Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/7844 Esas 2022/8664 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 30. Hukuk Dairesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 29. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki işçilik alacağı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde çalıştığını, Türk ... Sendikası üyesi olduğunu ve toplu iş sözleşmesinden yararlandığını, ilgili emir üzerine yurt içinde geçici olarak görevlendirildiğini, müvekkiline davalı İdare tarafından 6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun (6245 sayılı Kanun) 15 inci maddesi kapsamında başka bir birliğe geçici olarak görevlendirildiği gerekçesiyle sadece gidiş ve dönüş yol ücreti ödendiğini, ancak anılan Kanun'un 14 üncü maddesinde düzenlenen yevmiye ücretinin ödenmediğini, işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinin 66 ncı maddesinin (c) bendi uyarınca harcırahlı olarak yurt içinde geçici görevlendirilmesi sebebi ile davacıya 2,5 katı yemek bedelinin ayrıca ödenmesi gerektiğini ileri sürerek geçici görevlendirme nedeniyle 6245 Kanun hükümleri uyarınca ödenmesi gereken yevmiye ücretinin (bakiye harcırahının) ve geçici görevlendirilme nedeniyle 25, 26 ve 27. dönem toplu iş sözleşmelerinin yemek "Yardımı başlıklı" 66 ncı maddesi uyarınca yemek yardımının 2,5 kat olarak nakden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davaya konu yurt içi geçici görevlendirme yolluk ve yevmiyeleri ile 2,5 kat nakdi yemek yardımına ait nakdi ödemelerin yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinde atıfta bulunulan 6245 sayılı Kanun ve bu Kanun kapsamında amir hükümler çerçevesinde yapıldığını, yurt içi geçici görev emri ile görevlendirilen personele görevlendirme emrinin ekinde boş olarak yurt içi geçici görev puantaj cetveli verildiğini, emrine girdiği birlik tarafından personelin çalışma saatleri, sınır ötesi harekata katılıp katılmadığı, kazandan faydalanıp faydalanmadığı, fazla çalışma yapıp yapmadığı ve yolda geçen sürelere ait bilgilerin işlendiğini, dönüşünde toplu iş sözleşmesinin 66 ncı maddesinin (c) bendi doğrultusunda kazandan beslenmediği gün sayısı kadar yemek yardımının 2,5 kat olarak ödendiğini, personelin kazandan beslendiğinin tespit edildiği günler için yemek yardımı adı altında herhangi bir ödeme yapılmadığını, toplu iş sözleşmesinin "Geçici görev, kurs ve seminer ödenekleri" başlıklı 56 ncı maddesi ve atıfta bulunulan 6245 sayılı Kanun'un 14 üncü ve 15 inci maddeleri kapsamında davacıya ait yurt içi geçici görevlendirme yerlerine katılış ve ayrılış tarihleri, göreve gidiş dönüş yolluğu ve yol masrafları ile görev harcırahı olarak yapılan ödemelerin dosyaya sunulduğunu, İdareye teslim edilen puantaj takip çizelgesinde gözüken kazandan beslendiği tespit edilenlere yemek yardımı ödemelerinin yapılmadığını, kazandan beslendiği şeklinde düzenlenen puantaj belgesi davacı tarafından imzalandığından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının yararlandığı toplu iş sözleşmelerinin "Yemek yardımı" başlıklı 66 ncı maddesinin (c) bendinde "Harcırahlı olarak yurtiçinde geçici göreve, kurs ve seminere gönderilenler ile birlik ve kıta ile intikal eden işçilere yemek yardımı 2,5 kat olarak nakden ödenir." hükmünün öngörüldüğü, davacının çalıştığı işyerince dosyaya sunulan ve davacının yurt içi görevlendirmelerinin yapıldığı tarihlere ilişkin düzenlenen puantaj takip çizelgesinde, kazandan faydalanma bölümünün evet kısmının işaretli olduğu ancak mesai başlama-bitiş saatleri yazılı tabloda yemek günü olarak farklı gün sayısının işaretli olduğu, bu durumda davacının