Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/7603 Esas 2022/6922 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava çocuğun Almanya'daki babasına iadesi isteği üzerine açılmış. İlk derece mahkemesi çocuğun babasından korktuğu gerekçesiyle davanın reddine karar vermiş. Bu karar istinaf aşamasında da doğrulanmış. Ancak Daire, bu kararı tebliğ edilmeden ve duruşma yapılmadan verildiği gerekçesiyle bozmuştu. Yeniden yapılan yargılama sonucunda da çocuğun mutat meskeninin bulunduğu Almanya'ya iadesi reddedilmiş. Ancak kanıtlanamayan iade engelleyici sebepler bulunmadığından karar bozulmuştur. Sözleşme hükümleri gereği çocuğun mutat meskene iadesinin temin edilmesi gerektiği belirtilmiş ve bozma kararı oy birliğiyle verilmiştir. Kanun maddeleri: Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi, Söz. m. 13/b.

MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Çocuğun Mutat Meskene İadesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı baba tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi hükümlerine göre, çocuğun mutat meskeninin bulunduğu ülkeye iadesi isteğine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, çocuğun yaşı, ergenlik dönemine yaklaşıyor olması, Almanya`da yaşayan babanın çalışıyor olması, sosyal çevresinden alınarak Almanya`ya iadesine karar verilmesinin çocukta travmaya sebep olabileceği, babanın çocuğun oyuncaklarla oynaması sırasında çıkan sesler nedeni ile kızması nedeni ile babasından korktuğu gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir. Karara karşı davacı baba ve Savcılık tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, bölge adliye mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Hüküm davacı baba ve Savcılık tarafından temyiz edilmiş, Dairemizin 25.02.2021 tarihli ilamı ile hükmün, davacı babaya davaname ve duruşma günleri tebliğ edilmeden, taraf teşkili sağlanmadan karar verildiği gerekçesi ile bozulmasına karar verilmiş, ilk derece mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda aynı gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı baba tarafından temyiz edilmiştir.
Toplanan delillerden, çocuğun mutat meskeni olan Almanya`dan 30.11.2018 tarihinde Türkiye'ye davacı babanın bilgisi olmadan getirildiği, tekrar mutat meskenine götürülmediği, annenin kanundan doğan koruma hakkını ihlal etmek suretiyle müşterek çocuğu haksız olarak alıkoyduğu, davacı babanın sözleşme hükümleri uyarınca çocuğun mutat meskene iadesinin temini için Almanya merkezi makamına başvuruda bulunduğu anlaşılmaktadır. İade isteğinin reddini gerektirecek vahim bir tehlikenin varlığı veya geri dönmenin çocuğun fiziksel ve psikolojik bir tehlikeye maruz bırakacağı ya da başka bir şekilde müsamaha edilemeyecek bir duruma düşüreceğine dair ciddi bir riskin (Söz. m. l3/b) ve sözleşmede kabul edilen diğer iadeden kaçınma sebeplerinin varlığı kanıtlanamamıştır. Sözleşmede küçüğün anne yanında bulunduğu ortama alışması ve yaşı, iadeden kaçınma sebebi olarak kabul edilmemiştir. Ayrıca her ne kadar iadesi istenen çocuk davacı babanın, oyuncakları ses çıkardığında kendisine kızdığını bu nedenle babasından korktuğunu, annesine şiddet uyguladığını beyan etmişse de duruşmada tanık olarak dinlenen tarafların diğer çocuğu ... evlerinde şiddet olayı olmadığını ve davacı babanın çocuğun Türkiye`ye getirilmesinden haberdar olmadığını beyan etmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporu da geri dönmenin değil, çocuğun anneden ve alışık olduğu ortamdan ayrılacak olmasının ruhsal durumunu bozabileceğini belirtmekte olup, varsayıma dayalıdır. Davacı babanın çocuğun iadesine engel teşkil edecek çocuğa karşı bir davranışı da ispatlanmamıştır. Açıklanan sebeplerle davanın kabulü gerekirken reddine karar verilmesi doğru olmamış ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine oy birliğiyle karar verildi. 12.09.2022 (Pzt.)