anlaşmadıkları hususlar belirlenmeli ve tahkikata geçilerek deliller toplanmalıdır. Sağlanan anlaşma doğrultusunda, davalı kadının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına karar verilmiştir. Temyiz peşin harcı istek halinde geri verilecektir. Dosya ilk derece mahkemesine gönderilecek ve karardan bir örnek ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilecektir. (HMK madde 137, 139-142, 147)

MAHKEMESİ : ...Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Boşanma
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı kadın tarafından temyiz edilerek; temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; duruşma için belirlenen ... günü temyiz eden davalı ... vekili Av. ... ve karşı taraf davacı ... vekili Av. ... geldiler. Gelenlerin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
İlk derece mahkemesince davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına karar verilmiş, hükmün davalı kadın tarafından istinaf edilmesi üzerine bölge adliye mahkemesince davalı kadının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılır. Mahkeme ön incelemede; dava şartlarını ve ilk itirazları inceler, uyuşmazlık konularını tam olarak belirler, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemleri yapar. Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder ve bu hususları tutanağa geçirir. Ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemez ve tahkikat için duruşma günü verilemez (HMK m. 137).
Somut davada, ilk derece mahkemesince dilekçelerin verilmesi aşaması tamamlandıktan sonra ön inceleme duruşması yapılmaksızın yargılamaya devam edilerek hüküm tesis edilmiştir. Gerçekleşen bu bu durum karşısında; taraflar usulüne uygun şekilde ön inceleme duruşmasına (HMK m. 139 - 142) davet edilip, tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususların tespitinden sonra (HMK m. 140), taraflarca üzerinde anlaşılamayan ve uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek çekişmeli vakıalar belirlenip, tahkikat aşamasına (HMK m. 147) geçilerek gösterilen deliller toplanıp bir sonuca ulaşılması gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda gösterilen sebeple temyiz edilen bölge adliye mahkemesinin esastan ret kararının KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, bozma sebebine göre, davalı kadının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, duruşma için takdir olunan 3.815 TL. vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine oy birliğiyle karar verildi. 13.04.2022 (Çar.)