yurt içi geçici görevlendirmelerin yapıldığı yerlerde yemekten yararlandığı belirtilen belgeler arasında çelişki bulunduğu gibi toplu iş sözleşmesinin 66 ncı maddesinin (c) bendine göre nakit ödeme yapılması gerektiğinin tespit edildiği, ayrıca davacının harcırah alacağı da bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; 6245 sayılı Kanun hükümlerine göre harcıraha hak kazanılıp kazanılmadığı hususundaki husumetlerde tüm kamu görevlileri için idare mahkemelerinin görevli olduğunu, davacıya göreve gidiş, dönüş ve yol masrafları ile görev harcırahı dâhil tüm ödemelerin yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesi, 6245 sayılı Kanun ve bu kapsamda yayımlanan emirlerdeki amir hükümler çerçevesinde yapıldığını, davacının geçici görevli olduğu yerde yemek hizmetinden yararlandığını, ayrıca nakdi yemek yardımı ödenmesinin hatalı değerlendirildiğini, kazandan beslendiği şeklinde düzenlenen puantaj belgesinin davacı tarafından imzalandığını, bu durumdaki personele yurt içi geçici görev harcırahı ve 2,5 kat yemek yardımı ödemesinin yapılmadığını ve istinaf dilekçesinde belirttiği diğer hususları ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile
"...
Toplu İş Sözleşmesi ilgili hükümlerinin atıf yaptığı Harcırah Kanunu’nun 14. maddesinin uygulanması gerektiği ve davacının aynı Kanun’un 15. maddesi kapsamında “askeri birlik” kavramı içinde olmadığı, kendisine harcırah ödemesi yapılması gerektiği ve yazılı şekilde harcırah alacağının hüküm altına alınmasında hata bulunmadığı tespit edilmiştir. Yemek yardımı alacağı bakımından ise, toplu iş sözleşmesinin 66.maddesinin a, b ve c bentlerinin birlikte değerlendirilmesi sonucu, yemek yardımının ayni olarak sağlanmasının kural olduğu, istisna halin b bendinde açıklandığı ve davacı gibi harcırahlı işçilerin bu bent kapsamında olmadığı, c bendinde harcırahlı olarak yurt içinde geçici görevlendirilenlerden ise yemek yardımını ayni olarak alanların ayrıca nakten ödemeden faydalanamayacağının gösterildiği, davacının harcırahlı olarak geçici görevli olduğu dönemde ayni olarak (kazandan beslenme/kazandan yararlanma) yemek yardımından faydalanması halinde toplu iş sözleşmesinin 66/c bendinden yararlanamayacağı ancak yemek yardımının ayni olarak sağlanmadığı takdirde söz konusu bendin uygulanabileceği, bu itibarla, puantaj takip çizelgesine göre davacının kazandan faydalandığı sütununda evet seçeneği işaretli olmakla birlikte davacının puantaj kaydında imzasının bulunmadığı ve ispat yükü üzerine bulunan davalı tarafından işçinin kazandan faydalandığının usulünce ortaya konulamadığı anlaşılmıştır. Sonuç olarak, tüm açıklamalar ve dosyaya ibraz edilen işverenden sadır belgeler ve özellikle de puantaj takip çizelgesinde davacı imzasının da bulunmadığı görülmekle, bu dosya yönünden yemek ücretinin hüküm altına alınması isabetli olmuştur.
..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının geçici görevlendirmeler sebebi ile yevmiye (bakiye harcırah) ve yemek yardımı alacaklarının bulunup bulunmadığı hususlarında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrası.

2. 6245 sayılı Kanun'un 14 ve 15 inci maddeleri.

3. 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu’nun 12 nci maddesi.

3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre ve özelikle puantaj takip çizelgesine göre davacının kazandan faydalandığı sütununda " evet "seçeneği işaretli olmakla birlikte çizelgede imzasının bulunmadığının anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,


Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

30.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.