Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/5214 Esas 2022/3491 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki asıl davada alacak, birleşen davada tapu iptali ve tescil, tazminatı paydaşlıktan çıkarma, imalat bedeline müspet ve menfi zarar davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın esastan reddine yönelik verilen hüküm davalı- birleşen davacı ... Konut Yapı Kooperatifi vekilince duruşmalı, davacı birleşen davalılar ... ve... Konut Yapı Kooperatifi vekilince duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. 21.06.2022 günde asıl davada davalı birleşen davalarda davacı ve davalı ... . Konut Yapı Kooperatifi vekili Avukat ... ve kooperatif başkanı ... ile asıl davada davacılar birleşen davalarda davalılar ve davacılar vekili Avukat ... ve davacı asil ... geldi. Tebligata rağmen başka gelen olmadığından onların yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.


- K A R A R -

Asıl davada, davacılar vekili, müvekkili ... ile davalı arsa sahibi kooperatif arasında iki adet kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin 25.09.1996 tarihli sözleşmeden elde edeceği payın büyük bir kısmını diğer davacı .... Konut Yapı Kooperatifi’ne devir ve temlik ettiğini, inşaat %40 seviyesindeyken davalı kooperatifin sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiğini, müvekkili tarafından açılan 6.Asliye Ticaret Mahkemesindeki davada sözleşmenin haksız olarak feshedildiğinin tespiti ile aynen ifanın hüküm altına alındığını, müvekkilinin yaptığı yatırımların 7 yıl süren yargılama sürecine atıl kalması sonucu zarara uğradığını, sabit şantiye giderleri yapıldığını, çevre koşulları ve zamana bağlı olarak bir kısım imalatın yenilenmesi gerektiğini ileri sürerek sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere atıl kalma nedeniyle 150.000 TL, sabit şantiye giderleri için 235.000 TL ve yenilenmesi gereken imalatlar için 50.000 TL olmak üzere toplam 435.000 TL'nin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı SS.Sağlık Şifa KYK vekili özetle; müvekkili ile davacı kooperatif arasında hiçbir hukuki ilişki bulunmadığını, inşaatların sözleşmenin feshi nedeniyle değil belediyenin inşaatları mühürleme kararı nedeniyle durduğunu, yüklenici inşaatı tadilat projelerine de aykırı yaptığından ruhsata bağlanamadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Birleşen 2017/721 esas sayılı davada davacı ... Konut Yapı Kooperatifi vekili davalı yüklenicinin 29.09.1996 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile üstlendiği edimleri yerine getirmediğini, müvekkiline karşı muarazanın meni davaları açarak zaman kaybına neden olduğunu, müvekkilinin kendisine düşecek dairelerin kira gelirinden, ortak yerler ve yüzme havuzunda yararlanmaktan, lokantadan elde edeceği kardan yoksun kaldığını ileri sürerek sözleşmenin feshi ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 5.000 TL ile 5000 USD cezai şartın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen 2017/721 esas sayılı davada davalı vekili davanın reddini istemiştir.
Birleşen 2007/708 esas sayılı davada davacı ... vekili özetle; 6.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2003/663 esas sayılı davasında feshin haksız olduğu tespit edilerek akdin aynen ifasına karar verildiği halde davalı arsa sahiplerinin sözleşmenin 13. maddesinde ön görülen yetkileri içerir vekaletname vermediklerini ileri sürerek yetki verilmek suretiyle muarazanın önlenmesini, sözleşmenin tapu siciline şerh verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen 2007/708 esas sayılı davada davalı ... Konut Yapı Kooperatifi vekili davanın reddini istemiştir.
Birleşen 2008/34 esas sayılı davada davacılar vekili özetle; davalının vekaletname verilmesi taleplerini yerine getirmediğini, müvekkilinin bu nedenle inşaata başlayamadığını, davalının işlemlerin yapılabilmesi için gerekli vekaletnameden azletmek ve yeni vekaletname vermemek suretiyle sözleşmeyi eylemli olarak feshetmiş olduğunu, akdin ifasının imkansız hale geldiğini, bu nedenle haksız fesih nedeniyle meydana gelen kayıpların telafisini talep etmek zorunda kaldıklarını, müvekkilinin yaptığı imalatların fesih iradesinin müvekkiline tebliğ edildiği Ocak 2008 tarihindeki değerinin asgari 7.000.000 TL olduğunu ileri sürerek imalat bedeli için 5.000.000 TL ile müspet ve menfi zararlar için 20.000 TL'nin faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini dava etmiştir.
Birleşen 2008/55 esas sayılı davada davacılar vekili özetle; müvekkillerinin davalı kooperatifle birlikte 28140 ada 2 parsele malik olduklarını, davalının uzlaşmaz tutumları ve dava dışı yükleniciyle uyuşmazlıkları nedeniyle inşaat yapılamadığını, yüklenici tarafından kendi aleyhlerine de dava açıldığını, 7 yıldan beri konutlarına kavuşamadıklarını, inşaatın devamının imkansız hale geldiğini ileri sürerek davalı kooperatifin 2 parseldeki paydaşlıktan bedeli ödenmek suretiyle çıkartılmasını dava etmiştir.
