AYM 1962/3 Esas 1962/16 Karar Sayılı Norm Denetimi İlamı

Esas No.:1962/ 3

Karar No.:1962/16

Karar tarihi:6/9/1962

Resmi Gazete tarih/sayı:3.10.1962/11222

İstemde bulunan : Nuri Beşer, Ankara Cezaevinde hükümlü, Zonguldak Milletvekili

İstemin konusu : İstemde bulunan 28/1/1962 tarihinde Ankara Anadolu Kulübünde subay ailelerine hakaret ettiği iddiası ile 12/2/1962 tarihinde Millet Meclisince dokunulmazlığının kaldırıldığını ve açılan âmme dâvası sonunda Ankara 2 nci Ağır Ceza Mahkemesince l sene ağır hapse ve 4 ay sürgün cezasına mahkûm edildiğini, aynı zamanda ınevkufiyet halinin devamına karar verildiğini, bu halin ise Anayasa"nın 79 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasına uygun bulunmadığını, çünkü kendisine isnat olunan fiilin sübutu halinde T. C. K. nun 480 ve 483 üncü maddeleri uyarınca tecziyesi lâzım geldiğini ve olayın adı geçen kanunun 159 uncu maddesine uymayacağını beyanla tutukluluk halinin devamına ilişkin kararın kaldırılmasını istemiştir.

Anayasa Mahkemesinin, içtüzüğün 15 inci maddesi uyarınca 6/9/1692 gününde ilk inceleme için yapılan toplantısında, işin, niteliği bakımından esasının tetkikine oybirliği ve istemin dokunulmazlık kararının iptali isteğini kapsamadığına oyçokluğuyla karar verildikten sonra bu konudaki 28/6/1962 günlü dilekçe ile rapor ve dosyadaki bütün kâğıtlar birer birer okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :

İstemde bulunan Yasama Dokunulmazlığının kaldırılması kararının açıkça iptalini istememiş, yalnız tutukluluk halinin devamına ilişkin kararın kaldırılmasını istemiştir. Dilekçede Anayasa Mahkemesinin yeni kurulmuş olması hasebiyle dokunulmazlığın kaldırılması hakkındaki Millet Meclisi Kararına zamanında itiraz edilemediğinin belirlemesi de bu görüşü desteklemiş bulunmaktadır. Anayasa Mahkemesinin Kanunların denetimi ile ilgili görev ve yetkileri, Anayasa"nın 147 nci ve Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri hakkındaki 22/4/1962 gün ve 44 sayılı kanunun 20 nci maddelerinde gösterilmiş olup istemin bu konulara ilişkin bulunmadığı anlaşıldığından sözü geçen 44 sayılı kanunun 42 nci maddesi uyarınca dilekçenin görev yönünden reddi gerekir.

Sonuç : Gösterilen sebeblerden ötürü dilekçenin reddine, işbu kararın dilekçe sahibine tebliğine ve aynı kanunun 51 inci maddesi uyarınca Resmi Gazete"de yayınlanmasına 6/9/1962 gününde oybirliğiyle karar verildi.

MUHALEFET ŞERHİ

Dilekçe, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına itirazı da kapsamaktadır. Nitekim, dilekçenin 7 numaralı bendinde (......... suç T. C. K. nun 159 uncu maddesine girmeyeceğinden Millet Meclisince yasama dokunulmazlığının kaldırılması yersizdir), 8 inci bendinde (...... 159 uncu madde tatbik edilerek dokunulmazlığının kaldırılması Anayasaya aykırı bir halin tahaddüsüne vesile teşkil etmiştir) denilmekte, neticei talep kısmında da (Yukarıda esbabı mucibesi arzedilmiş itirazımın kabulü ile tutukluluk halinin kaldırılmasına ve "Daha fazla mağduriyetine meydan verilmemesi" istenmektedir.

Bu itibarla, dilekçe yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına itirazı da içine almış bulunduğundan bu yönden de inceleme yapılması;

Ancak, yasama dokunulmazlığı, Anayasa Mahkemesinin göreve başlamasından evvel kaldırılmıştır. Anayasa"nın geçici 9 uncu maddesine göre de Anayasa Mahkemesinin görevine başladığı tarihte yürürlükte bulunan her hangi bir kanun hakkında Anayasa"ya aykırılığı iddiası ile iptali istenebilip yoksa, Anayasa Mahkemesinin görevine başlamadan evvel kaldırılmış olan yasama dokunulmazlığının iptali istenemez. Bu itirazın da bu sebeple reddi oyundayım.

MUHALEFET ŞERHİ

Dâva dilekçesi başından sonuna kadar dikkatle okunduğu takdirde görüleceği üzere, davacı hem yasama dokunulmazlığının kaldırılması hakkındaki kararın iptalini hem de mevkufiyet haline son verilmesini istemektedir. Şu hale göre yasama dokunulmazlığının kaldırılması kararının iptali ile ilgili isteğin de incelenerek yerinde olup olmadığının karara bağlanması gerekir. Davacının sadece mevkufiyet haline son verilmesini istediğinin kabulü ile ona göre karar verilmesi doğru değildir. Ekseriyetin kararına bu suretle muhalifiz.

Esas 962/3 No. lu dosyaya ait muhalefet şerhi

Dilekçe, dokunulmazlığın kaldırılmasına ilişkin Millet Meclisi kararının kaldırılması istemini de taşımaktadır. "Neticei talep" kısmında bu konu açıklanmamış ise de ayrı kısımda (...... yukarıda esbabı mucibesi arzedilmiş itirazımızın kabulü ile......) ibaresi mevcut olup dilekçenin bu kısmından Önceki 7 No. lu bendinde dokunulmazlığın kaldırılmasının yersiz olduğu sebepleri gösterilerek, ayrı bir itiraz olarak ileri sürüldüğüne göre, bu konunun dahi incelenmesinin istendiği anlaşılmaktadır. Mahkemenin yeni kurulmuş olması sebebi ile dokunulmazlığının kaldırılmasına zamanında itiraz hakkını kullanamadığı yolundaki kayıt dilekçe sahibine bu gecikmede bir kusur affedilemiyeceğini ve itiraz hakkının saklı bulunduğunun kabul edilmesi gerektiğini ifade etmek için konulmuştur. Bu itibarla dokunulmazlığın kaldırılması konusunun da incelenerek karara bağlanması gerektiğinden karara yalnız bu noktadan muhalifiz.