Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/7634 Esas 2022/8322 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı asılın davalıların Rusya’da bulunan şantiyelerinde 01.07.2009 - 28.08.2015 tarihleri arasında çalıştığını, iş sözleşmesine haklı bir sebep olmaksızın son verildiğini ve ödenmeyen işçilik alacakları bulunduğunu ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının davalılardan tahsilini talep etmiştir.

2. Davacı vekili 16.11.2021 tarihli dava dilekçesinde; asıl davada talep edilen tutarı aşan bakiye kıdem ve ihbar tazminatlarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı ...Uluslararası İnş. Yat. San. ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; davacının işçileri olmaması sebebiyle kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, zamanaşımı def'i ileri sürdüklerini, sosyal hakların çalışılan ülke mevzuatına göre değerlendirilmesi gerektiğini, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.

2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının Rusya'da çalışması sebebiyle sosyal güvenlik kaydı olmadığını bu sebeple çalışma süresinin Türkiye İş Kurumundan sorulması gerektiğini, taleplerin çalışılan ülke mevzuatına göre değerlendirilmesi gerektiğini, Türk mahkemelerinin yetkili olmadığını, Türk hukukunun uygulanması durumunda kabul anlamına gelmemek üzere çalışmanın proje bazlı olduğunu, projenin bitimi ile iş sözleşmesinin kendiliğinden sona erdiğini açıklanan sebeple davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, davacı işçinin imzaladığı ve şerh koymadığı ücret bordrolarında fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödenmiş olduğunu, ücret bordrolarının aksinin yazılı belge ile ispatının gerektiğini, ileri sürülen ücret miktarının gerçek olmadığını, taleplerin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 13.12.2018 tarihli ve 2016/1928 Esas, 2018/984 Karar sayılı kararı ile davacının aralarında organik bağ bulunan davalı şirketlerin yurt dışında bulunan iş yerlerinde çalışmakta iken iş sözleşmesinin haklı bir sebep olmaksızın davalı işverenlerce feshedildiği, belirli süreli iş sözleşmesi yapılmasını gerektiren objektif nedenlerin bulunmadığı, davacının en son aylık net 2.456,12 USD ile çalıştığı, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil çalışması yapıldığının tanık beyanları ispatlandığı ancak karşılığının ödendiğinin davalılar tarafından ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili ile katılma yoluyla davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 28.01.2021 tarihli ve 2019/587 Esas, 2021/105 Karar sayılı kararı ile davalı Şirketler arasında organik bağ bulunduğu, Türk hukukunun uygulanmasında isabetsizlik bulunmadığı, belirli süreli iş sözleşmesi yapılması için gerekli objektif nedenlerin bulunmadığı, davalıların iş sözleşmesinin tazminat gerektirmeyecek şekilde son bulduğunu ispatlayamadığı, davacının çalıştığı Rusya Federasyonu ile Türkiye arasında sosyal güvenlik anlaşması bulunmadığından net ücretin brüt ücrete dönüştürülmesi sırasında net ücrete %5 oranında genel sağlık sigortası primi işçi payı eklenmesinde hata olmadığı, kıdem tazminatının Türk lirası cinsinden hüküm altına alınmasının doğru olduğu, Türkiye'de bulunulan günlerin kısa süreli olanının hizmet süresine eklendiği, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının işveren aleyhine davası bulunmayan tanık K. G.' nin beyanına göre hesaplandığı gerekçesiyle tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ve katılma yolu ile davacı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 29.04.2021 tarihli ve 2021/4680 Esas, 2021/8875 Karar sayılı kararı ile tarafların sair temyiz itirazları reddedilerek aylık ücret miktarının tespitinde talebin aşılarak karar verilmesinin hatalı olduğu, hizmet süresi yönünden kabulün eksik incelemeye dayalı olduğu, davacının belirlenecek hizmet süresinin tamamı için zamanaşımı def'i gözetilerek fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının hesaplanması gerektiği ve kıdem tazminatının fesih tarihindeki kıdem tazminatı tavanı gözetilerek USD olarak hesaplanması yönündeki talebin yerinde olduğu gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının hizmet süresinin 4 yıl 3 ay 10 gün ve son ücretinin net 2.356,12 USD olduğu, dinlenen tanık beyanları ile fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil çalışması yapıldığının ispatlandığı gerekçesiyle asıl davanın ve birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili ayrı ayrı temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı ...Uluslararası İnş. Yat. San. ve Tic. A.Ş. vekili; özetle davacının müvekkili Şirket nezdinde bir çalışmasının bulunmadığını bu nedenle davada müvekkilinin pasif husumet ehliyetinin bulunmadığını, davalılar arasında organik bağ bulunmadığını, davacının yurt dışında çalışması sebebiyle Türk hukukunun uygulanamayacağını, sürenin sona ermesi ile iş sözleşmesinin kendiliğinden sona erdiğini dolayısıyla davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamadığını, ücret miktarının hatalı belirlendiğini, husumetli tanık beyanlarına dayanarak alacakların kabulünün hatalı olduğunu, Rusya'da çalışılması sebebiyle çalışma koşullarının bu ülke çalışma günlerine göre belirlenmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

2. Davalı ... vekili; özetle davacının yurt dışında çalışması sebebiyle Türk hukukunun uygulanamayacağını, davacının proje bazlı ve belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalıştığını, sürenin sona ermesi ile iş sözleşmesinin kendiliğinden sona erdiğini dolayısıyla kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanılamadığını, ücret miktarının hatalı belirlendiğini, ücretin brüte çevrilmesinin hatalı olduğunu, husumetli tanık beyanlarına dayanarak alacakların kabulünün hatalı olduğunu, Rusya' da çalışılması sebebiyle çalışma koşullarının bu ülke çalışma günlerine göre belirlenmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.


C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, ücret, çalışma süresi ve fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı konularına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 4857 sayılı İş Kanunu'nun ilgili hükümleri.

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.


2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

27.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.