Mahkemece iddia, savunma, benimsene bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre asıl davada davacı yüklenicinin birleşen 2008/34 Esas sayılı dosyadaki talepleri dikkate alındığında tarafların iradelerinin fesih yönünde birleştiği gerekçesi ile asıl davada atıl kalma ve yenilenme nedeni ile talep edilen bedelin konusuz kalması nedeni ile hüküm kurulmasına yer olmadığına, kooperatif dışındaki arsa sahipleri aleyhine açılan davanın feragat nedeni ile reddine 180,872,00 TL sabit şantiye giderinin asıl davada davalıdan alınarak davacıya verilmesine, birleşen 2007/708 Esas sayılı davanın konusuz kalması nedeni ile hüküm kurulmasına yer olmadığına, birleşen 2007/721 Esas sayılı davanın taraf iradeleri fesih yönünde birleştiğinden fesih talebinin kabulüne, SS. Sağlık Şifa Konut Yapı Kooperatifi’nin fesihte haklı olmadığı gerekçesi ile tazminat talebinin reddine, birleşen 2008/55 Esas sayılı davanın feragat nedeni ile reddine, birleşen 2008/32 Esas sayılı davanın kısmen kabulü ile 4.713,573,00 TL inşaat bedelinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine dair karara karşı davacı birleşen davalılar ... ve SS. Çağdaş Grup Konut Yapı Kooperatifi vekili ile davalı-birleşen davacı SS. Sağlık Şifa Konut Yapı Kooperatifi vekilinin istinaf kanun yoluna başvurması üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi tarafından istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı birleşen davalılar ... ve ... Konut Yapı Kooperatifi vekili ile davalı-birleşen davacı ... Konut Yapı Kooperatifi vekili tarafundan temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı-Birleşen davacı ... Konut Yapı Kooperatifi’nin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Asıl dava arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin haksız feshi nedeni ile tazminat istemine ilişkin, birleşen 2017/721 esas sayılı dava sözleşmenin süresinde ifa edilmemesi nedeni ile fesih ve tazminat bedellerine ilişkin, birleşen 2007/708 esas sayılı dava yetki talebine ilişkin, birleşen 2007/34 esas sayılı dava imalat bedeli ile müspet ve menfi zarara ilişkindir.
Müspet zarar (olumlu zarar), sözleşme tam olarak ifa edilmiş olsa idi alacaklının mal varlığının oluşacağı durum ile sözleşmeden dönülmüş olması nedeniyle mevcut durum arasındaki farktır. Dönme ve fesihte kusursuz olan yüklenicinin, kusurlu olan iş sahibinden olumlu zarar isteyebileceği kabul edilmekte ve yerleşik içtihat ve uygulamalarında kâr kaybının TBK'nın 480. maddesinin ikinci cümlesi (BK 325) kıyasen kesinti yöntemine göre hesaplanacağı kabul edilmektedir. Buna göre hesaplamanın, dönme zamanında yapılmayan-kalan iş bedeli ya da işe hiç başlanmamışsa iş bedelinin tamamından, işin yapılmaması veya tamamlanmaması nedeniyle yüklenicinin yapmaktan kurtulduğu, işçilik, malzeme, vergi, sigorta, amortisman vs. giderleri ile kalan sürede başka bir iş yaparak kazandığı veya kazanmaktan bilerek kaçındığı yararların düşülmesi suretiyle yapılması gerekmektedir.
Somut olayda Birleşen 2007/34 Esas sayılı davada yüklenicinin imalat bedeli ile müspet ve menfi zararının açık bir şekilde talep edildiği dikkate alındığında taraf iradelerinin bu dava tarihinde fesih yönünde birleştiği ve bu nedenle fesih talebinin kabulü ile sözleşmeye bağlı tazminat taleplerinin ve inşaatın devamı için yetki verilmesine ilişkin talebin reddine karar verilmesi isabetli ise de daha önce yüklenici tarafından açılan Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesi kararında arsa sahibi davacı SS. Sağlık Şifa Konut Yapı Kooperatifi feshinin haksız olduğu tespit edildiği gibi, fesihte arsa sahibinin haksız olduğu hususunun mahkemenin de kabulünde olduğu halde, yüklenicinin olumlu zarar kapsamındaki kâr kaybının hesaplanarak karar altına alınması gerekirken gerekçesi de açıklanmadan müspet zarar talebinin reddine karar verilmesi doğru görülmemiş kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı-birleşen davacı ... Konut Yapı kooperatifi vekilinin tüm, davacı- birleşen davalı ... ve ... Konut Yapı Kooperatifi vekilinin sair temyiz itirazlarının reddiyle, kararın davacı-birleşen davalı ... ve ... Konut Yapı Kooperatifi yararına BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davacı birleşen davada davalılar yararına takdir olunan 3.815,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalı birleşen davada davacıdan alınarak davacı birleşen davada davalılar ... ve .. Konut Yapı Kooperatifi'ne verilmesine,
peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar birleşen davada davalılara iadesine, aşağıda yazılı harcın davalı- karşı davacı ... Konut Yapı Kooperatif'den alınmasına, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine, 21.06.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.